@article{article_549871, title={Tokat Ebu Şems (Vezir Ahmed Paşa) Zaviyesi Vakfı}, journal={Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi}, pages={169–184}, year={2019}, DOI={10.34085/buifd.549871}, author={Okudan, Muhammet}, keywords={Ebu Şems,Zaviye,Vakfiye,Tokat}, abstract={<p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>Muhammet OKUDAN </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>Dr. Öğretim Üyesi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, İslam </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>Tarihi ve Sanatları Bölümü, Siyer ve İslam Tarihi Anabilim Dalı </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>Assist.Prof. Dr., Tokat Gaziosmanpaşa Üniversity, Faculty of Divinity, </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>Department of History of İslam and Arts, Science of Siyar and İslamic History </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>Tokat, TURKEY </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>muh.okudan@gmail.com </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>ORCID: org/0000-0002-3400-1410 </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>Geliş Tarihi: 05.04.2019, Kabul Tarihi: 03.05.2019 </b> </span> </font> </p> <p class="MsoNormal" style="text-align:center;margin:0cm 0cm 3pt 7.1pt;line-height:12pt;"> <font face="Palatino Linotype, serif"> <span style="font-size:13.3333px;"> <b>DOI: 10.34085/buifd.549871 </b> </span> </font> </p> <p> <b> </b> </p> <b> </b> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom:3pt;text-align:justify;text-indent:14.2pt;line-height:14pt;"> <span style="font-size:9pt;font-family:’Palatino Linotype’, serif;">Ebu Şems Zaviyesi Tokat’ta
Sultan II. Mesut döneminde Hicri 687/Miladi 1288 yılında Ebu’l-Hasan bin
Eş-Şems tarafından inşa ettirilmiştir. </span> <span style="font-size:9pt;font-family:’Palatino Linotype’, serif;">Bu zaviyeye gelir getirmek üzere Tokat
Merkezde çeşitli dükkanlar, bahçeler, değirmen hissesi ile Artukabad’da çeşitli
köyler vakfedilmiştir. Vâkıf zaviyede görev yapmak üzere şeyh, sufi, müezzin,
bevvab gibi çeşitli kadrolar ihdas etmiş ve bu görevlere azatlı kölelerinin
atanmasını şart koşmuştur. Vakfın muhasebesi ile ilgili Osmanlı öncesi döneme
ait herhangi bir belge tespit edilememiştir. Aynı </span> <span style="font-size:9pt;font-family:’Palatino Linotype’, serif;">şekilde Osmanlı
döneminde de Ebu Şems Zaviyesi ile ilgili bir belgeye  rastlanmamıştır. Bununla birlikte yapının
Osmanlı döneminde “Vezir Hankahı”, “Vezir Ahmed Paşa Zaviye ve Türbesi” olarak isimlendirildiği
anlaşılmıştır. Gerek Ebu Şems gerekse Vezir Ahmed Paşa hakkında detaylı bir
bilgi bulunamamıştır. İncelenen muhasebe kayıtlarında vakfa bir takım
müdahaleler yapılarak akarların büyük bir kısmına el konulduğu saptanmıştır. 19.
Yüzyılın sonlarına doğru ciddi bir tamirat geçiren zaviye 1939 depremine kadar
ayakta kalmayı başarmıştır. 39 depreminden sonra çekilen fotoğraflarda
zaviyenin dış duvarlarının yıkıldığı etrafına baraka şeklinde dükkanların
yapıldığı görülmüştür. 1969 yılında eski eser olarak tescil edilen yapı
günümüzdeki şeklini 1988 yılında yapılan restorasyonda almıştır. Bu makalede zaviyenin
elde edilen vakfiyesi ve muhasebe kayıtları değerlendirilerek Tokat’ın dini ve
sosyal tarihinin ortaya çıkarılmasına bir katkı sağlanması amaçlanmıştır. </span> </p> <p> </p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom:3pt;text-align:justify;text-indent:14.2pt;line-height:14pt;"> <br /> </p> <p> </p> <p class="MsoNormal" style="margin-top:0cm;margin-right:0cm;margin-bottom:3pt;margin-left:7.1pt;text-align:justify;line-height:12pt;"> <b> <span style="font-size:9pt;font-family:’Palatino Linotype’, serif;"> </span> </b> </p> <p> <b>  </b> </p> <b> </b> <p class="MsoNormal" align="center" style="margin-top:0cm;margin-right:0cm;margin-bottom:3pt;margin-left:7.1pt;text-align:center;line-height:12pt;"> <b> <span style="font-size:10pt;font-family:’Palatino Linotype’, serif;"> </span> </b> </p> <p> <b>  </b> </p> <b> </b> <p}, number={13}, publisher={Bingöl Üniversitesi}