TY  - JOUR
T1  - Elektrikli ve Elektronik Eşya Atıklarının Geri Dönüşümü Konusunda Halkın Bilinç Düzeyinin Ölçülmesi: Sivas İli Örneği
TT  - Measurement of Awareness Level of Public in the Recycling of Electrical and Electronic Wastes: A Case of Sivas City
AU  - Şentürk, İlknur
PY  - 2019
DA  - June
Y2  - 2019
DO  - 10.26466/opus.548371
JF  - OPUS International Journal of Society Researches
JO  - opus
PB  - İdeal Kent Yayınları
WT  - DergiPark
SN  - 2528-9527
SP  - 956
EP  - 978
VL  - 11
IS  - 18
LA  - tr
AB  - Son yıllardaki teknolojikilerlemenin kaçınılmaz sonucu olarak, dünyada elektrikli ve elektronik eşyatüketimindeki artış, atık elektrikli ve elektronik eşya (AEEE) problemini deberaberinde getirmiştir. Bu atıklar yapısında toksik madde barındırdığı vebüyük alanları işgal ettiği için, AEEE problemi bizim düşündüğümüzden çok dahabüyüktür. Günümüzde sağlıklı koşullar altında e-atıklar içindeki ağır metallerigeri kazanmak ve geri dönüşümünü sağlamak çevre ve insan sağlığı için oldukçaönemlidir. Bu noktada hem üreticiler hem de tüketicilerin daha duyarlıdavranması ve konu hakkında bilgilendirilmesi gerekir. Bu çalışma, Sivas ilmerkezinde yaşayan halkın elektrikli ve elektronik atıklarından kurtulmayöntemi konusundaki tüketici davranışları, e-atıklar konusundaki bilinç düzeyive tutumlarının belirlenmesi için yapılmıştır. Sivas merkezde ikamet eden 100kişi basit rastgele örnekleme yöntemine göre seçilmiş ve bireylere yüz yüzeanket tekniği uygulanmıştır. Ankete katılan bireylerin %23’ü ile sokakta,%42’si ile evde, %35’i ile işyerlerinde görüşülmüştür. Katılımcıların çoğu AEEEyani e-atık tehlikesinin farkındadır ancak bu atıklardan kurtulmak için uygunyöntemin ne olduğunu bilmemektedir. Bu nedenle tüketicilerin, e-atıklarını neyapmaları konusunda bilgilendirilmesi ve e-atıklarını yönetmeliğe uygun olarakatmaları konusunda motive edilmeleri gerekmektedir. Konu hakkında tüketicilerbilgilendirildiği takdirde halkın elektrikli ve elektronik eşya atıklarınıngeri dönüşümü konusunda destek olacakları anlaşılmaktadır.
KW  - Anket
KW  - AEEE
KW  - E-atık yönetimi
KW  - Sivas
KW  - Tüketici davranışı
N2  - As an inevitable consequence oftechnological progress in recent years, the increase in the consumption ofelectrical and electronic equipment in the world has brought the problem ofwaste electrical and electronic equipment (WEEE). The problem of WEEE is muchbigger than we thought because these wastes contain toxic substances and occupylarge areas. Today, recovering and recycling of heavy metals in e-wastes underhealthy conditions is very important for the environment and human health. Atthis point, both producers and consumers need to be more sensitive and informedabout the issue. This study was carried out to determine awareness level andattitudes about e-wastes, consumer behaviors on the way of getting rid ofelectrical and electronic waste of consumers living in the city center ofSivas, Turkey. 100 people living in the center of Sivas were selected accordingto the simple random sampling method and the face-to-face survey technique wasapplied to the individuals. Survey work was made in the street with 23%, in thehome with 42%, and in the workplaces with 35% of individuals. Most of theparticipants are aware of the WEEE about e-waste hazard, but they do not knowwhat is the proper way to get rid of these wastes. For this reason, consumersneed to be motivated and informed about the disposal and management of theire-waste. If consumers are informed about the matter, it is understood that thepublic will support the recycling of electrical and electronic waste.
CR  - Akın, B. ve Kuru, A. (2011). Elektrikli ve elektronik atıkların zararları, yönetimi ve Türkiye’deki uygulamalarının değerlendirilmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi (İAÜD), 3(12), 1-12.
CR  - Ay, E. (2012). Atık elektrikli ve elektronik eşyaların geri kazanımının değerlendirilmesi ve Samsun ilinde seçilen pilot bir bölgede uygulanması. Yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
CR  - Aydın, Ç. Y., ve Kiraz, E. D. E. (2017). Elektronik atıklar ve çevre sağlığı. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1 (1), 39-52.
CR  - Baldé, C.P., Wang, F., Kuehr, R., ve Huisman, J. (2014). The global E-waste Monitor – 2014, United Nations University, IAS – SCYCLE, Bonn, Germany.
CR  - Burke, M. (2007). The gadget scrap heap. Chemistry World, 4(6), 45-48.
CR  - Çelik, C. (2007). Elektrik elektronik atıklardan metal ve plastik geri kazanımının araştırılması. Yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Çiftlik, S., Handırı, İ., Beyhan, M., Akçil, A., Ilgar, M., ve Gönüllü, M. T. (2011). Evaluation of management, economy and the potential of metal recovery of electrical and electronic wastes (E-waste). Journal of Engineering and Natural Sciences, Sigma, 3, 261-267.
CR  - Gündüzalp, A. A., ve Güven, S., (2016). Atık, çeşitleri, atık yönetimi, geri dönüşüm ve tüketici: Çankaya belediyesi ve semt tüketicileri örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 1-19.
CR  - He, W., Li, G., Ma, X., Wang, H., Huang, J., Xu, M., Huang, C. (2006). WEEE recovery strategies and the WEEE treatment status in China. Journal of Hazardous Materials, B136, 502–512. https://doi.org/10.1016/j.jhazmat.2006.04.060.
CR  - https://www.bimel.com.tr/tr/rohs-ve-weee, Erişim tarihi: 23.01.2019.
CR  - Huang C. L., Bao L. J., Luo, P., Wang, Z. Y., Li, S. M., ve Zeng, E. Y. (2016). Potential Health Risk for Residents Around a Typical E-Waste Recycling Zone Via Inhalation of Size-Fractionated Particle-Bound Heavy Metals. Journal of Hazardous Materials 5 (317), 449-456.
CR  - İnce, M.Y. (2011, 14 Mart). Çevresel değerler, elektronik atık sorunu, uygulamalar ve çözüm önerilerine genel bir bakış. http://www.e-atik.com/, Erişim tarihi: 15.06.2018.
CR  - Kamanlı, A. (2013). Ankara büyükşehir belediyesi sınırları içinde oluşan ambalaj atıkları ile elektrikli ve elektronik atıkların belirlenmesi ve ekonomik analizi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
CR  - Kang, H. Y. ve Schoenung, J. M. (2005). Electronic waste recycling: A review of U.S. infrastructure and technology options. Resources, Conservation and Recycling, 45, 368–400. https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2005.06.001.
CR  - Karagözoğlu, M. B., Özyonar, F., Yılmaz, A.,ve Atmaca, E. (2009). Katık atıkların yeniden kazanımı ve önemi. TÜRKAY 2009 Türkiye’de Katı Atık Yönetimi Sempozyumu, YTÜ, 15-17 Haziran 2009.
CR  - Kaya, Ü., Koruca, H. İ., 2018. Elektronik atıkların çevreye etkisi ve topluma farkındalık kazandırmak için öneriler. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 6(73), 368-378.
CR  - Mburu, P. T. & Tuduetso, T. (2013). Investigation of consumer behavior on discarding of their electrical/electronic waste: A case of Gaborone city. E3 Journal of Business Management and Economics, 4(9), 200-205.
CR  - Neira, J., Favret, L., Fuji, M., Miller, R., Mahdavi, S., ve Blass, V. D. (2006). End-of-life management of cell phones in the United States. Editör: Roland Geyer, University of California, Santa Barbara. https://doi.org/10.1109/ISEE.2008.4562849
CR  - Özkan, A. (2018). Atık baskılı devre kartlarından değerli metal geri kazanım yöntemlerinin çok ölçütlü karar verme teknikleri ile değerlendirilmesi. AKÜ FEMÜBİD, 18, 529-537.
CR  - Resmi Gazete, Sayı: 28300, 22 Mayıs 2012. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/05/20120522-5.htm.
CR  - Robinson, B. H. (2009). E-waste: An assessment of global production and environmental impacts. Science of the Total Environment, 408, 183-191. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2009.09.044.
CR  - Salihoğlu, G., Kahraman, A. E. (2016). Türkiye’de elektrikli ve elektronik atık üretimi: Bursa örneği. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 21 (2), 95-106.
CR  - Sjodin, A., Patterson Jr., D. G., Bergman, A. (2003). A review on human exposure to brominated flame retardants-particularly polybrominated diphenyl ethers. Environment International, 29, 829-839. https://doi.org/10.1016/S0160-4120(03)00108-9.
CR  - U.S. Environmental Protection Agency (2001). Electronics new opportunity for waste prevention, Reuse, and Recycling.
CR  - Yazıcı, E. Y. ve Deveci, H. (2009). E-atıklardan metallerin geri kazanımı. Madencilik, 48 (3), 3-18.
UR  - https://doi.org/10.26466/opus.548371
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/716236
ER  -