TY  - JOUR
T1  - POZİTİVİST ANLAYIŞIN SON DÖNEM OSMANLI DÜŞÜNCESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNE BİR ÖRNEK: ABDULLAH CEVDET
AU  - Tekin, Mürsel
PY  - 2019
DA  - July
JF  - Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - Kırklareli Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2602-4314
SP  - 205
EP  - 218
VL  - 3
IS  - 2
LA  - tr
AB  - XIX. yüzyılınilk yarısında A.Comte tarafından sistemleştirilen pozitivizm akımı, deneye vegözleme dayalı bilginin, tek geçerli bilgi türü olacağı varsayımından yolaçıkan bir düşünce sistemidir. Pozitivizmi hazırlayan nedenlerin başında Fransızİhtilali ve aydınlanma düşüncesi yer almaktadır. Pozitivizmin Osmanlıdüşüncesine girişi, devletin en buhranlı dönemini yaşadığı XIX. Yüzyıla denkgelir. Islahat hareketlerinin hız kazandığı, buna bağlı olarak batıcılıkdüşüncesinin iyiden iyiye hissedildiği bu yüzyılda, batı kaynaklı düşünceakımları da Osmanlı düşüncesinde kendilerine yer bulmaya başlamışlardır.Batılaşma çerçevesi içerisinde Fransa’ya gönderilen öğrenciler ve tercümeeserler vasıtasıyla kendisini ortaya koyan pozitivizm, dönemin birçokdüşünürünü etkilemiştir. Pozitivizmden etkilenen düşünürlerden birisi olarakAbdullah Cevdet, siyasi ve kültürel birçok alanda düşüncelerini bu doğrultudadile getirmiştir. Cevdet’in düşünceleri başta yaşadığı dönem olmak üzere,kendisinden sonra da günümüze kadar ulaşmış ve pozitivist-materyalist cenahtakendisine yer bulmuştur. Halifelik müessesesini bünyesinde barındıran birimparatorluk olarak Osmanlı’nın, pozitivist-materyalist görüşleri benimsemeeğiliminde çok da istekli bir eğilim sergilemediği düşünülmektedir. Tümeleştirilere ve kabullenememelere rağmen Abdullah Cevdet ve pozitivistfikirleri son dönem Osmanlı düşüncesinde sağladığı fikri dinamizm sebebiyle,düşünce dünyamız açısından olumlu bir etkiye sahip olmuştur.
KW  - Pozitivizm
KW  - Osmanlı Düşüncesi
KW  - Abdullah Cevdet
CR  - AĞAOĞLU, S. (1998). Babamın Arkadaşları, İstanbul, İletişim Yayınları.BACON, F. (1999). Novum Organum, (Çev.) AKKAŞ, S. Ö., Ankara, Doruk Yayınları.BOLAY, S. H. (2008). Türkiye’de Ruhçu ve Maddeci Görüşün Mücadelesi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.BOLAY, S. H. (2007). Türk Düşüncesinde Gezintiler, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.CEVDET, A. (2009). Fünun ve Felsefe Sanihaları, (Yayına Haz.) YANIK, N.-UTKU, A., Konya, Çizgi Kitabevi.CEVDET, A. (2008). İçtihad’ın İçtihadı, (Yayına Haz.) GÜNDÜZ, M., Ankara, Lotus Yayınevi.CEVİZCİ, A. (2013). 17. Yüzyıl Felsefesi, İstanbul, Say Yayınları.CEVİZCİ, A. (2010). Felsefe Sözlüğü, İstanbul, Paradigma Yayıncılık.COMTE, A. (2001). Pozitif Felsefe Kursları, (Çev.) ATAÇAY, E., İstanbul, Sosyal Yayınları.COMTE, A. (1986). Pozitivizm İlmihali, (Çev.) ERMAN, P., İstanbul, Milli Eğitim Basımevi.CORNFORTH, M. (2009). Pozitivizme ve Pragmatizme Karşı Felsefeyi Savunmak, (Çev.) OK, T., İstanbul, Evrensel Basın Yayın.DAVAL, R. (1968). Fransız Düşünce Tarihi, (Çev.) ANGIN, A., İstanbul, Bahar Matbaası.DESCARTES, R. (2000). Metot Üzerine Konuşma, (Çev.) MESUT, İ. E., Erzurum, Babil Yayınları.KARACA, N. (2008). Pozitivizmin Erken Cumhuriyet Dönemine Etkisi, Ankara, Anı Yayıncılık.KAYGI, A. (1992). Türk Düşüncesinde Çağdaşlaşma, Ankara, Gündoğan Yayınları.KORLAELÇİ, M. (2002). Pozitivizmin Türkiye’ye Girişi, Ankara, Hece Yayınları.LEVİS, B. (2010). Modern Türkiye’nin Doğuşu, (Çev.) BOĞAÇ, B. T., Ankara, Arkadaş Yayınevi.MERİÇ, C. (1998). Jurnal 1, İstanbul, İletişim Yayınları.ÖZBİLGEN, E. (1994). Pozitivizmin Kıskacında Türkiye, İstanbul, Ağaç Yayıncılık.ÖZÜGÜL, O. (1991). Pozitivizm Ya Da Mantık Olarak Felsefe, İstanbul, Us Yayıncılık.IŞIN, E. (1985). “Osmanlı Materyalizmi”. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, c.2, sf.363, İstanbul, İletişim Yayınları.URAL, Ş. (2006). Pozitivist Felsefe, İstanbul, Say Yayınları.ÜLKEN, H. Z. (2010). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul, Ülken Yayınları.VON ASTER, E. (2004). Fransız İhtilali’nin Siyasi ve Sosyal Fikirleri, (Çev.) ŞENEL, Ş., Ankara, Phoenix Yayınevi.WEBER, A. (1998). Felsefe Tarihi, (Çev.) ERALP, H. V., İstanbul, Sosyal Yayınları.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbder/issue//573777
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/751173
ER  -