@article{article_580793, title={ESMÂ-AHKÂM (VA‘ÎD) MESELESİ VE EBÛ MANSÛR EL-MÂTÜRÎDÎ İLE HÂKİM EL-CÜȘEMÎ’NİN GÖRÜȘLERİNİN MUKAYESESİ}, journal={Diyanet İlmi Dergi}, volume={55}, pages={685–713}, year={2019}, DOI={10.61304/did.580793}, author={Soyal, Fikret}, keywords={Kelâm,Mâtürîdî,Cüşemî,Esmâ-ahkâm}, abstract={<p class="MsoNormal" style="text-align:justify;">Bu  makalede,  kelâm 
kaynaklarında  geçen  “esmâ 
ve ahkâm” konusu bağlamında va‘îd ilkesiyle hareket eden Mu‘tezilî kelâm
bilgini ve  mezhebin  son  temsilcilerinden
olan Hâkim el-Cüşemî’nin görüşleri ile Mâtürîdî’ninki karşılaştırmalı olarak
değerlendirilecektir. İki düşünürden hareketle mezhep algısına ilişkin
farklılıkların nasıl izah edileceğine dikkat çekilecektir. Büyük günahın
hükmüyle alakalı yaşanan ilk dönem tartışmaları kapsamında, kelâm
ekollerinin  yaklaşımlarının  ve 
görüşlerinin  imân,  küfür, şirk, amel vb. gibi kavramlara ilişkin
yansımalarına vurgu yapılacaktır. Makalede Mu‘tezile ekolünün söz konusu
problemi “va‘îd” anlayışı çerçevesinde yorumladığı gösterilmeye  çalışılacaktır.  Bu 
yaklaşım,  Mu‘tezile’nin inanç
ilkelerini oluşturan “Usûl-i hamse” içinde yer alan “el-menzile  beyne’l-menzileteyn”  ve 
“adâlet”  ilkeleriyle de  uyumlu 
olduğu  kaydedilecektir.  Mâtürîdî, 
“esmâ- ahkâm” başlığını kullanmasa da meseleyi ciddi bir şekilde
tartıştığı ve bu anlamda Mu‘tezile’ye çeşitli eleştiriler yönelttiği
görülecektir. Cüşemî’nin ve Mâtürîdî’nin yaklaşımları birlikte
değerlendirilirken kelâm kitaplarında genellikle sem’iyyât bölümünde “esmâ ve
ahkâm” başlığı altında  tartışılan  problemlere 
yer verilecektir. </p> <p> </p>}, number={3}, publisher={Diyanet İşleri Başkanlığı}