TY - JOUR T1 - GİYİM MODASINDA AYKIRI SÖYLEMLER VE KİTLE BEĞENİSİ İLİŞKİSİNDE BİREŞİM TARZLAR AU - Irmak Bayburtlu, İrmak PY - 2019 DA - June JF - Yıldız Journal of Art and Design JO - YJAD PB - Yıldız Teknik Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2149-1755 SP - 70 EP - 88 VL - 6 IS - 1 LA - tr AB - Batıda Modernizmsonrası ortaya çıkan toplumsal aykırı söylemler, günün egemen modasına karşıtolarak kendi giyim tarzlarını yaratmışlardır. Ancak ilerleyen zamanla butarzların, giyim endüstrisinin görsel çeşitliliğe olan gereksinimidoğrultusunda, egemen kitlelerin beğenisine uygun olarak yeniden yorumlandığıgörülmüştür. Her biri kendi döneminde sosyal, politik, v.b. çeşitli aykırıtavırlar içeren alt kültür, akım veya eğilimlerin simgesi haline gelmiş giyimtarzları, egemen kitlelerin beğenisine uygun hale getirilerek, yeni bireşim* (sentez) tarzlar ortayaçıkmıştır. Konu öncelikle modaolgusunu yaratan kitle beğenisi ve bunu doğuran insan psikolojisi temelinde elealınmış ve sosyolojik nedenlerle irdelenmiştir. Diğer yandan her biri kendidöneminde simgeleşmiş, aykırı söylemler üretmiş alt kültür ve eğilimlere aitgiyim tarzları ele alınmıştır. Örnek olarak, ortaya çıktığı dönemin egemenmodasına karşıt veya yenilikçi olan asıl tarzlar ve bunların zamanla modasistemi içerisinde yer edinen bireşimleri, 2010 sonrası internet sitelerindesatışa sunulan veya çeşitli moda blog ve sitelerinde yer alan/satılan güncelkombinler karşılaştırılmıştır. Çalışma aykırı söylem üretmiş ve giyim modasındaetkili olmuş, seçilen 6 örnek tarzla sınırlandırılmıştır.Egemen kitlelerinbeğenisine uygun olarak düzenlenmiş bireşim tarzlar üzerinden “modanınsistematik döngüsüne karşı duran görüşleri de yine kendi sistemine dahiledebilen”, gizil güce (potansiyel)dikkat çekilerek, günümüz giyim modasında sıklıkla rastlanan bireşimtarzların, aykırı söylem ve kitle beğenisi ilişkisinde incelenmesiamaçlanmıştır. * TDK sözlüğünde,bireşim: Parçaların veya ögelerin bir araya getirilip bir bütün olarakbirleştirilmesi, sentez.(http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5ce2665cd40a14.37994487) KW - Moda KW - giyim KW - tarz KW - bireşim KW - kitle beğenisi CR - Adler, A. (2017).İnsanı Tanıma Sanatı, Çeviren: Kamuran Şipal,17.Baskı, İstanbul: Say Yayınları. Barnard, M.(2002). Fashion as Communication, (2nd Ed). London and New York: Routledge. Baudrillard, J.(2011). Nesneler Sistemi, Çeviri: Oğuz Adanır, Aslı Karamollaoğlu 1.Basım, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. Berger, J. (2017). Görme Biçimleri, Çev. Yurdanur Salman, 24.Basım, Metis Yayınları. Blumer, H.(1969). Fashion: From Class Differentiation to Collective Selection, The Sociological Quarterly, Vol. 10, No. 3 (Summer,), Published by: Taylor & Francis, Ltd. Stable Erişim adresi 282 https://www.jstor.org/stable/4104916 Blumer, H.(1995). Social Movements: Critiques, Concepts, Case Studies, Ed.Stanford M. Lyman, London: Palgrave Macmillan. Crane, D. (2003). Moda ve Gündemleri: Giyimde Sınıf, Cinsiyet ve Kimlik, Çeviri: Özge Çelik, Ayrıntı Yayınları. Freud, S.(2018). Kitle Psikolojisi, Çeviri: Kamuran Şipal, 5. Baskı, Say Yayınları. Fogg M.(Ed.). (2014). Modanın Tüm Öyküsü, İstanbul: Hayalperest Yayınevi. Hall, S. ve Jefferson, T. (Ed). (2003). Resistance Through Rituals: Youth Subcultures in Post-war Britain, Routledge. Harris, J. (2006). Ed: Grunenberg, C.,Harris J. , Harris P. Summer of Love: Psychedelic Art, Social Crisis and Counterculture in the 1960s: Abstraction and Empathy Psychedelic Distortion and the Meanings of The 1960’s, Liverpool University Press+Tate. Hebdige, D. (2002). Subculture The Meaning of Style, Routledge. İşbilen, A. (2011). Neden ve Sonuç İlişkileriyle Modada Anarşizm, Phoenix Yayınevi. Kağıtçıbaşı, Ç. Kültürel Psikoloji, Kültür Bağlamında İnsan ve Aile, 2. Baskı, İstanbul: Evrim Yayınevi. Le Bon, G.(1997). Kitleler Psikolojisi, 1. Baskı, Hayat Yayınları. Lenig, S.(2010). The Twisted Tale of Glam Rock, Greenwood Publishing Group. Mendes V. de la Haye A. (2010). Fashion Since 1900, Thames and Hudson. Platon,(2012). Şölen-Dostluk, Çeviri: Sabahattin Eyüboğlu, Azra Erhat, 9. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Reilly, A.(2014). Key Concepts For The Fashion Industry, London: Bloomsbury Academic. Romero, E. (2012). Free Stylin: How Hip Hop Changed The Fashion Industry, Praeger. Savran, D.(1998). Taking It Like A Man, New Jersey: Princeton University Press. Simmel, G. (1957). Fashion, The American Journal Of Sociology, Volume 62, Number 6, May. 543 Erişim adresi http://jasss.soc.surrey.ac.uk/3/2/reviews/benvenuto.html Steele, V. (2018). Anti Fashion, Fashion Theory The Journal of Dress, Body and Culture, ISSN: 1362-704X 1751-7419 Erişim adresi https://www.tandfonline.com/loi/rfft20 Waquet, D. ve Laporte, M. (2011). Moda, Çeviri: Işık Ergüden, Ankara: Dost Kitabevi. Wilson, E. (2003). Adorned in Dreams: Fashion and Modernity, New York: I.B Tauris. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/yjad/issue//584174 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/769533 ER -