TY  - JOUR
T1  - Bireysel Kimliğin Oluşumu ve Toplumsal Düzenin Temel Unsurları Açısından Naḥl Sûresi 90. Ayete Dair Bir Değerlendirme
TT  - A Review of the Surah Naḥl Verse 90 in Terms of Formation of Individual Identity and Basic Elements of Social Order
AU  - Denizer, Nurullah
PY  - 2019
DA  - September
DO  - 10.15869/itobiad.586343
JF  - İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
JO  - itobiad
PB  - Mustafa Süleyman ÖZCAN
WT  - DergiPark
SN  - 2147-1185
SP  - 1743
EP  - 1764
VL  - 8
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Kur’ân, insanlara gönderilmiş ilâhî bir mesajdır. Bumesaj içerisinde insana varoluş sebebi bildirilmiş, yaratıcısı tanıtılmış, onunyaratıcısına, kendisine, içerisinde yaşadığı çevreye ve insanlara karşısorumlulukları bildirilmiştir. İnsanın hesap gününde başarılı olarak kurtuluşaulaşması için Kur’ân ona rehberlik etmiş, Allah’ın rızasına ve kendi fıtratınauygun olan davranışları emretmiş, olmayanları ise yasaklamıştır. Naḥl sûresi 90. ayetAllah’ın üç emrini ve üç yasağını bildiren bir ayettir. Bu ayette Allahinsanlara adaleti, ihsânı ve yakınlara yardım etmeyi emretmiş, çirkin işleri,kötü işleri ve haddi aşmayı yasaklamıştır. Emredilen ve yasaklanan bu üçerhusus, bireysel kimliğin oluşması ve toplumsal düzenin sağlanmasında son derecekilit bir noktada bulunmaktadırlar. Bu makalede Allah’ın bu üç emri ve üçyasağı irdelenecek ve bunların bireysel kimliğin oluşmasına ve toplumsaldüzeninin teşekkülüne katkısı ortaya konulacaktır.
KW  - Kur’ân
KW  - Emir
KW  - Nehiy
KW  - Toplumsal Düzen
KW  - Bireysel Kimlik
N2  - TheQur'an is a divine message sent to people. In this message, the reason ofexistence was revealed to the human being and the creator was introduced. Inthe Qur'an, the human responsibilities to his creator, the environment andother people are also explained. The Qur'an has ordered people to behave inaccordance with Allah's approval and their own nature, and forbids those who donot. Surah Naḥl verse 90 is a verse which notifies the threecommandments and the three prohibitions of Allah. In this verse, Allah has commandedpeople to do justice and benevolence, to help their relatives and hasprohibited them from doing ugly deeds, bad deeds and transgressions. Each ofthe three issues commanded and prohibited play a key role in the formation ofindividual identity and in the maintenance of social order. In this article,these three commandments and three prohibitions of Allah will be analyzed andtheir contribution to the formation of individual identity and to theorganization of social order will be revealed.
CR  - Askerî, Ebû Hilâl el-Hasen b. Abdillâh b. Sehl. (2007). el-Vücûh ve’n-neẓâʾir. (thk. Muhammed Osmân). Kahire: Mektebetü’s-sekâfeti’d-dîniyye.
CR  - Apaydın, H. Yunus. (2006). “Nehiy”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - Beyhakī, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. (2003). Şuʿabü’l-îmân. (thk. Ahmed en-Nedvî-Abdulalî Abdulhamîd Hâmid). Riyad: Mektebetü’r-rüşd.
CR  - Bilmen, Ömer Nasuhi. (1984). Kur’ân-ı Kerîmin Türkçe Meâli Âlîsi ve Tefsiri. İstanbul: Bilmen Yayınevi.
CR  - Bozkurt, Nebi. (1996). “Fuhuş”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi.  Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî. (2002). el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Beyrut: Dâru’l-Fikr.
CR  - Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Alî er-Râzî. (1994). el-Fuṣûl fi’l-uṣûl. (thk. Uceyl Câsim en-Neşemî). Kuveyt: Vizâretü’l-evkâf ve’ş-şuûni’l-islâmiyye.
CR  - Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. (1987). Tâcü’l-luġa ve ṣıḥâḥu’l ʿArabiyye. (thk. Ahmed Abdulgafûr Attâr). Beyrut: Dâru’l-ilm li’l-melâyîn.
CR  - Cürcânî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Alî es-Seyyid eş-Şerîf el-Hanefî. (1983). et-Taʿrîfât. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
CR  - Çağrıcı, Mustafa. (2000). “İhsan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - Denizer, Nurullah. (2019). Kur’ân’da Hayır ve Şer. İstanbul: Rağbet Yayınları.
CR  - Dumlu, Ömer. (1999). Kur’ân’da Maruf ve Münker. İzmir: Anadolu Dağıtım.
CR  - Ebû Dâvud, Süleymân b. Eşʼas b. İshak es-Sicistânî el-Ezdî. (2015). Sünen. (thk. Râid b. Sabrî İbn Ebî Alfe). Riyad: Dâruʼl-hadârat.
CR  - Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. Hayyân el-Endelüsî. (2008). Tefsîru’l-baḥri’l-muḥîṭ. (thk. Âdil Ahmed-Alî Muavvaz). Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
CR  - Erdem, Hüsamettin. (2005). Ahlâk Felsefesi. Konya, Hü-Er Yayınları.
CR  - Esed, Muhammed. (2002). Kur’ân Mesajı. (trc. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yayınları.
CR  - Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed b. Ezher el-Herevî. (2001). Tehẕîbü’l-luġa. (thk. Muhammed Avvad Mur‘ib). Beyrut: Dâru ihyâi’t-turâsi’l-Arabî.
CR  - Ferâhîdî, Ebû Abdirrahmân el-Halîl b. Ahmed b. Amr b. Temîm. (2003). Kitâbü’l-ʿAyn. (thk. Abdulhamîd Hindâvî). Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
CR  - Fîrûzâbâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kūb b. Muhammed. (1996). Beṣâʾiru ẕevi’t-temyîz fî leṭâʾifi’l-kitâbi’l-ʿazîz. (thk. Muhammed Alî en-Neccâr). Kahire: y.y..
CR  - Hârûn b. Mûsâ, Ebû Abdillâh el-Ezdî el-Aʿver el-Atekî. (1988). el-Vücûh ve’n-neẓâʾir fi’l-Ḳurʾâni’l-Kerîm. (thk. Hâtim Sâlih ed-Dâmin). Bağdat: Vizâretü’s-sekâfe ve’l-i‘lâm.
CR  - Hemedânî, Ebü’l-Hasen Abdülcebbâr b. Ahmed b. Abdilcebbâr. (1996). Şerḥu’l-Uṣûli’l-ḫamse. (thk. Abdulkerîm Osmân). Kahire: Mektebetü’l-vehbe.
CR  - İbn ʿAbbâd, Ebü’l-Kāsım İsmâîl b. el-Abbâs et-Tâlekānî. (1994). el-Muḥîṭ fi’l-luġa. (thk. Muhammed Hasan Âl-i Yâsîn). Beyrut: ‘Âlemü’l-kütüb.
CR  - İbn Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Mervezî. (2001). el-Müsned. (thk. Şuayb el-Arnaut-Âdil Mürşid-Sa‘îd Lehhâm-Ahmed Berhûm). Beyrut: Müessesetü’r-risâle.
CR  - İbn Hazm, Ebû Muhammed Alî b. Ahmed b. Saîd el-Endelüsî el-Kurtubî. (1987). Müdâvâtü’n-nüfûs ve tehẕîbü’l-aḫlâḳ ve’z-zühd fi’r-rezâʾil (Resâʾilü İbn Ḥazm el-Endelüsî içinde). (thk. İhsân Abbâs). Beyrut: el-Müessesetü’l-arabiyye li’d-dirâsât ve’n-neşr.
CR  - İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâʾ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Davʾ ed-Dımaşkī. (1999). Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿazîm. (thk. Sâmî b. Muhammed es-Sellâme). Riyad: Dâru tayyibe.
CR  - İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er-Rüveyfiî. (1414). Lisânü’l-ʿArab. Beyrut: Dâru sâdır.
CR  - İbn Miskeveyh, Ebû Alî Ahmed b. Muhammed b. Ya‘kūb el-Hâzin. (2011). Tehẕîbü’l-aḫlâḳ. (thk. Amâd el-Hilâlî). Beyrut: el-Menşûrâtü’l-cemel.
CR  - İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî. (2004). Mecmûʿu fetâvâ. (nşr. Abdurrahmân b. Muhammed b. Kâsım). Medine: Vizaretü’ş-şuûni’l-islâmiyye ve’l-evkâf ve’d-daʿve ve’l-irşâd.
CR  - İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb. (2002). Müfredâtü elfâẓi’l-Ḳurʾân. (thk. Safvân Adnân Dâvûdî). Dimeşk: Dâru’l-kalem.
CR  - Kınalızâde Ali Efendi. (t.y.) Ahlâk-ı Alâî. (haz. Hüseyin Aygül). İstanbul: Tercüman Gazetesi.
CR  - Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh. (2006). el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân. (thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî). Beyrut: Müessesetü’r-risâle.
CR  - Kuşeyrî, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Ḥacc âc b. Müslim. (2006). el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. (nşr. Ebû Kuteybe Nazar Muhammed el-Fâryâbî). Riyad: Dâru tayyibe.
CR  - Kutb, Seyyid b. İbrâhîm b. Hüseyn eş-Şâzilî. (2003). Fî ẓılâli’l-Ḳurʾân. Kahire: Dâru’ş-şuruk.
CR  - Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. (2013). Edebü’d-dünyâ ve’dîn. Beyrut: Dâru’l-minhâc.
CR  - Mes‘ûdî, Ebü’l-Hasen Alî b. el-Hüseyn b. Alî el-Hüzelî. (2005). Mürûcü’ẕ-ẕeheb ve meʿâdinü’l-cevher. (thk. Kemâl Hasan Mer‘î). Beyrut: el-Mektebetü’l-asriyye.
CR  - Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd es-Semerkandî. (2004). Teʾvîlâtü ehli’s-sünne. (thk. Fâtıma Yûsuf Ḥaymî). Beyrut: Müessesetü’r-risâle.
CR  - Mevdûdî, Ebü’l-A‘lâ. Tefhîmü’l-Ḳur’ân. (1991). İstanbul: İnsan Yayınları.
CR  - Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed el-Hâkim. (2002). el-Müstedrek ʿale’ṣ-ṣaḥîḥayn. (thk. Mustafa Abdulkâdir Atâ). Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
CR  - Râzî,  Ebu Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn et-Taberistânî. (1981). Mefâtîḥu’l-ġayb. Beyrut: Dâru’l-fikr.
CR  - Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî. (2003). ed-Dürrü’l-mens̱ûr fi’t-tefsîr bi’l-mes̱ʾûr. (thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî). Kahire: Merkezü hicr li’l-bühûs ve’d-dirâseti’l-arabiyye ve’l-islâmiyye.
CR  - Şafak, Ali. (1991). “Bağy”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisiİstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
CR  - Şîrâzî, Ebû İshâk Cemâlüddîn İbrâhîm b. Alî b. Yûsuf. (2013). el-Lümaʿ fî uṣûli’l-fıḳh. (thk. Abdulkâdir el-Hatîb el-Hasenî). Beyrut: Dâru’l-hadîsi’l-kettâniyye.
CR  - Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî el-Bağdâdî. (2001). Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l-Ḳurʾân. (thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî). Kahire: Dâru hicr.
CR  - Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre es-Sülemî. (1978). el-Câmi‘u’ṣ-ṣaḥîḥ. (thk. Ahmed Muhammed Şâkir). Kahire: Şirketü ve mektebetü Mustafa el-Bâbî el-Halebî.
CR  - Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. (1962). Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Nebioğlu Basımevi.
CR  - Zebîdî, Ebü’l-Feyz Muhammed el-Murtazâ b. Muhammed b. Muhammed b. Abdirrezzâk el-Bilgrâmî el-Hüseynî. (2001). Tâcü’l-ʿarûs min cevâhiri’l-Ḳāmûs. (thk. Alî Hilâlî). Kuveyt: y.y..
CR  - Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. (1998). el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiḍi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. (thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Alî Muhammed Muavvaz). Riyad, Mektebetü’l-ubeykân.
UR  - https://doi.org/10.15869/itobiad.586343
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/809317
ER  -