TY - JOUR T1 - Seyahat Acenteleri Çalışanlarında Duygusal Zekânın Kişisel Gelişim İnisiyatifi Alma Becerisine Etkisinde Psikolojik Şiddetin Aracı Rolü AU - Bayram, Ayhan AU - Zeybek Yılmaz, Ece PY - 2019 DA - December JF - Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi PB - Giresun Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1309-081X SP - 511 EP - 528 VL - 11 IS - 21 LA - tr AB - Geçmişten günümüzeinsanın hayatta kalma mücadelesiyle karşımıza çıkan şiddetin psikolojikboyutunun bugün iş hayatında sıklıkla karşımıza çıkmasının olumsuz etkileri gözardı edilemez. Duygusal zekânın kişinin karşılaştığı olumsuzlukların üstesindengelmesi ile olan ilişkisi de göz önünde bulundurulduğunda gelişimine etki edenentelektüel yetenek (IQ) ve duygusal zekâ (EI) oranlarının farklılıkgösterdiği, bu nedenle gelişim için duygusal zekânın rolünün çok daha fazlaolduğu söylenebilir. Kişisel gelişim inisiyatifi alma becerisi çalışanlarınkendi görev tanımlarında olmaksızın bireysel performanslarını ve örgütünetkililiğini arttırmak için üstlendikleri roller olarak da ifade edilmektedir.Araştırmada seyahat acentesi çalışanlarında duygusal zekânın kişisel gelişiminisiyatifi alma becerisine etkisinde psikolojik şiddetin aracılık etkisinibelirlemek için kolayda örnekleme yöntemine göre İstanbul ilinde çalışmaktaolan 361 kişiye anket yapılmış, hatalı ve eksik olan 11 anket elendikten sonra350 ankete analiz uygulanmıştır. Analizler sonunda, duygusal zekânın kişiselgelişim inisiyatifi alma becerisi üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğubelirlenmiştir. Psikolojik şiddetin kişisel gelişim inisiyatifi alma becerisiüzerindeki etkisi araştırılmış negatif yönlü ve anlamlı bir etkisinin olduğusaptanmıştır. Analizler sonucunda, duygusal zekânın kişisel gelişim inisiyatifialma becerisi üzerindeki etkisinde psikolojik şiddetin kısmi aracı etkisininolduğu belirlenmiştir. Duygusal zekâ düzeyinin artırılması seyahat acenteleriçalışanlarının kişisel gelişim inisiyatifi alma becerisi düzeylerine katkısağlayacaktır. Çalışanların duygusal zekâ düzeylerini artırıcı faaliyetler,etkinlikler ve uygulamaların yapılması, psikolojik şiddeti azaltmasından dolayıçalışma ortamına olumlu etki sağlayacağı düşünülmektedir. KW - Mobbing KW - Empati KW - Kişisel Farkındalık KW - Motivasyon KW - İnisiyatif CR - Akın, A. ve Anlı, G. (2011). Bireysel Gelişim İnisiyatifi Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 42-49. CR - Akın, A. (2013). Pozitif Psikoloji (1 b., Cilt Güncel Psikolojik Kavramlar 1), Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. CR - Akın, U. (2014). Okul Müdürlerinin İnisiyatif Alma Düzeyleri ile Öz-Yeterlikleri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(2), 125-149. CR - Altunışık R, Coşkun R, Bayraktaroğlu S, Yıldırım E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 7. basım. Sakarya Kitabevi. CR - Barnes, J., Cote, J., Cudeck, R. & Malthouse, E. (2001). Factor Analysis -Checking Assumptions of Normality Before Conducting Factor Analysis. Journal of Consumer Psychology, 10(1), s.79–81. CR - Baron, R.M. ve Kenny, D.A. (1986), The Moderator–Mediator Variable Distinction In Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, And Statistical Considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), s.1173-1182. CR - Bayram, A. ve Atan, Ö. (2016). Sürücü Davranışlarıyla Psikolojik Şiddet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: İstanbul Örneği, Transist İstanbul Ulaşım Kongresi ve Fuarı Sempozyum Bildirileri, İstanbul Kongre Merkezi, 401-410. CR - Büyükbeşe, T. ve Dağ, K. (2018), Etik Liderliğin Örgütsel Adalet Algısına Etkisinde Örgütsel Güvenin Aracı Rolü, Social Sciences Studies Journal, 4(15), s. 979-994. CR - Deniz, M. E., Özer, E. ve Işık, E. (2013). Duygusal Zekâ Özelliği Ölçeği - Kısa Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim ve Bilim, 38(169), 407-419. CR - Doğan, S. ve Şahin, F. (2007). Duygusal Zekâ: Tarihsel Gelişimi ve Örgütler İçin Önemine Kavramsal Bir Bakış. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 231-252.Doğan, T. (2013). Beş Faktör Kişilik Özellikleri ve Öznel İyi Oluş, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56-64. CR - Duyan, V., Gülden, Ç. ve Gelbal, S. (2012). Öz Denetim Ölçeği-ÖDÖ: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 23(1), 25-38. CR - Einarsen, S. (1999). The Nature and Causes of Bullying at Work. International Journal of Manpower, 1/2(20), 16-27. CR - Fay, D., ve Frese, M. (2001). The Concept of Personal Initiative: An Overview of Validity Studies, Human Performance, 14(1), 97-124. CR - Fettahlıoğlu, Ö. ve Tatlı, H. (2015). Psikolojik Şiddet ve Yabancılaşmanın Destekleyici Örgüt İklimine Etkisi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 55-72. CR - Frese, M., ve Fay, D. (2001). Personal Initiative : An Active Performance Concept for Work in the 21st Century. Research in Organizational Behavior, 23, 133-187. CR - Goleman, D. (2010). Duygusal Zekâ, EQ Neden IQ'dan Daha Önemlidir? (33. Baskı b.). (Çev. O. Deniztekin, Dü., ve B. Yüksek Seçkin) İstanbul: Varlık Yay. CR - Güçlü Nergiz, H. (2015). Otel Çalışanlarının Duygusallıklarının Genel İş Tatminleri ve İşte Kalma Niyetleri Üzerindeki Etkisi, 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 14-16 Mayıs 2015, Muğla, 762-767. CR - Gürel, E., ve Tat, M. (2010). Çoklu Zekâ Kuramı: Tekli Zekâ Anlayışından Çoklu Zekâ Yaklaşımına. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 336-356. CR - İnce Ayaydın, Ç. (2012). İşyerinde Psikolojik Şiddetin İş Tatmini, İşe Yabancılaşma ve İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. CR - Karslıoğlu Yeni, G. (2013). Mobbing: İşyerindePsikolojik Taciz, Türk Metal Yayınları, Ziraat Grup Matbaacılık A. Ş., Ankara. CR - Kavgacı, H. ve Çalık, T. (2017). Öğretmenlerin İşle Bütünleşme Düzeylerinin Örgütsel ve Bireysel Değişkenlerle İlişkisi: Bir Çoklu Aracılık Modeli, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23 (2), 223-248. CR - Kayış, A. (2010). Güvenilirlik analizi. Ş. Kalaycı (Ed.) SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. (5.b), Ankara: Asil Yayın Dağıtım. CR - Kement, Ü. ve Batga, B. (2016). Mobbing’in Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Eğlence ve İkram Amaçlı Hizmet Veren Rekreasyon İşletmelerinde Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 400-420. CR - Kırdök, O. ve Aslan Sarpkaya, A. (2017). Okul Psikolojik Danışmanlarının Duygusal Zekâ Düzeylerinin İş Doyumu Düzeylerini Yordama Gücünün İncelenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(40), 86-100. CR - Köse Günal, E. ve Yıldırım, D. (2013). Bir Üniversite Hastanesinde Hekim ve Hemşirelerin Algıladıkları Örgüt Kültürünün Mobbing Davranışlarına Etkisi, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz (Mobbing) Panel ve Çalıştayı Bildiriler Kitabı, 95-112. CR - López-Cabarcos, Á. M., Machado-Lopes-Sampaio-de Pinho, A. I., ve Vázquez-Rodríguez, P. (2015). Organizational Justice and Personal initiative, Mediating Role of Affective Commitment. Journal of Service Theory and Practice, 25(6), 854-876. CR - Martinez, M. N. (1997). The Smarts That Count. HR Magazine, 42(11). CR - Mayer, J. D., Caruso, D. R., ve Salovey, P. (1999). Emotional Intelligence Meets Traditional Standards for An Intelligence. Intelligance, 27(4), 267-298. CR - Sellie-Dosunmu, M. (2006). Using Emotional Intelligence in the Workplace . Association For Talent Development. CR - Tengilimoğlu, D., ve Mansur Akdemir, F. (2009). İşletmelerde Uygulanan Mobbingin (Psikolojik Şiddet) Örgütsel Bağlılığa Etkisi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 1(3), 69-84. CR - Tınaz, P ve Diğerleri (2013). Çalışma Psikolojisi Boyutuyla Mobbinge Yaklaşım ve Öneriler, 1. Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz Çalıştayı, 329-337. CR - Ulacia, I., Gorostiaga, A., Balluerk, N., ve Aliri, J. (2017). Development of Personal Initiative: Impact of an Intervention Applied to The Educational Field. Infancia y Aprendizaje Journal for the Study of Education and Development, 40(2), 277-301. CR - Yılmaz, V. ve Varol, S. (2015), Hazır Yazılımlar İle Yapısal Eşitlik Modellemesi: Amos, EQS, Lisrel, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 44(4), 28-44. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksbd/issue//587393 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/896018 ER -