Tüketim Toplumunda Metalaştırılan Dini Yeniden Okuma Önerisi: Bireyin Dine Yabancılaşması Üzerine Bir Giriş *
A Proposal for Reconsidering the Religion Commodified in the Consumer Society: An Introduction to the Individual’s Alienation to Religion
Bekri Koç, Araştırma Görevlisi, Bingöl Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Din Sosyolojisi Anabilim Dalı
RA, Bingol University, Faculty of Theology, Department of İslamic Art History
Bingol , Turkey
bekir_koc_55@hotmail.com
orcid.org/ 0000-0002-5298-0448
Öz
Tüketim, insanın yeryüzüne attığı ilk adımından günümüze kadar uzanan bir olgudur. Din de aynı tarihi serüven içerisinde kendine yer edinmektedir. Bu bağlamda tüketim ile din veya dini inanç, ibadet ve değerler, tarih boyunca farklı ilişkiler içinde olmuşlardır. Birçok sosyolog, tüketim ve din ilişkisini çeşitli yönlerden ele alarak, kendi toplumlarındaki tezahürlerini yorumlamaya çalışmışlardır. Nitekim Marx, hem tüketim hem de din konusundaki düşünceleriyle günümüze kadar uzanan bu ilişkileri analiz etmemize fayda vermektedir. Yabancılaşma kavramı, Marx tarafından her ne kadar sanayileşme ve kapitalist sistem üzerinden kendi toplumunu analiz için kullanılmışsa da; günümüz tüketim toplumlarında metalaştırılan dini inanç, ibadet ve değerlerin durumunun gösterilmesine de katkı sunabilmektedir.
Bu çalışma, dini inanç, ibadet ve değerlerin, tüketim kodlarıyla sarmalanması, metalaştırılması ve topluma sunulmasının sebep olduğu, bireylerin dine yabancılaşması konusunu içermektedir. Bu konu, Marx’ın yabancılaşma kavramı üzerinden günümüz Türkiye tüketim toplumunun analiz edilmesi ve dindar bireylerin toplumsal durumunun gösterilmesi amacını taşımakta ve metalaştırılan dini yeniden okuyabilme önerisini sunmaya çalışmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Tüketim Toplumu, Yabancılaşma, Din, Marx, Dine Yabancılaşma, Türkiye.
Abstract
Consumption is a phenomenon that extends from the first step taken by man into the earth to the present day. Religion also takes its place in the same historical adventure. In this context, the relationship between consumption and religion, or religious beliefs, worships and values has taken different forms throughout history. Many sociologists have studied the relationship between consumption and religion from various aspects and tried to interpret its manifestations in their own societies. As a matter of fact, Marx helps us analyze these relations that exte}, number={13}, publisher={Bingöl Üniversitesi} }