TY  - JOUR
T1  - Nizâmuddîn Kârî ve Dîvân-ı Elbisesinde Mizahi Nazireler
TT  - Nizâmuddîn Kârî and Humorous Nazires in his Divan-ı Elbise
AU  - Kaska, Çetin
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.33201/iranian.549749
JF  - İran Çalışmaları Dergisi
JO  - JIS
PB  - Ahmet YEŞİL
WT  - DergiPark
SN  - 2651-4370
SP  - 41
EP  - 65
VL  - 3
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Dîvân-ı Elbise alaycı ve mizahi bir tarzda yazılmış Farsça birdivandır. Bu divanda hicri dokuzuncu yüzyılda İran’da terziler ve dokumacılararasında yaygın olan kelime ve sözlerden faydalanılmıştır. Divanın yazarıNizâmuddîn Kârî’dir. Bu divan ilk defa H.1303 yılında Mîrzâ Habîb-ı İsfahânî tarafındanİstanbul’da basılmıştır. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi’nde budivanın üç yazma nüshası bulunmaktadır. Divanda manzum ve mensur yazılmışbölümler yer almaktadır. Nizâmuddîn Kârî bu eserinde Hâfız, Sa’dî, Mevlânâ, Selmân-ıSâvecî ve Hâcû-i Kirmânî gibi şairlerden beyitler tazmin edip aynı vezin ile hezl,tehzil, tezrik ve nakîze (parodi) tarzında cevaplar vermiş,döneminin fakirliğini mecazi bir dille ifade etmiştir. Divanda gazel, kaside,mesnevi ve rubai nazım şekilleriyle yazılmış şiirler de yer almaktadır. Buçalışmada Nizâmuddîn Kârî’nin hayatı ve meşhur eseri Dîvân-ı Elbisehakkında bilgi verilmiş, Kârî’nin hangi şairlerin şiirlerini tazmin ettiği veonlara nasıl cevaplar verdiği konusuna işaret edilmiştir. Ayrıca Dîvân-ıElbise’nin İstanbul’da bulunan nüshalarına kısaca değinilmiştir.
KW  - Dîvân-ı Elbise
KW  - Nizâmuddîn Kârî
KW  - Farsça
KW  - Parodi
KW  - Hezl
N2  - Dîvân-ıElbise is a Persian divan (collection ofpoems), written in a satiric and humorous way. In this divan there are manyexamples of the jargon used among the tailors and weavers of the 9th century ofHijri Calendar. The writer of the divan is Nizameddin Karî. The divan was firstpublished in 1303 (A.H) by Mirza Habib-ı Isfahanî in Istanbul. There are threecopies of the manuscript in Istanbul University Rarebooks Library. The divan iswritten both in verse and prose. In the divan, there are also citations fromthe verses of poets such as Nizamuddin Karî, Hafez, Saadi, Rumi, Selman-ıSaveci and Hacu-yi Kirmani and his responses to these citations. In the divanthe verses are written in a variety of verse forms such as ghazal, qasidah,masnavi and quatrain. This study presents information about the life of Nizâmuddîn Kârî and hisfamous work Dîvân-ı Elbise as well as pointing out which poets’ poems Kârî compensates (tazmin) and how he responds to them. In addition,the copies of Dîvân-ı Elbise in Istanbul are briefly mentioned.
CR  - Çiftçi, Hasan, Fars Edebiyatında Hiciv ve Sosyal Eleştiri, Ankara Kültür Bakanlığı, Ankara, 2002.
CR  - Dehhodâ, Ali Ekber, Lügatnâme-ı Dehhodâ, Müessese-ı Lügatnâme-ı Dehhodâ c. 14, Tahran 1377.
CR  - Devletşah, Şair Tezkireleri (Tezkiretü’ş-Şuarâ), (çev. Necati Lugal) Pinhan, İstanbul, 2011.
CR  - Devletşâh-i Semerkândî, Tezkiretu’ş-şuʻrâ, (hz. Muhammed-i Ramazânî, Tahran, 1366.
CR  - Ebû İshak, Mevlânâ, Divan-ı Etʻime, (nşr. Mirza Habib-ı İsfahanî),  Ebu’l-Ziya Matbaası, İstanbul 1302.
CR  - Kehdûî, Muhammed Kâzım, Nizâmuddîn Kârî ve Dîvân-ı Elbise, Edebiyat-ı İran, Tahran 1380.
CR  - Maʻrifet, Şehre, Nekd-i Tashîh-i Kitâb-i Külliyât-i Nizâm Kârî (Be Tashîh-i Rahîm Tâhir) Faslnâme-i Metn Şinâsî-i Edeb-i Fârsî, 1397.
CR  - Nizâm Kârî, Külliyât-ı Nizâm Kârî, (nşr. Rahîm Tâhir) Kitabhâne-ı Meclis-ı Şûrâ-ı İslâmî, Tahran 1391.
CR  - Nizâmuddîn Kârî, Dîvân-ı Elbise, (nşr. Mîrzâ Habîb-ı İsfahânî) Ebu’l-Ziya Matbaası,  İstanbul 1303.  Safâ, Zebîhullâh, Târîh-i Edebiyât Der Îrân, c.4, Tahran, 1373.
CR  - Ubeyd-i Zâkânî, Külliyât-i Ubeyd-i Zâkânî, (hz. İkbâl Âştiyânî) Tahran, 1343.
CR  - Zîrek, Nasrullâh, Tahlîl-i Sâhtâr ve Kârbord-ı Pârodîhâ-i Dîvân-ı Elbise-ı Nizâm Kârî-i Yezdi, Faslnâme-ı Tahsus-yi Edebiyât-ı Fârsî Dânişgâh-ı Âzâd İslâmî-i Meşhed, sayı. 29, Meşhed 1390.
UR  - https://doi.org/10.33201/iranian.549749
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/745283
ER  -