TY  - JOUR
T1  - Ahilik teşkilatı ve Anadolu Türk şehirlerinin iktisadi yapısı: Kayseri üzerine bir değerlendirme
TT  - Organization of akhizm and economic structure of the Anatolian Turkish cities: An evaluation of Kayseri
AU  - Erdem, Ekrem
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
DO  - 10.18070/erciyesiibd.544956
JF  - Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
PB  - Erciyes Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1301-3688
SP  - 208
EP  - 230
IS  - 54
LA  - tr
AB  - Ahiliğin kurucuları 13.yüzyıldan itibaren Orta Asya’dan Anadolu’ya geldiklerinde Kayseri’denbaşlayarak öncelikli olarak belli şehirleri yerleşim yeri olarak tercihetmişlerdir. Amaçları bu coğrafyada Müslüman Türklerin hayatlarınısürdürebilmeleri için maddi ve manevi anlamda nitelikli bir ortamın oluşmasınakatkı sağlamak olduğu için, öncelikli olarak tercih ettikleri şehirlerinsiyasi, sosyal ve iktisadi bakımdan önemli bir medeniyet birikime sahip olmasıgerekiyordu. Zira bu coğrafya zaten güçlü medeniyetlere ev sahipliği yaptığıiçin, burada tutunabilmek için gelişmiş şehirlerin altyapısından yararlanarakdaha rekabetçi bir sosyal ve iktisadi değerler sisteminin inşa edilmesikaçınılmazdı. Bu bakımdan, önce Kayseri,ardından Konya ve Kırşehir gibi kısa sürede diğer Anadolu şehirlerine yayılanAhilik sisteminin ahlak, kalite, standardizasyon ve mesleki vasıf birikimiüzerine oturan, kökü İslam medeniyetinin derinliklerinde ve Türklerin anayurtlarında yılların müktesebatına dayalı bir medeniyet projesi olarak, bellistandartları haiz şehirlerde kendini göstermesi gerekiyordu. Nitekim geçmiştengünümüze tüm uygarlıklar siyasi, sosyal ve iktisadi yapıların daha güçlü olduğuşehirlerde kendilerini göstermişlerdir. Bu çerçevede, şehirlerin yönetimmerkezine, pazarlara, limanlara, ana yol güzergahlarına ve ilim merkezlerineyakınlığı her zaman ülkelerin zenginlikleri ve rekabet güçleri için avantajolarak kabul edilmiştir.Kayseri, tarihsel olarakhemen her devirde sayılan tüm bu özelliklere sahip nadir şehirlerden biriolduğu için, 13. yüzyıldan itibaren Ahilerin Anadolu’da faaliyetlerinebaşladıkları ilk yerleşim yeri olmuştur. Bu çalışmanın amacı, o dönemdeKayseri’nin sahip olduğu gelişmişlik düzeyinin Ahilerin amaçlarının ve kurmakistedikleri medeniyet projesinin hayata geçirilmesi için ne kadar uygunolduğunun araştırılması ve analiz edilmesidir. Bu çerçevede hem genel olarakhem de İslam medeniyetinde şehir, medeniyet ve gelişme meselesi üzerindenAhiliğin Anadolu şehirlerine sundukları katkı tartışılacaktır.
KW  - Ahilik
KW  - Kayseri
KW  - Ahilik ve Anadolu Şehirleri
KW  - Ahilik ve Medeniyet
N2  - When the founders of Akhizm came to Anatolia in the 13th century, theypreferred to locate some cities like Kayseri. Since their purpose was to makecontribution to have a qualified situation materially and spiritually for theMuslim Turks to survive their life in this geography, their preferred cities tolive and initiate their activities should have an important civilizationacquisition politically, socially and economically. To be permanent in thisland, it was inevitable to build a more competitive social and economic systemof values because this geography has already hosted very powerfulcivilizations.In this respect, the system of Akhizm which was started from Kayseri andexpanded to other Anatolian cities like Konya and Kırşehir was needed to standout in the cities which had certain standards as a civilization project basedon the acquisitions of years stemming from the deep roots of Islamic and Turkiccivilizations which consist of morality, quality, standardization, andoccupational skill formation. Hence, allthe civilizations from past to present have standed out in the cities where thepolitical, social and economic structures were stronger. In this context,closeness of the cities to the central administration, markets, ports, mainroutes, and scientific centers has always accepted as advantages of thecountries for their richness and competitiveness.Because Kayseri has always become one of the cities which containsalmost all these futures for all the periods, it became the first location ofthe Akhies in Anatolia for their activities since the 13th contury. The purposeof this study is to search and analyze how much Kayseri was suitable for Akhiesto put their aims and civilization projects that they wanted to initiate intopractice. Within this scope, the contribution made by Akhizm will be discussedthrough city, civilization and development issues regarding both general andIslamic civilizations.
CR  - Barkan, Ömer L. (2013): Kolonizatör Türk Dervişleri ve Süleymaniye Camii ve İmareti Muhasebesi (1585-1586), Yayına Hazırlayan: C. Çakır, Vakıflar Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
CR  - Bennet, Teğmen (1996): Kayseri Sancağı Hakkında Teğmen Bennet Tarafından Hazırlanan Genel Rapor (1880), Çev. U. Kocabaşoğlu, Kayseri Ticaret Odası Yayınları, Kayseri.
CR  - Çağatay, Neşet (1983): Makaleler ve İncelemeler, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya.
CR  - Çağatay, Neşet (1997): Bir Türk Kurumu Olan Ahilik, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara.
CR  - Cansever, Turgut (2010): Osmanlı Şehri, Timaş Yayınları, İstanbul.
CR  - Erdem, Ekrem (2006): Osmanlı Para Sistemi ve Tağşiş Politikası: Dönemsel Bir Analiz, Bankacılar Dergisi, S. 56, ss. 10-28.
CR  - Erdem, Ekrem (2012): “Anadolu Türk Medeniyetinin İnşasında Ahilik Kurumunun Sosyal ve Ekonomik Katkıları", II. Uluslararası Ahilik Sempozyumu, Kırşehir, 19-20 Eylül 2012, ss. 19-30.
CR  - Erdem, Ekrem (2009): Ahilik: Ahlakla Kalitenin Buluştuğu Bir Esnaf Teşkilatlanma Modeli, Detay Yayıncılık, Ankara.
CR  - Erkiletlioğlu, Halit (1993): Kayseri Tarihi, İl Kültür Müdürlüğü Yayını, Kayseri.
CR  - Gölpınarlı, Abdülbaki (1949/1950): “İslam ve Türk İllerinde Fütüvvet Teşkilatı”, İktisat Fakültesi Mecmuası, C. 11, N. 1-4.
CR  - Gölpınarlı, Abdülbaki (1956a): “Şeyh Seyyid Gaybi oğlu Şeyh Seyyid Huseyn’in Fütüvvet-namesi”, İktisat Fakültesi Mecmuası, C. 17, N. 1-4, ss. 27-72.
CR  - Gölpınarlı, Abdülbaki (1956b): “Fütüvvet-Name-i Sultani ve Fütüvvet Hakkında Bazı Notlar”, İktisat Fakültesi Mecmuası, C. 17, N. 1-4, ss. 127-155.
CR  - Gündüz, İrfan (1984). Osmanlılarda Devlet-Tekke Münasebetleri, Seha Neşriyat, İstanbul.İbni Battuta, (?): Büyük Dünya Seyahatnamesi, çev. M. Şerif Paşa, Yeni Şafak Kültür Armağanı, İstanbul.
CR  - İnalcık, Halil (2013): “Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Tarihi”, iç. Kuruluş, İnalcık vd., Hayykitap, İstanbul.
CR  - Kağıtçı, Yaşar (2014): Seyyid Burhaneddin Hazretleri, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri.
CR  - Karatepe, Şükrü (1999): Kendini Kuran Şehir, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri.
CR  - Köker, Ahmet H., ed. (1991): Selçuklu Gevher Nesibe Sultan Tıp Fakültesi (1206), Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayını, Kayseri.
CR  - Küçükaşçı, M. Sabri (2000): “Şehir”, İslam Ansiklopedisi, C. 38, Türkiye Diyanet Vakfı Yayını. Ankara, ss. 441-46.
CR  - Mantran, Robert (1981): İslam’ın Yayılış Tarihi: VII-XI Yüzyıllar, Çev. İ. Kayaoğlu, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayını, Ankara.
CR  - Muşmal, Hüseyin (2015): “Seyahatnameler ve Tarihî Coğrafya Eserlerinde Beyşehir”, Tarih Okulu Dergisi, S. 22, ss. 161-187.
CR  - Nazif, Ahmet (1987): Kayseri Tarihi (Mir’at-i Hakikat), Yayına hazırlayan: M. Palamutoğlu, Kayseri Özel İdare Müdürlüğü ve Kayseri Belediyesi Birliği Yayınları, Kayseri.
CR  - Özek, Ali, vd (1992): Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Meali, Kral Fehd Mushaf-ı Şerif Basım Kurumu, Medine, Suudi Arabistan.
CR  - Özgüç, Tahsin (1986): Kültepe-Kaneş II, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara.Raymond, Andre (2000): “İslam Şehri Kavramı”, İslam Ansiklopedisi, C. 38, Türkiye Diyanet Vakfı Yayını. Ankara, ss. 449-51.
CR  - Sarıkaya, M. Saffet (2002): XIII-XVI. Asırlardaki Anadolu’da Fütüvvetnamelere Göre Dini İnanç Motifleri, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
CR  - Satoğlu, Abdullah (1995): Kayserililerin Ticaretteki Başarı Sırları, Beğendik Kültür Yayınları, Ankara.
CR  - Selçuk, Hava (2008): Şer’iyye Sicillerine Göre Kayseri Sancağı ve Girit Seferi’ne Katkısı (1645-1669), Erciyes Üniversitesi KAYTAM Yayını, Kayseri.
CR  - Subaşı, M. İlyas (2011): Şehirnâme, Kayseri Büyükşehir Belediyesi, Kayseri.
CR  - Sümer, Faruk (1985): Yabanlu Pazarı: Selçuklular Devrinde Milletlerarası Büyük Bir Fuar, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayını, İstanbul.
CR  - Şahin, İlhan (2010): “Osmanlılarda Şehir”, İslam Ansiklopedisi, C. 38, Türkiye Diyanet Vakfı Yayını. Ankara, ss. 446-49.
CR  - Şeker, Mehmet (2011): Ahilik ve Fütüvvetnamelerin Yeri, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
CR  - Şeyban, Lütfi (2015): “Miladi X. Yüzyılda İlim Merkezleri olarak Öne Çıkan İslam Şehirlerinin Kültürel Nitelikleri”, International Journal of Human Sciences, C. 12 S. 2, ss. 1168-79.
CR  - Türkdoğan, Orhan (1981): Türkiye’nin Sanayileşmesi: Dün-Bugün-Yarın, Emel Matbaası, Ankara.
CR  - Uzunçarşılı, İsmail H. (1982): Osmanlı Tarihi, C. 1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
CR  - Ülgener, Sabri F. (1981a): Zihniyet ve Din: İslam, Tasavvuf ve Çözülme Devri İktisat Ahlakı, Der Yayınları, İstanbul.
CR  - www.16000hadisiserif.com.Yörük, Doğan (2013): “H.1259/M.1843 Tarihli Cizye Defterlerine Göre Kayseri’de Rum ve Ermeniler”, Turkish Studies, C. 8, S. 11, ss. 439-466.
UR  - https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.544956
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/912700
ER  -