TY  - JOUR
T1  - CEPTEN SAĞLIK HARCAMASI YAPILMASINI BELİRLEYEN FAKTÖRLER: MİKRO VERİLER İLE TÜRKİYE ÖRNEĞİ
TT  - Determinants of Out of Pocket Expenditure Level: Evidence from Turkey
AU  - Doğan, Esra
PY  - 2020
DA  - December
DO  - 10.21560/spcd.vi.552960
JF  - Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi
PB  - Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
WT  - DergiPark
SN  - 2148-9424
SP  - 569
EP  - 600
VL  - 20
IS  - 48
LA  - tr
AB  - Sağlıkhizmetlerine yönelik cepten harcamalar, hizmet niteliğinden bağımsız olarakyüksek gelir gruplarında ortaya çıkabilecek bir durumken, düşük gelir gruplarındada sosyal güvencenin yokluğuna bağlı olarak zorunlu olarak ortayaçıkabilmektedir. Hizmetin niteliğinden bağımsız olarak ortaya çıkan bu durum sadecefiyat farklılaşması temeline dayanmaktadır. Diğer taraftan sağlık hizmetlerininniteliğindeki farklılaşmaya bağlı olarak cepten harcama yapılmasının tercihedilmesi halinde ise sağlık hizmetlerine yönelik cepten harcamalar hizmetfarklılaşması temeline dayanmaktadır. Bu çalışmanın amacı da sağlık hizmetiiçin yapılan cepten harcamaların, sağlık hizmetlerindeki fiyat farklılaşması mıyoksa hizmet farklılaşmasına mı bağlı olarak gerçekleştiğini ortaya koymaktır.Bu doğrultuda halihazırda cepten sağlık harcaması yapanların sosyal güvenlikkapsamına dahil olması halinde de cepten harcama yapma olasılığı üzerindebelirleyici olan faktörlerin saptanmasına yönelik lojistik regresyon analiziyapılmıştır. Yapılan analiz sonucu elde edilen bulgular, sosyal güvencekapsamındayken dahi cepten harcama yapılması üzerinde; sosyal güvenceninvarlığı, gelir düzeyinin, genel sağlık durumunun, cinsiyet, medeni durum, yaş,öğrenim düzeyi, sağlık kurumu tercih nedeni değişkenlerinin belirleyici olduğuşeklindedir. Bu bulgulardan hareketle de cepten harcamaların sadece fiyatfarklılaşmasına değil, hizmet farklılaşmasına bağlı olarak da ortaya çıktığısonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan bu sonuç ise sağlık hizmetlerinin sosyalgüvenlik kapsamındaki sunumunda niteliksel iyileşmelerin gerekliliğini ortayakoymuştur.
KW  - Cepten Sağlık Harcaması
KW  - Fiyat Farklılaşması
KW  - Hizmet Farklılaşması
KW  - Lojistik Regresyon Analizi
N2  - Out-of-pocketexpenditures for health services, regardless of the service quality, may occurin high-income groups while in low-income groups it may be obligatory due tothe absence of social security. This situation, which is independent of thequality of the service, is based only on price diversification. On the otherhand, when it is preferred to make out-of-pocket spending depending on thedifference of health services quality, out-of-pocket expenditures on healthservices are based on service diversification. The purpose of this study is to revealthat out-of-pocket expenses for health services are realized due to price diversificationin health services or service diversification. In this respect, logisticregression analysis was conducted to determine the factors that determine thepossibility of out-of-pocket expenditures in the context of the social securitycoverage of the out-of-pocket expenditures. The findings obtained from theanalysis; the existence of social security, income level, general healthstatus, gender, marital status, age, education level, health institution preferencehas an impact on out-of-pocket expenditures even when covered by socialsecurity. Based on these findings, it has been concluded that out of pocketexpenditures are not only due to price diversification but also due to service diversification.This result revealed the necessity of qualitative improvements in thepresentation of health services within the scope of social security.
CR  - Atasoy, D. (2001). Lojistik Regresyon Analizinin İncelenmesi ve Bir Uygulaması. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Attia-Konan, A. R., Oga, A. S., Toure, A., & Kouadio, K. L. (2019). Distribution of Out of Pocket Health Expendituresin a Sub-Saharan Africa Country: Evidence from the National Survey of Household Satandard of Living, Cote d'Ivoire. BMC Research Notes, 12-25.
CR  - Başara, B. B., & Şahin, İ. (2008). Türkiye'de Cepten Yapılan Sağlık Harcamalarını Etkileyen Etmenler. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2), 319-340.
CR  - Bernabe, E., Masood, M., & Vujicic, M. (2017). The Impact of Out-of-Pocket Payment for Dental Care on Household Financesin Low and Middle Income Countries. BMC Public Health.
CR  - Bose, M., & Dutta, A. (2018). Health Financing Strategies to Reduce Out of Pocket Burden in India: A Comparative Study of Three States. BMC Health Serices Research, 1-10.
CR  - Brinda, E. M., Andres, R. A., & Enemark, U. (2014). Correlates Out-of-Pocket and Catastrophic Health Expenditures in Tanzania: Results from a National Household Survey. BMC International Health & Human Rights, 14(5).
CR  - Çınaroğlu, S. (2018). Cepten Sağlık Harcamalarının Finansmanında Eşitsizlik ve Hakkaniyet: Uygulamalı Bir Ekonometrik Yaklaşım. İşletme Araştırmaları Dergisi, 876-897.
CR  - Çokluk, Ö. (2010). Lojistik Regresyon Analizi: Kavram ve Uygulama. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1357-1407.
CR  - Dünya Sağlık Örgütü. (2018). https://www.who.int/health_financing/topics/financial-protection/out-of-pocket-payments/en/ (Erişim: 30.01.2019).
CR  - Erus, B., & Aktakke, N. (2012). Impact of Healthcare Reforms on Out-of-Pocket Health Expenditures in Turkey For Public Insurees. The European Journal of Health Economics, 337-346.
CR  - Field, A. (2005). Discovering Statistics Using SPSS (Cilt 2). London: Sage Publications.
CR  - Goldman, D. P., & Zissimopoulos, J. M. (2003). High Out-of-Pocket Health Care Spending By the Elderly. Data Watch, 194-202.
CR  - Hwang, W., Weller, W., Ireyes, H., & Anderson, G. (2001). Out-of-Pocket Medical Spending for Care of Chronic Conditions. Health Affairs, 267-278.
CR  - Laokri, S., Soelaeman, R., & Hotchkiss, D. R. (2018). Assessing Out-of Pocket Expenditures for Primary Health Care: How Responsie is the Democratic Republic of
CR  - Congo Health System to Providng Financ,al Risk Protection? BMC Health Services Research, 1-19.
CR  - Lara, J. L. (2016). Catastrophic EXpenditure Due to Out-of-Pocket Health Paymnets and its Determinants in Colombian Households. International Journal for Equity in Health, 15(182).
CR  - Mamun, S. A., Khanam, R., & Rahman, M. M. (2018). The Determinants of Household Out-of-Pocket (OOP) Medical Expenditure in Rural Bangladesh. Applied Health Economics and Health Policy, 16, 219-234.
CR  - Mugisha, F., Kouyate, B., Gbangou, A., & Sauerborn, R. (2002). Examining Out-of-Pocket Expenditure on Health Care in Nouna, Burkino Faso: Implications for Health Policy. Tropical Medicine and International Health, 187-196.
CR  - Organization, W. H. (2007). Sağlık ve İnsan Hakları Üzerine 25 Soru 25 Cevap. Toplum Sağlığı Araştırma ve Geliştirme Merkezi Derneği. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42526/9241545690_tur.pdf;jsessionid=84F99739E1780499D4EB37F35E97863B?sequence=10 adresinden alındı
CR  - Paez, K. A., Zhao, L., & Hwang, W. (2009). Rising Out-of-Pocket Spending for Chronic Conditions: A Ten-Year Trend. Health Affairs, 28(1), 15-25.
CR  - Rençber, Ö. F. (2018). Sınıflandırma Problemlerinde Çoklu Lojistik Regresyon, Yapay Sinir Ağı ve ANFIS Yöntemlerinin Karşılaştırılması: İnsani Gelişmişlik Endeksi Üzerine Uygulama. Ankara: Gazi Kitabevi.
CR  - Rubio, R. d., Salido, R. M., Garcia, I. P., & Sotos, F. E. (2019). Catastrophic Long-Term Care Expenditure: Associated Socio-Demographic and Economic Factors. The European Journal of Health Economics.
CR  - Sangar, S., Dutt, V., & Thakur, R. (2019). Coping with Out-of-Pocket Health Expendiure in India: Evidence from NSS 71st Round. Global Social Welfare.
CR  - Sanwald, A., & Theurl, E. (2015). Out-of-Pocket Payments in the Austrian Healthcare System -A Distributional Analysis. International Journal for Equity in Health, 14(94).Sanwald, A., & Theurl, E. (2016). Out-of-Pocket Expenditure by Priate Householdsfor Denthal Services-Empirical Evidence from Austria. Health Economics Review, 6-10.Sene, L. M., & Cisse, M. (2015). Catastrophic Out-of-Pocket Payments for Health and Poverty Nexus: Evidence from Senegal. International Journal of Health Economics and Management, 15, 307-328.Şenel, S., & Alatlı, B. (2014). Lojistik Regresyon Analizinin Kullanıldığı Makaleler Üzerine Bir İnceleme. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(1), 35-52.
CR  - Tokatlıoğlu, Y., & Tokatlıoğlu, İ. (2018). Türkiye'de Katastrofik Sağlık Harcamaları ve Bu Harcamaları Belirleyen Faktörler. Sosyoekonomi, 26(35), 59-78.
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu.(2018). Sağlık Harcamaları İstatistikleri Haber Bülteni. https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tacese/yuklemeler/RAPORLAR/tuik_2018_saglik_harcamalari_2017.pdf . (Erişim: 31.01.2019).
CR  - Yardım, M. S., Çilingiroğlu, N., & Yardım, N. (2010). Catastrophic Health Expenditure and Impoverishment in Turkey. Health Policy, 94, 26-33.
CR  - Yereli, A. B., Köktaş, A. M., & Selçuk, I. Ş. (2014). Türkiye'de Katastrofik Sağlık Harcamalarını Etkileyen Faktörler. Sosyoekonomi, 273-296.
CR  - Yıldırım, J., Yılmaz, E., & Korucu, N. (2011). The Determinants of Out-of-Pocket Payments: Evidence from Selected Hospitals in Ankara, Turkey. Applied Economics Letters, 1159-1162.
CR  - You, X., & Kobayashi, Y. (2011). Determinants of Out-of-Pocket Health Expenditure in China: Analysis Using China Health and Nutrition Surey Data. Applied Health Economics and Health Policy, 9(1), 39-49.
UR  - https://doi.org/10.21560/spcd.vi.552960
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/693694
ER  -