TY - JOUR T1 - Arap Dilinde Naht Olgusu (İbn Fâris Örneğinde)* AU - Kahayev, Amir PY - 2019 DA - June JF - BEÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi JO - BEÜİFD PB - Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2148-3728 SP - 31 EP - 48 VL - 6 IS - 1 LA - tr AB - Naht, Arap dilinde iki veya üç kelimeden ya da bir cümleden ihtisar yoluyla yepyenibir kelime üretmektir. Dili zenginleştirme ve ihtisar gibi özellikleri olan naht olgusu birdil açısından çok önemli husustur. el-Halil b. Ahmed, Arap dilindeki naht olgusunu ilkifade eden kişi olarak bilinmektedir. O, el-‘Ayn adlı eserinde naht’la ilgili çok ayrıntılı bilgivermese de böyle bir özelliğin varlığına dikkat çekmektedir. Bununla beraber İslam’danönceki dönemde de naht’la alakalı örnekler ne kadar az olsa da bilinmektedir.Makalede naht’ın tanımı verildikten sonra naht’ın cevazı, Arapların naht’a başvurmasebebi ve gayesi ile alakalı bilgi verilecek, naht ile iştikak arasında olan fark belirtilecek,naht’ın genel itibariyle semâ‘î olduğu vurgulanacaktır. Bununla beraber eserlerinde nahtolgusunu daha farklı ve daha geniş bir şekilde işleyen İbn Fâris’in bu konuyla alakalıgörüşleri incelenecek ve müellifin naht düşüncesine yöneltilen eleştiriler ve bu eleştirilereverilen cevaplar da ele alınacaktır. Ayrıca makalede naht’ın çeşitleri hakkında ayrıntılıbilgi verilecek, menhût ve mezîd kelimeler arasındaki farklar belirtilecektir.  KW - Mekâyîsu’l-luğa KW - Sözlük KW - İbn Fâris KW - Naht KW - Arap dili CR - Belâsî, Muhammed es-Seyyid Ali. “Arap Dilinde Naht”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/2. trc. Mehmet Ali Şimşek (Aralık 2003): 407-416. el-Cevâlîkî, Ebû Mansûr Mevhûb b. Ahmed. el-Mu‘arreb mine’l-kelâmi’l-a‘camiyyi ‘alâ hurûfi’l-mu‘cem. nşr. F. Abdurrahim. Dımaşk: Dâru’l-kalem, 1410/1990. el-Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammâd. es-Sıhâh Tâcu’l-luğa ve sıhâhu’l-‘Arabiyye. nşr. Ahmed Abdulğafur ‘Addâr. 6 cilt. Beyrut: Dâru’l-‘ilm li’l-melâyîn, 1990. Civelek, Yakup. “Arap Dilinde Naht ve Kelime Türetmede “Naht” Yönteminin Kullanımı”. Nüsha 10 (Yaz 2003): 97-118. Elmalı, Hüseyin. “Mu‘cemü mekâyîsi’l-luga”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 30: 346-347. İstanbul: TDV Yayınları, 2005. el-Enbârî, Ebu’l-Berekât Abdurrahman b. Muhammed. el-İnsâf fî mesâ’ili’l-hilâf beyne’n- nahviyyîn: el-Basriyyîn ve’l-Kûfiyyîn. 2 cilt. b.y.: Dâru’l-fikr, ts. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/beuifd/issue//578276 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/736764 ER -