TY  - JOUR
T1  - Eski Türkçeyle Yazılmış Abide ve Metinlerde Zaman Bildiren Kelimeler
TT  - Time Indıcatıng Words In Monuments And Texts Wrıtten In Old Turkish
AU  - Demiryakan, Deniz
PY  - 2019
DA  - July
JF  - Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi
JO  - ATDD
PB  - Hakan YILMAZ
WT  - DergiPark
SN  - 2148-2292
SP  - 776
EP  - 791
VL  - 6
IS  - 2
LA  - tr
AB  - İnsanoğlu,varlığının ilk dönemlerinden itibaren, soyut bir kavram olan zamanı belirlemekistemiştir. Genel anlamda bir iş veya oluşun içinde geçtiği, geçeceği veyageçmekte olduğu süre, vakit olarak tanımlanan zaman, bu ihtiyaçtan dolayı çağ,asır, yıl, mevsim, ay, hafta, gün, vakit, saat, dakika, saniye, salise gibibölümlere ayrılmıştır. Zamanı bölme ve belirleme kaygısının nedeni hakkındakesin bir yargıya varmak neredeyse imkânsız gibidir. Kaygının kaynağı ne olursaolsun, yapılmak istenilen asıl iş, bu soyut kavramın somutlaştırılmayaçalışılması; anlaşılır, bilinir, tespit edilir hâle getirilmesidir. Budüşünceden hareketle, sosyal yaşamında doğaya birçoketkenden dolayı bağlı olan bir ulusun doğayla mücadele etmesi ve yaşamdakalabilmesi için durmaksızın ve şaşırtıcı bir devinim içinde olmasının onlarınkullanacağı doğrudan veya dolaylı zaman bildiren kelimelerin sayısında dahatırı sayılır bir değişikliğe yol açacağından Eski Türkçeyle yazılmış abide vemetinlerde zaman bildiren kelimeleri, dönemin tüm eserlerinitarayarak saptadık ve özgün halleriyle örneklendirerek konuyla ilgilidüşüncelerimizi çalışma boyunca aktarmaya çalıştık. Üç yüz yıllık bir dönemiincelememize rağmen zaman bildiren kelimeler temelinde saptadığımız dilmalzemeleri, sonuç kısmında da değindiğimiz, Türklerin; tekdüze, değişimsiz veanlamsal derinlikten uzak zaman bildiren kelimeler kullanmadıklarını ortayakoymamızda yardımcı olmuştur.
KW  - Zamanın Kullanımı
KW  - Zamanı Sınıflandırılma
KW  - Zaman
KW  - Türklerde Zaman
N2  - Humanbeing,from the beginning, has wanted to determine the time which is an abstarctconcept. Time defined in general, as a period in which an action or a happeningtakes or will take place segmented such as age, century, year, season, month,week, day, hour, minute, second, split second fort his reason. It is almostimpossible to have a certain idea on the concern of humans to segment anddetermine time. Regardless of the source of this concern, the real purpose isto reificate and to render this abstract concept understandable, knowable, andidentifiable. Starting from this point, a nation depended upon nature due tomany factor needs to be in a motion all the time to struggle against nature andto survive. This situation leads to number of words they use, indicating timedirectly or indirectly. In this study we listed all words indicating time inmonuments and texts written in old turkish, delving into all works of theperiod. We also gave examples of usage of these words and tried to convey ourthouhts on the subject through out the study. While examining a period of threehundred years, our findings about time indicating words, as we stated inconsequence, shows that turks do not use time indicating words monotonous andshallow in meaning.
CR  - GABAIN, A.Von., Eski Türkçenin Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2007.
GULCALI, Z., Eski Uygurca Altun Yaruk Sudur'dan "Aç Pars" Hikayesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013.
GÜLENSOY, T., Köken Bilgisi Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2007.
HACIEMİNOĞLU, N., Karahanlı Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013.
HAMILTON, J.R., İyi ve Kötü Prens Öyküsü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2015.
KARAAĞAÇ, G., Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013.
—. Türkçenin Dil Bilgisi, İstanbul: Akçağ Yayınevi, 2013.
Kaşgarlı Mahmut, Divanü Lugati’t Türk Tercümesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2014.
KLYASTOMY, S.G., "Eski Türk Yazıtlarında Zaman ve Mekan Kavramı.", Dil Araştırmaları, sy.17,  (2015): 247-251.
ÖZÖNDER, F.S., Üç İtigsizler, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1998.
ÖZTEKTEN, Ö., "Türk Dilinde Güne Bağlı Zaman Sözleri." Uluslararası Sürekli Altayistik Konferansı Bildirileri, Ankara: Türk Dil Kurumu, (22-27 Haziran 2003): 347-358.
RUHİ, Ş., Temel Kavramlar, Sorunlar, Tartışmalar, Ankara: Demircioğlu Matbacılık, 2006.
ŞİRİN, H., Köktürk ve Ötüken Uygur Kağanlığı Yazıtları Söz Varlığı İncelemesi, Konya: Kömen Yayınları, 2009.
Taş, İ., Kutagu Bilig'de Söz Yapımı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2015.
TEKİN, T., Irk Bitig. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2013.
—. Orhon Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2016.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/atdd/issue//587812
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/754800
ER  -