TY  - JOUR
T1  - VOLEYBOL HAKEMLERİNİN HAKEM ÖZ YETERLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ
TT  - INVESTIGATION OF THE REFEREE SELF-EFFICACY LEVELS OF THE VOLLEYBALL REFEREES
AU  - Koçak, Çalık Veli
PY  - 2019
DA  - June
DO  - 10.33689/spormetre.552892
JF  - SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi
PB  - Ankara Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1304-284X
SP  - 33
EP  - 40
VL  - 17
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bu araştırmada; Türkiye’deki voleybol hakemlerinin hakemliköz yeterliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın katılımcıları, 2018-2019 yarışma sezonunda faal olarak hakemlikyapan 377 voleybol hakeminden (159 Kadın, 218 Erkek) oluşmaktadır. Araştırmadaveri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve ‘’Hakem Öz Yeterlik Ölçeği(HÖYÖ)’’ kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 22 programıkullanılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmekiçin Kolmogorov-Smirnov testi uygulanmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi p<0.05olarak kabul edilmiştir. Cinsiyet ve voleybolculuk geçmişi değişkenine aitverilerin analizinde Mann-Whitney U testi uygulanmıştır. Katılımcıların yaş, eğitimdurumu ve hakemlik düzeyi değişkenlerinin analizinde Kruskal-Wallis testiuygulanmıştır. Gruplar arasında anlamlı bulunan farklılığı belirlemek için Mann-WhitneyU testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda voleybol hakemlik öz yeterliğinincinsiyet, yaş, voleybolculuk deneyimi, eğitim durumu ve hakemlik düzeyine göre anlamlışekilde farklılaştığı belirlenmiştir (p<0.05). Araştırmada elde edilensonuçlar değerlendirildiğinde; cinsiyetin, yaşın, voleybol oyunculuğugeçmişinin ve hakemlik düzeyinin, voleybol hakemlerinin öz yeterlikdüzeylerinin belirleyicileri arasında yer aldığı söylenebilir.
KW  - Voleybol
KW  - Hakem
KW  - Voleybol Hakemi
KW  - Öz-yeterlik
KW  - Hakem öz-yeterliği
KW  - İnanç
KW  - Spor
N2  - Theaim of this study is to examine the referees' self-efficacy of Turkishvolleyball referees according to various variables. The sample group of the studyconsisted of 377 Volleyball Referees (159 Female, 218 Male) who were refereeingduring 2018-2019 competition season in Turkey. Personal information form andReferee Self-Efficacy Scale, which was conducted by Karaçam ve Pulur (2017) forTurkish validity and reliability, was used as data collection tool. SPSS 22program was used to analyze the data. Kolmogorov-Smirnov test was used todetermine whether the data showed normal distribution. The significance levelwas accepted as p<0.05 in the analyzes. Mann-Whitney U test was used toanalyze the data of gender and volleyball experience variables. Kruskal-Wallistest was used to analyze the age, education level and referee level. As aresult of the research, a significant difference was found in the self-efficacyof the arbitrator and gender, age, and refereeing level (p <0.05). There wasno significant difference in educational status (p> 0.05). When the resultsof the study were evaluated; it can be said that gender, age, volleyball playercareer and refereeing level can be among the determinants of self-efficacylevels of volleyball referees.
CR  - Adıgüzel, N. S. (2018). Basketbol hakemlerinin fiziksel öz saygıları ile öz yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 129-137.
CR  - Anderson, K. J., Pierce, D. A. (2009). Officiating bias: The effect of foul differential on foul calls in NCAA basketball. Journal of sports sciences, 27(7), 687-694.
CR  - Anshel, M. H., Weinberg, R. S. (1995). Sources of acute stress in American and Australian basketball referees. Journal of Applied Sport Psychology, 7(1), 11-22.
CR  - Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
CR  - Bandura, A. (1997). Self efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman.
CR  - Bandura, A. (1998). Personal and collective efficacy in human adaptation and change. In J. G. Adair, D. Belanger, K.L. Dion (Eds.), Advances in psychological science: personal, social and cultural aspects hove, UK: Psychology.
CR  - Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: an agentic perspective. Annual Reviev of Psychology. 54(1), 1-26.
CR  - Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-360.
CR  - Cartoni, A.C., Minganti, C., Zelli, A. (2005). Gender, age, and professional-level differences in the psychological correlates of fear of injury in Italian gymnasts. Journal of Sport Behavior, 28(1), 3.
CR  - Cohen, L.M., Manion, L. (1998). Research Methods in Education. New York: Routledge.
CR  - Ekmekçi, R., Doğu, G. (2010). Basketbol Hakemleri Stres Anketi'nin (Bhsa) geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Sport Sciences, 5 (1), 8-15.
CR  - Feltz, D.L., Short, S.E., Sullivan, P.J. (2008). Self-efficacy in sport. Human Kinetics. 14-20.
CR  - Fraenkel, J.R., Wallen, N. E.(2006). How to design and evaluate research in education. (6th ed.). New York: McGraw-Hill International Edition. 45-49.
CR  - García, F.G. (2003). Panorama actual en el estudio del arbitraje y el juicio deportivo desde una perspectiva psicológica. In Psicología del arbitraje y el juicio deportivo (pp. 7-24). INDE Publicaciones.
CR  - Guillén, F., Feltz, D.L. (2011). A conceptual model of referee efficacy. Frontiers in psychology, 2, 25.
CR  - Guillen, F. (2006). The psychology of refereeing and judging in sports. Deporte y Psicología, 667-684.
CR  - Haney, C.J., Long, B.C. (1995). Coping effectiveness: a path analysis of self efficacy, control, coping, and performance in sport competitions. Journal of Applied Social Psychology, 25(19), 1726-1746.
CR  - Karaçam, A., Pulur, A. (2017a). Hakem öz yeterlik ölçeğinin (HÖYÖ) Türkçe’ye uyarlama çalışması. Ömer Halisdemir Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 118-128.
CR  - Karaçam, A., Pulur, A. (2017b). Examining the relationship between referee self-efficacy and general self-efficacy levels of football, basketball and handball referees. Universal Journal of Educational Research, 5, 9, 1571-1579. https://doi.org/10.11114/jets.v5i8.2450.
CR  - Koçak, F., (2017a). The relationship between leisure constraints, constraint negotiation strategies and facilitators with recreational sport activity participation of college students. College Student Journal, 51(4): 491-497.
CR  - Koçak, F., (2017b). Leisure constraints and faciltators: Perspectives from Turkey. European Journal of Physical Education and Sport Science, 3(10): 32-47.
CR  - Moritz, S.E., Feltz, D.L., Fahrbach, K.R., Mack, D.E. (2000). The relation of self-efficacy measures to sport performance: A meta-analytic review. Research quarterly for exercise and sport, 71(3), 280-294.
CR  - Myers, N.D., Feltz, D.L., Guillén, F., Dithurbide, L. (2012). Development of, and initial validity evidence for, the Referee Self-Efficacy Scale: A multistudy report. Journal of sport and Exercise Psychology, 34(6), 737-765.
CR  - Rainey, D.W. (1995). Stress, burnout and intention to terminate among umpires. Sciences, 7, 41-63.
CR  - Rainey, D. W., Schweickert, G., Granito, V., Pullella, J. (1990). Fans' evaluations of major league baseball umpires' performances and perceptions of appropriate behavior toward umpires. Journal of sport Behavior, 13(2), 122.
CR  - Sarıdede, Ç. (2018). Voleybol hakemlerinin öz yeterlik düzeyleri ve karar verme becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
CR  - Stajkovic, A.D., ve Luthans, F. (1998). Self-efficacy and work-related performance: A meta-analysis. Psychological bulletin, 124(2), 240.
CR  - VanYperen, N. W. (1998). Predicting stay/leave behavior among volleyball referees. The Sport Psychologist, 12(4), 427-439.
CR  - Tuero, C., Tabernero, B., Marquez, S., Guillen, F. (2002). Análisis de los factores que influyen en la práctica del arbitraje  (Analysis of the factors affecting the practice of refereeing). Sociedade Capixaba de Psicologia do Esporte 1, 7–16.
CR  - Türkiye Voleybol Federasyonu Hakemlik Rehberi ve Talimatları. (2017). http://www.tvf.org.tr/_dosyalar/MHGK_Belgeler/hakemlik_rehberi_ve_talimatlari_turkce_2017.pdf.
UR  - https://doi.org/10.33689/spormetre.552892
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/739400
ER  -