TY  - JOUR
T1  - GRUP FOLKLORU BAĞLAMINDA İCAT EDİLMİŞ YEMEK: SATUK BUĞRA HAN AŞI
AU  - Çakır, Emine
PY  - 2019
DA  - May
JF  - Akademi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - ASBİDER
PB  - Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2667-4866
SP  - 229
EP  - 238
VL  - 6
IS  - 17
LA  - tr
AB  - İnsanoğlunun fizyolojik varlığını sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu en temel gereksinimlerden biriyeme eylemidir. Her ne kadar bireysel bir olgu olsa da bu eylem, çoğu zaman toplumun genelinin kimi zaman isesadece belli etnik ve dinî grupların inançlarıyla örüntülü ritüeller bütünü olarak karşımıza çıkar. Bu çalışmada,“Türk-İslam ülküsü” ideolojisi etrafında bir araya gelen bir grubun, gelenekte olmayıp kendilerinin Satuk BuğraHan aşı/yemeği adını verdikleri/icat ettikleri bir yemek, “kimlik ve aidiyet” kavramlarıyla ilişkili olarak grupfolkloru bağlamında ele alınmıştır. Bu grup, 1975-1979 yılları arasında Genç Arkadaş dergisi etrafında bir arayagelen ve ortak siyasi görüşe sahip, kendilerini “ülkücü” olarak niteleyen gençlerden oluşmaktadır. Türk kültürtarihinde sözlü ve yazılı kaynaklarda buğra aşı adında bir yemeğe tesadüf edilirken, Satuk Buğra Han aşı olarakherhangi bir yemeğe rastlanılmamaktadır. İlk defa grup üyelerinden birinin yapıp adlandırdığı bu yemeğin, grubundiğer üyelerince de aynı adlandırmayla grup belleğinde kültürel koda dönüştüğü görülmektedir. Bununla birlikteSatuk Buğra Han aşının 1980 darbesini anlatan ve Genç Arkadaşlar dergisi etrafında toplanan grubun hayatınıkonu alan Kafes filminde de aynı çağrışımla ele alındığı belirlenmiştir. Ayrıca grup üyelerinden LütfüŞehsuvaroğlu ile yapılan görüşme kaydı ve ikinci sözlü kültür ortamındaki veriler de bu savı desteklemektedir.Tarihî ve menkıbevi bir şahsiyet olan Satuk Buğra Han’ın toplumsal bellekteki “Türk-İslam ülküsü” ideolojinekarşılık gelen kültürel kodun, grup üyelerinin ideolojisiyle doğrudan örtüştüğü ve bu nedenle yemeğin adınınkimlik ve aidiyet duygusuyla bilinçli bir yaklaşımla verildiği tespit edilmiştir.
KW  - Grup folkloru
KW  - ideoloji ve kültür kodu
KW  - Türk-İslam ülküsü
KW  - Satuk Buğra Han aşı/yemeği
CR  - Allen, S. J. (2016). Obur Zihin Yiyeceklerle İlişkimizin Evrimi, (Çev.) Erdem Gökyaran, YKY, İstanbul.
Argunşah M. & M. Çakır (2005). Muhammed bin Mahmûd Şirvânî: 15. Yüzyıl Osmanlı Mutfağı, Gökkubbe Yayınları, İstanbul.
Başpınar, F. (2011). “Basîrî‟nin Bengînâme Adlı Eseri”, Turkish Studies, Vol. 6, No. 3, p. 567-576.
Beradsworth, A.& T. Keil (2011). Yemek Sosyolojisi, (Çev.) Abdulbaki Dede, Phoenix Yayınları, Ankara.
Beşirli, H. (2012). Yemek Sosyolojisi, Phoenix Yayınları, Ankara.
Connerton, P. (2014). Toplumlar Nasıl Anımsar?, (Çev.) Alâeddin Şenel, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Çakır, E. (2017). Satuk Buğra Han Tezkiresi Üzerine Halk Bilimsel Bir İnceleme. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. Ankara.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/asbider/issue//563356
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/712434
ER  -