TY - JOUR T1 - Türkiye'nin Coğrafi İşaret Niteliğindeki Jeolojik Değerleri TT - Turkey’s Geological Values in Geographical Indications AU - Şahin, Güven AU - Balcı Akova, Süheyla PY - 2019 DA - August DO - 10.17067/asm.564667 JF - Asia Minor Studies JO - AMS PB - Serhat KUZUCU WT - DergiPark SN - 2147-1673 SP - 335 EP - 354 VL - 7 IS - 2 LA - tr AB - Son yıllarınen fazla gündeme taşınan konularından biri olan “Coğrafi İşaret” uygulamasızanaat ürünlerinden yemeklere, tarım ürünlerinden jeolojik değerlere değin pekçok ürün grubunu kapsamaktadır. Söz konusu uygulama esasında belli ve de temelözelliğini sınırlı bir coğrafi sahadan alan ürünlerin kalitesini koruyarakilerleyen yıllarda da aynı kalitede varlığını korumasını sağlamak amacıylageliştirilmiş, Fransa çıkışlı bir uygulamadır. Söz konusu uygulamayla ülkelerinbirer alamet-i farikası olan ürünler için hem sürdürebilirlik temelli birüretim politikası benimsenmekte hem de ürünlerde zamanla meydana gelebilecekdejenerasyonun önüne geçilmek hedeflenmektedir. Bir kısım jeolojik değerler debu kapsamda koruma altına alınarak ilerleyen süreçte taklit ürünlerle ulusal veuluslararası pazarlarda yaşanabilecek haksız rekabetin önüne geçilmeyeçalışılmaktadır. Burada jeolojik değerlerle dikkat çeken husus coğrafi işaretkapsamında orta ve uzun vadede sürdürülebilirliği mümkün olamayacak tek ürüngrubu olmasıdır. Nitekim bahis konusu bu doğal kaynaklar, aynı zamandatükenebilir kaynaklardır. Türkiye’de de coğrafi işaret konusuna yoğun birşekilde eğilinmesiyle jeolojik değerler de hızla bu kapsamda koruma altınaalınmaya başlamıştır. 2019 itibariyle Türkiye’nin toplam 9 jeolojik değericoğrafi işaret kapsamına alınmıştır. Öte yandan Türkiye’nin bu anlamdapotansiyelinin çok yüksek bir ülke olduğunun da belirtilmesi gerekmektedir. Buçalışmada Türkiye’de coğrafi işaret kapsamına alınabilecek doğal taşlar, minerallerve taş işlemeciliği ürünlerinden toplam 23 değer ele alınmıştır. KW - Jeolojik Değerler KW - Taşlar KW - Mineraller KW - Taş İşlemeciliği KW - Coğrafi İşaret KW - Türkiye N2 - Geographical indication application which is one of the most ultimate issuesof recent years covers many product groups from craft products to food, fromagricultural products to geological values. In fact, the application inquestion is a French application, developed to ensure that the products whichhave a certain and basic nature from a limited geographical area are maintainedin the same quality for years to come. With this application, a sustainableproduction policy is adopted for products that are a hallmark of the countriesand it is aimed to prevent degeneration that may occur over time in theproducts. Some geological values are protected in this context, and in thefollowing process, counterfeit products are tried to be prevented from unfaircompetition in national and international markets. The point that draws attentionwith geological values here is that it is the only product group that cannot besustained in the medium and long term under the geographical sign. As a matterof fact, these natural resources are also consumable sources. Together with anindication of intensive tendency to geographical indication issues inTurkey, geological values have alsostarted to be taken under protection. As from 2019, Turkey's total 9 geologicalvalues were included in the geographical indication. On the other hand, it shouldalso be mentioned that Turkey is a country that has a very high potential inthis sense. In this study, 23 values intotal from natural stones that can be taken to indicate geographical coveragein Turkey, minerals and stone processing products are dealt with. CR - Addor, F. & Grazioli, A., (2002). “Geographical ındications beyond wines and spirits-A Roadmap for a better protection for geographical ındications in the WTO TRIPS Agreement”, The journal of world ıntellectual property, 5(6), pp. 865-897, Switzerland. CR - Anonim, (2001). “Geographical Indications: Historical background, Nature of rights, Existing Systems for protection and obtaining effective protection in other countries”, World Intellectual property organization, standing commıttee on the law of trademarks, Industrial designs and geographical ındications, Sixth Session, pp. 30, Geneva. CR - Babalık, H. (2009). Türkiye değerli taş potansiyeli ve pazarlama sorunları, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Adnan Menderes üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, s. 108, Aydın. CR - DPT, (2001). Sekizinci beş yıllık kalkınma planı – Madencilik özel ihtisas komisyonu raporu, Genel Endüstri Mineralleri II. (Mika, Zeolit, Lületaşı), Çalışma grubu raporu, Ankara. CR - Hatipoğlu, M. (2003). Güğü köyü ametist kristallerinin değerlendirilmesi (Dursunbey, Balıkesir, KB Türkiye) ve yöresel ekonomiye katkısı, Türkiye IV. Mermer Sempozyumu, 18-19 Aralık 2003, s. 243 – 256. CR - Kazancı, N. & Gürbüz, A. (2014). “Jeolojik miras nitelikli türkiye doğal taşları”, Türkiye jeoloji bülteni, 57(1), s. 19-44. CR - MAPEG, (2019). Maden ve petrol işleri genel müdürlüğü istatistikleri, http://www.mapeg.gov.tr/Anasayfa.aspx (Son erişim: 22.04.2019). CR - MTA, (2009). İl il Türkiye’nin yer altı kaynakları, MTA yayınları, s. 693, Ankara. CR - Şahin, G. (2019). Türkiye’nin Coğrafi işaretleri ve bunların Türkiye ekonomisinde etkin kullanımları, (Basılmamış doktora tezi), İstanbul üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, s. 2551, İstanbul. CR - Taşlıgil, N. & Şahin, G. (2011). Doğal ve kültürel özellikleri ile Lületaşı, Uluslararası sosyal araştırmalar dergisi, 4(16), s. 436-452, Kış 2011. CR - Taşlıgil, N. & Şahin, G. (2016). Yapı malzemesi olarak kullanılan Türkiye doğal taşlarının iktisadi coğrafya odağında analizi, Marmara coğrafya dergisi, (33), s. 607-640, İstanbul. CR - TPE, (2019). Coğrafi işaret dosyaları, https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/geographicalRegisteredList/ (Son erişim: 22.04.2019). CR - Uslu, G. Ş. (2011). Simav (Kütahya) Bölgesindeki ateş opali oluşumlarının mineralojik-petrografik özellikleri ve gemolojik kullanım alanları, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 87, İzmir. CR - Zaimoğlu, Ö. & Kaplanoğlu, M. (2012). Takılarda Oltu Zümrüt’ü, Batman üniversitesi yaşam bilimleri dergisi, 1(1), s. 1101-1116, Batman. UR - https://doi.org/10.17067/asm.564667 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/780200 ER -