TY - JOUR T1 - FARKLI ALANLARDA ÖĞRENİM GÖREN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN YAŞLI AYRIMCILIĞINA YÖNELİK TUTUMLARININ BELİRLENMESİ TT - Determination of attitudes for older adult discrimination of university students in different areas AU - Kalınkara, Velittin AU - Günay, Gülay AU - Aydıner Boylu, Ayfer AU - Şahin, Hande AU - Arpacı, Fatma AU - Ay, Faruk AU - Özgün Başıbüyük, Gülüşan AU - Kalaycı, İşıl AU - Kılıç, Cengiz AU - Salman, Meryem AU - Artan, Taner PY - 2019 DA - December JF - Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi JO - EIRJ PB - Yaşlı Sorunları Araştırma Derneği WT - DergiPark SN - 1308-5816 SP - 73 EP - 83 VL - 12 IS - 2 LA - tr AB - Giriş: Kronolojik yaş toplumsal yaşam içinde önemli bir statü belirleyicisidir.Ancak hızlı gelişmelerin paralelinde ileri yaşlarda olan birey sayısının toplumiçinde giderek artış göstermesi ve yaşam tarzlarının da değişime uğraması aileve toplum içerisinde yaşlıların farklı sorunlarla yüzleşmesine nedenolmaktadır. Bu çerçevede kronolojik yaşa bakış açısı değişerek toplumdaki diğeryaş grupları arasında yaşlı ayrımcılığı şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenlebu çalışmada Türkiye’nin farklı illerinde üniversite öğrenimi gören bireylerinyaşlılara ve yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının incelenmesiamaçlanmıştır. Amaç: Farklıalanlarda öğrenim gören üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkintutumlarını araştırmak ve diğer değişkenlerle ilişkisini belirlemekamaçlanmıştır. Yöntem: Bu çalışma, tanımlayıcı, kesitsel bir çalışmadır. ÖrneklemAnkara, Antalya, Denizli, Erzurum, Isparta, İstanbul, Karabük, Kırıkkale, Siirtve Sivas’ta farklı alanlarda öğrenim gören 1320 üniversite öğrencisinikapsamaktadır. İstatistiksel analizlerde parametrik olmayan ve parametrik olan testlerkullanılmıştır. Bulgular: Farklıüniversitelerde öğrenimleri devam eden ve araştırmaya gönüllü olarak katılanöğrencilerin %18.6’sı yaşlılarla “aynı mahallede” %17.7’si “aynı yerleşimyerinde/kentte” yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Yaşlı bireylerle aynı evdeyaşadıklarını belirten öğrencilerin (n=209, % 15.8) %58.9’u anneanne veyababaanne ile birlikte yaşamaktadır. Öğrencilerin %47.5’i yaşlı bireyle olanilişkilerinin “iyi”, %46.5’i ise “çok iyi” olduğunu ifade etmiştir. Ailedekiyaşlılarla “haftada bir veya 15 günde bir” görüştüklerini belirten öğrencilerinoranı ilk sırada yer almaktadır (%31.2). Öğrenciler arasında yaşlıların kendievlerinde yaşamaları gerektiğini düşünenler (%58.9) ile yaşlıların bakımaihtiyaç duyması halinde “çocuklarının evinde bakılması” gerektiğini düşünenler(%57.3) ilk sırada yer almaktadır. Yaşlı Ayrımcılığı Tutum ölçeğinin“yaşlıların yaşamını sınırlandırma”, “yaşlılara yönelik olumlu ayrımcılık”, “yaşlılarayönelik olumsuz ayrımcılık” alt boyutları ve ölçeğin geneli ile bağımsızdeğişkenler (eğitim alanı grubu, cinsiyet, halen yaşanılan yer, eğitim alanınınyaşlılıkla ilgili olma durumu, kendilerini nitelendirme şekilleri ve yaşlıbireyle olan ilişkiler) arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar eldeedilmiştir (p<0.05). Sonuç:Üniversite öğrenimleri devam eden öğrencilerin yaşlılara yönelik ayrımcılıktutumları yaşam tarzları, yaşadıkları toplumun normları ve yaşlılarla olanilişkilerinden etkilenmektedir. KW - yaşlı KW - yaşlı ayrımcılığı KW - tutum KW - üniversite öğrencileri N2 - Introduction: Chronological age is an important status determinantin social life. However, in parallel with the rapid developments, theincreasing number of individuals in the elderly and their changing lifestylescause the elderly to face different problems in the family and society. In thiscontext, the chronological age perspective changes and emerges as elderlydiscrimination among other age groups in the society. Therefore Turkey toelderly individuals who work in this university education in differentprovinces and is aimed to examine their attitudes to ageism. Objective: The aim of this study was toinvestigate the attitudes of university students studying in different fieldstowards older adult discrimination and to determine their relationship withother variables. Method: This is adescriptive, cross-sectional study. The sample included 1320 universitystudents from different fields in Ankara, Antalya, Denizli, Erzurum, Isparta, Istanbul,Karabuk, Kırıkkale, Siirt and Sivas. The nonparametric and parametric testswere used in statistical analysis. Results:18.6% of the students attending to the research and continuing their studies atdifferent universities stated that they lived in the same neighborhood with theelderly and 17.7% in the same neighborhood. Students living in the same house(n=209, 15.8%) 58.9% of the grandmother or grandmother is living with. While47.5% of the students stated that their relations with the elderly person were “good”and 46.5% were “very good”. The ratio of the students who stated that theytalked to the elderly in the family once a week or every 15 days 15 was thefirst one (31.2%). Among the students, those who think that the elderly shouldlive in their own homes (58.9%) and those who think that “their children shouldbe looked at in the home in should take the first place in case the elderlypeople need care (57.3%). Aged Discrimination Attitude Scale ın limiting thelife of the elderly, positive discrimination towards the elderly, negativediscrimination against the elderly “sub-dimensions and the general scale andthe independent variables (education area group, gender, place of living, thestatus of education area related to old age, themselves There werestatistically significant differences between qualitative forms and relationshipswith elderly individuals (p<0.05). Conclusion:Discrimination attitudes of the students who are studying at university areaffected by their lifestyle, norms of the society they live in and their relationswith the elderly. CR - Aiken, L. R. (1995). Aging: An Introduction to Gerontology. California: Sage Publications, Inc. CR - Akçay, C. R. (2011). Yaşlılık Kavramlar, Kuramlar ve Yaşlılığa Hazırlık, İstanbul: Kriter Yayınları. CR - Akdemir, N., Çınar, F.İ., & Görgülü, Ü. (2007). Yaşlıların algılanması ve yaşlı ayrımcılığı. Turkish Journal of Geriatrics, 10(4), 215-222. CR - Altay, B., & Aydın, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(1), 11-18. CR - Aşiret, G. D., Kaymaz, T. T., Öztürk Çopur, E., & Akyar, İ. (2017). Ageism attitude towards elderly: Young perspective. International Journal of Caring Sciences, 10(2), 819-827. CR - Boz, H., Gökçe, N, Özüstün Kıral, A., Mutlu, E., Selvi, N., Ünlü, D., & Yılmaz, G. (2017). Sağlık Bilimleri Fakültesi ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Kastamonu Sağlık Akademisi Dergisi, 2(1), 32-54. CR - Bulut, E., & Çilingir, D. (2016). Yaşlı ayrımcılığı ve hemşirelik bakımına yansımaları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 15(5), 446-449. CR - Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (7.Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık. CR - Ceylan, H., & Öksüz, M. (2015). Sosyal Hizmet lisans öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 459-466. CR - Çilingir, D., Bulut, E., & Hindistan, S. (2017). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(3), 137-143. CR - Çilingiroğlu, N., & Demirel, S. (2004). Yaşlılık ve yaşlı ayrımcılığı. Turkish Journal of Geriatric, 7(4), 225-230. CR - Çınar, D., Karadakovan, A., & Sivrikaya Karaca, S. (2018). Investigation of the attitudes of university students to discrimination of the elderly. Northern Clinics of İstanbul, 5(1), 25-30. CR - Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. CR - Dinçer, Y.U., Usta, E., & Bulduk, S. (2016). Üniversite öğrencileri gözüyle yaşlılık nasıl algılanıyor? Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(1), 26-38. CR - Gerbing, D.W., & Anderson, J.C. (1992). Monte Carlo evaluations of goodness of fit indices for structural equation models. Sociological Methods and Research, 21(2), 132-160.Güven, Ş.D., Muz, G.U., & Ertürk N.E. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı değişkenlerle ilişkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 99-103. CR - Kalınkara, V. (2011). Temel Gerontoloji Yaşlılık Bilimi. Ankara: Nobel Yayıncılık. CR - Kaya Tekin, N., & Örsal, Ö. (2018). Sosyal bir sorun: Yaşlı ayrımcılığı. Social Sciences Studies Journal, 4(16), 1350-1355. CR - Kite, M. E., & Wagner, L. S. (2002). Attitudes toward older adults. In T. D. Nelson (Ed.), Ageism: Stereotyping and Prejudice Against Older Persons (pp. 129-161). Cambridge MA: MIT Press. CR - Kline, R. B. (2005). Principles and Practice of Structural Equation Modelling (2nd Edition). New York: The Guilford Press. CR - Laditka, S. B., Fischer, M., Laditka, J. N., & Segal, D. R. (2004). Attitudes about aging and gender among aging and gender among young, middle age and older college-based students. Educational Gerontology, 30, 403-421. CR - Kite, M. E., & Wagner, L. S. (2002). Attitudes toward older adults. In T. D. Nelson (Ed.), Ageism: Stereotyping and Prejudice Against Older Persons (pp.129-161). Cambridge MA: MIT Press. CR - McConatha, J. T., Hayta, V., Rieser-Danner, L., McConatha, D., & Polat, T. (2004). Turkish and U.S. attitudes toward aging. Educational Gerontology, 30(3), 169-183. CR - Mosher Asley, P. M., & Ball, P. (1999). Attitudes of college students toward elderly persons and their perceptions of themselves at age 75. Educational Gerontology, 25, 89-102. CR - Moyle, W. (2003). Nursing students perceptions of older people continuing society’s myths. Australian Journal of Advanced Nursing, 20(4), 15-21. CR - Özdemir, Ö. (2009). Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara. CR - Palmore, E. B. (2004). Researchnote: Ageism in Canada and the United States. Journal of Cross Cultural Gerontology, 19(1), 41-46. CR - Power, B. (1993). Attitudes of young people to ageing and the elderly. National Council for The Elderly Report No. 16. http://www.ncaop.ie/publications/research/reports/16_Attitudes_Young_ Ageing.pdf CR - Reuben, D. B., Fullerton, J. T., & Tschann, J. M. (1995). Attitudes of beginning medical students toward older persons: A five campus study. The University of California Academic Geriatrics Society, 43(2), 1430-1436. CR - Ryan, A., Melby, V., & Mitchell, L. (2007). An evaluation of the effectiveness of an educational and experiential intervention on nursing students’ attitudes towards older people. International Journal of Older People Nursing, 2(2), 93-101. CR - Şahin, H. (2015). Research on university students’ attitudes about elders and elder discrimination. Turkish Journal of Geriatrics, 18(1), 47-53. CR - Schigelone, A.S., & Ingersoll-Dayton, B. (2004). Some of my best friends are old: A qualitative exploration of medical students’ interest in geriatrics. Educational Gerontology, 30, 643-661. CR - Shannon, J., Voogt, B. A., Mickus, M., Santiago, O., & Herman, S. E. (2008). Attitudes, experiences, and interest in geriatrics of first-year allopathic and osteopathic medical students. Journal of the American Geriatrics Society, 56(2), 339-344. CR - Soyuer, F., Ünalan, D., Güleser, N., & Elmalı, F. (2010). Sağlık Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı demografik değişkenlerle ilişkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 20-25. CR - Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics. (Sixth edition). United States: Pearson Education. CR - Tufan, İ. (2003). Modernleşen Türkiye’de Yaşlılık ve Yaşlanmak: Yaşlanmanın Sosyolojisi. İstanbul: Anahtar Kitaplar Yayınevi. CR - TUİK (2019). İstatistiklerle yaşlılar, www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=27595 (Erişim: 05.02.2019). CR - Ucun, Y., Mersin, S., & Öksüz, E. (2015). Gençlerin yaşlı bireylere karşı tutumu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 1143-1148. CR - UN (2017). World Population Ageing 2017. Department of Economic and Social Affairs, Population Division (2017). Highlights (ST/ESA/SER.A/397). https://www.un.org/en/development /desa/population/publications/pdf/ageing/WPA2017_Highlights.pdf (24.04.2019) CR - Ünalan, D., Soyuer, F., & Elmalı, F. (2012). Geriatri merkezi çalışanlarında yaşlı tutumunun değerlendirilmesi. Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, 2(3), 115-119. CR - Ünsar, S.E., Erol, Ö., Kurt, S., Türüng, F., Dinlegör Sekmen, I., Sak, C., & Türksen, S. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 4(2), 61-67. CR - Vefikuluçay Yılmaz, D., & Terzioğlu, F. (2011). Development and psychometric evaluation of ageism attitude scale among the university students. Türk Geriatri Dergisi, 14(3), 259-268. CR - Velikuluçay, D. (2008). Üniversitede Öğrenim Gören Öğrencilerin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı Doktora Tezi. Ankara CR - Voogt, B. A., Mickus, M., Santiago, O., & Herman, S. E. (2008). Attitudes, experiences, and interest in geriatrics of first-year allopathic and osteopathic medical students. Journal of the American Geriatrics Society, 56(2), 339-344. CR - Wiles, J. L. Leibing, A., Guberman, N., Reeve, J., & Allen, R. E. S. (2012). The meaning of “aging in place” to older people. The Gerontologist, 52(3), 357-366. CR - Wilkinson, T. J., Gower, S., & Sainsbury R. (2004). The earlier, the better: The effect of early community contact on the attitudes of medical students to older people. Medical Education, 36, 540-542. CR - Yıldız, D., & Uzunsakal, E. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28. CR - Yılmaz, E., & Özkan, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanat Dergisi, 3(2), 35-53. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/yasad/issue//564881 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/907878 ER -