TY  - JOUR
T1  - SOSYAL GELİŞME ENDEKSİNE DAYALI TEMEL İNSANİ İHTİYAÇLAR VE FIRSATLAR ALT ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
AU  - Güler, Hüseyin
AU  - Özgür Güler, Ebru
AU  - Şanlı, Sera
PY  - 2019
DA  - October
DO  - 10.35379/cusosbil.572717
JF  - Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
PB  - Çukurova Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1304-8899
SP  - 55
EP  - 70
VL  - 28
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Temelleri Dünya Ekonomi Forumunda atılan SosyalGelişme Endeksi (SGE), hem ekonomik hem de sosyal gelişimi başarmayı gerektireniçsel büyümeye öncülük edecek stratejilere yönelik sistematik bir temeloluşturmayı hedefleyen bir endekstir. Bu çalışmada 138 ülke için KanonikKorelasyon Analizi uygulanarak 2016 SGE’nin “Beslenme ve Temel Tıbbi Bakım”, “Suve Temizlik”, “Barınma” ve “Kişisel Güvenlik” olmak üzere dört değişken içeren “Temel İnsani İhtiyaçlar” (TİH) altendeksi ile “Kişisel Haklar”, “Kişisel Özgürlükler ve Seçim Hakkı”, “Toleransve Katılım” ve “Yüksek Öğretime Erişim” bileşenlerinden oluşan “Fırsatlar” (FRS) alt endeksi arasındakiilişkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Birinci kanonik korelasyon katsayısı 0,880olarak hesaplanmış olup, TİH ve FRS değişken kümeleri arasındaki yüksekilişkinin varlığına işaret etmektedir. Standartlaştırılmış kanonik katsayılaragöre, TİH değişken kümesine en büyük katkı ‘barınma’ değişkeninden gelmiştir.FRS kümesindeki en etkili değişkenin ise ‘yüksek öğretime erişim’ olduğusaptanmıştır. Kanonik çapraz yükler incelendiğinde ise ilk kanonik değişken çiftiiçin en büyük katkılar ‘barınma’ ve ‘yüksek öğretime erişim’ değişkenleritarafından sağlanmıştır. Tüm yorumlanabilirfonksiyonlar dikkate alınarak kanonik ortak yük katsayıları incelendiğinde; tümdeğişkenler arasında ‘kişisel haklar’ ve ‘tolerans ve katılım’ değişkenlerininmodele fayda sağlamadığı söylenebilir. Öte yandan, TİH kümesi için belirleme endeksi0,615 olarak bulunurken, FRS kümesi 0,475 ile daha düşük bir belirlemeendeksine sahiptir.
KW  - Kanonik korelasyon analizi
KW  - Belirleme endeksi
KW  - Sosyal gelişme endeksi
CR  - Alonso-Martínez, D. (2018). Social progress and international patent collaboration. Technological Forecasting and Social Change, 134, 169-177.
CR  - Alpar, R. (2011). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler (3. baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
CR  - Bartlett, M. S. (1941). The statistical significance of canonical correlations. Biometrika, 32, 29-38.
CR  - Coşkun, S., Özgenç, N., & Güneş, S. (2015). Sosyal Performansın Ölçümünde Yeni Yöntem: Sosyal Gelişme Endeksi ve Türkiye’nin Görünümü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 34, 121-153.
CR  - Çankaya, S. (2005). Kanonik korelasyon analizi ve hayvancılıkta kullanımı. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü – Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana.
CR  - Ergül, B., & Yavuz, A. (2018). İnsani Gelişmişlik ve Sosyal Gelişmişlik Endekslerinin Kanonik Korelasyon ve Robust Kanonik Korelasyon Analizleri İle İncelenmesi, 2. Uluslararası İstatistik Matematik ve Analitik Yöntemler Kongresi, İstanbul.
CR  - Fehder, D., Porter, M., & Stern, S. (2018). The Empirics of Social Progress: The Interplay between Subjective Well-Being and Societal Performance. AEA papers and proceedings içinde (C. 108, S. 477-82).
CR  - Gittins, R. (1985). Canonical analysis: a review with applications in ecology (C. 12). Springer-Verlag, Berlin-Germany.
CR  - Hotelling, H. (1936). Relations between two sets of variates. Biometrika, 28(3/4), 321-377.
CR  - Ilie, C., Garcia, J., & Cardoza, G. (2018). Women’s Social Progress in Latin America: Towards the Construction of Equal Societies. https://ssrn.com/abstract=3126911.
CR  - Jitmaneeroj, B. (2017). Beyond the equal-weight framework of the Social Progress Index: Identifying causal relationships for policy reforms. International Journal of Social Economics, 44(12), 2336-2350.
CR  - Karmowska, G. (2017). Development of the EU societies and social progress. Ekonomia i Środowisko, 4 (63), 178-190.
CR  - Malay, O., & Cassiers, I. (2018). How to orient business towards ecological and social transformation: Gross National Happiness and Social Progress Index compared. GNH Üzerine 7. Uluslararası Konferans’ta GNH Üzerine Sunulmuş Ön Sürüm: “Business of GNH”, Thimphu, Bhutan, 6-9 Kasım 2017.
CR  - Moutinho, L., & Hutcheson, G. D. (Eds.). (2011). The SAGE dictionary of quantitative management research. Sage Publications.
CR  - Munro, B. H. (2005). Statistical methods for health care research (5. baskı, C. 1). Lippincott Williams & Wilkins.
CR  - Norman, G. R., & Streiner, D. L. (2003). PDQ statistics. 3. Baskı (C. 1). People’s Medical Publishing House-USA.
CR  - Pedhazur, E. J. (1997). Multiple regression in behavioural research (3. baskı). Ft. Worth, TX: Harcourt Brace.
CR  - Sapp, M. (2002). Psychological and Educational Test Scores: What are They? Charles C Thomas Publisher.
CR  - Sharma, S. (1996). Applied multivariate techniques (1. baskı). New York: John Wiley & Sons Inc.
CR  - Sherry, A., & Henson, R. K. (2005). Conducting and interpreting canonical correlation analysis in personality research: A user-friendly primer. Journal of Personality Assessment, 84(1), 37-48.
CR  - Social Progress Imperative: Social Progress Index (2016). http://www.socialprogressimperative.org/wp-content/uploads/2016/06/SPI-2016-Main-Report.pdf
CR  - Sökmen, A. (2014). Sosyal Gelişme Endeksi Türkiye İçin Ne İfade Ediyor? Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) N, 201421.
CR  - Stewart, D., & Love, W. (1968). A general canonical correlation index. Psychological Bulletin, 70(3), 160-163.
CR  - Tosunoğlu, B. T., & Özsoy, C. E. (2017). Gelişmişlikte Arafta Kalan Ülke: Türkiye. In Anadolu International Conference in Economics V (May 11-13), Eskişehir, Türkiye.
CR  - Vorobyev, A., Solntsev, I., & Osokin, N. (2018). Football Development Index: Rationale, Methodology, and Application. Lexington Books, USA.
CR  - Wright, F. D. (2016). Researching Developing Countries: A Data Resource Guide for Social Scientists. Chandos Publishing.
UR  - https://doi.org/10.35379/cusosbil.572717
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/780094
ER  -