TY - JOUR T1 - KAYSERİ ŞER’İYE SİCİLLERİ’NE GÖRE AİLENİN OLUŞUM SÜRECİNDE KADIN’IN ROLÜ (1700-1720) TT - ACCORDING TO THE SER’IYYE REGISTERS OF KAYSERI THE FORMATION PROCESS OF THE FAMILY IN THE ROLE OF WOMAN IN KAYSERI (1700-1720) AU - Kars, Rümeysa PY - 2019 DA - October JF - Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi JO - ETÜSBED PB - Erzurum Teknik Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2717-8706 SP - 51 EP - 65 IS - 9 LA - tr AB - Şer’iyye Sicilleri, kadılar tarafından yapılanyargılamalar sonucu verilen hükümlerin kaydedildiği defterlerdir. Bu siciller,şehir ve bölge tarihçiliği açısından birinci elden kaynak hükmündedir. Özellikle çalışma konumuzukapsayan aile yapısı ve kadının toplumsal statüsü bağlamında da detaylıbilgiler içermesi hasebiyle bu kayıtlar önem arz etmektedir. Günümüzdeyaygın bir kanaat olan Osmanlı toplumunda hakim olan çok eşlilik ve çocuksayısının fazlalığı yanında kadına biçilen rolün toplumda söz söyleme hakkınınolmaması, zorla evlendirilmesi ve tek işinin çocuk doğurmaklasınırlandırılmasıdır. Yanlış olarak bilinen bu algının XVIII. asrın başlarınatesadüf eden döneme ait Kayseri Şer’iyye Sicilleri’ne dayalı olarak yaptığımızincelemelerde Osmanlı İmparatorluğu’na bağlı bir sancak olan Kayseri’de buşekilde olmadığı göze çarpar. Tek eşliliğin hakim olduğu, çok eşliliğin istisnaolmakla beraber, çocuk olmadığında gerçekleştiği terekelerdeki alacakilamlarından tespit edilebilmektedir. Kadının da toplum içerisinde söz sahibiolduğu, sahip olduğu hakları da yine bu kayıtlardan öğrenilebilmektedir. KW - Şer’iyye Sicilleri KW - Tereke KW - Kadın N2 - Şer’iyyeRegisters are the books where the judgments made by the ladies are saved. Theseregisters are first-rate source in terms of city and regional history. Theserecords are especially important because they contain detailed informationabout the family structure and the social status of the woman.In addition to the prevalence of polygamy and thenumber of children in the Ottoman society, which is a widespread opinion today,the role of women is not the right to say in society, forced marriage and theonly job is to give birth to children. This is known as the wrong XVIII. In ourexaminations based on the Kayseri Şer’iyye Registers of the turn of the centurycoinciding with the beginning of the century, Kayseri, a sanjak connected tothe Ottoman Empire, The monogamy is dominant, with the exception of polygamy,can be determined from the receipts in the terraces that are realized when thechild is not. The right of women to have a say in society and to have theirrights can also be learned from these records. CR - Kayseri Şer’iyye Sicilleri, Nr.107, 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119 ( Belge numaraları dipnotlarda belirtilmiştir.) AKTAN,Ali “ 17. yy Kayseri Kadı Sicillerinde Bulunan Köle ve Cariyelerle İlgili Bazı Belgeler Üzerinde Bir Değerlendirme”, I. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırmaları Merkezi Yayını,1997.AKTAN, Ali, “ Osmanlı Belgelerine Göre Kayseri’ deki Gayrimüslim Tebaanın Durumu”, III. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırmaları Merkezi Yayını, Kayseri,1992. AKYILMAZ, Gül, “ Osmanlı Aile Hukukunda Kadın”, Türkler, X. , Yeni Türkiye Yay., Ankara 2002, s. 365- 364. CR - ALKAN, Türker, Kadın- Erkek Eşitsizliği Sorunu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları:475, Ankara1981.ALTINDAL, Meral, Osmanlı’ da Kadın, Altın Kitaplar Yayınevi, 1. Basım, İstanbul,1992. AYDIN, Mehmet Akif, “ Osmanlılarda Aile Hukukunun Tarihi Tekamülü”, Sosyo Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. 2, Başbakanlık Araştırma Kurumu, Ankara 1992, s. 434- 456. DEMİREL, Ömer , Muhittin Tuş, Adnan Gürbüz, “ Osmanlı Anadolu Ailesinde Ev, Eşya ve Giyim- kuşam( XVI. –XIX. Yüzyıllar)”, Sosyo Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. 2, Başbakanlık Araştırma Kurumu, Ankara1992. EVREN, Burçak , Dilek Girgin Can, Osmanlı Kadını ve Yabancı Gezginler, Ray Sigorta, İstanbul1996.IŞIK, Mustafa , Tarihi Kayseri’ de Kadının Adı, , Kayseri Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Kayseri 2005.KAPLAN, Mustafa , XVII. yy’ ın İkinci yarısında Kayseri’ de Kadın ve Aile, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Master Tezi, Ankara 2004.KARAMAN, Hayrettin Karaman, “ İslamın Getirdiği Aile Anlayışı” , Sosyo Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. 2, Başbakanlık Araştırma Kurumu, Ankara 1992.KEKEÇOĞLU, Sonay, Şer’iyye Sicillerine Göre Kayseri’ de Gayrimüslimler (1800- 1850), Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Sivas 2007.KILIÇ, Özgür, Kayseri’ de Ticaret Dili, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi, Kayseri2006.ORTAYLI, İlber, “ Osmanlı Aile Hukukunda Gelenek, Şeriat ve Örf”, Sosyo Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. 2, Başbakanlık Araştırma Kurumu, Ankara, 1992. ORTAYLI, İlber, Osmanlı’da Değişim ve Anayasal Rejim Sorunu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2008.OY,Aydın, “Türk Destanlarında Aile”, Sosyo Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. 2, Başbakanlık Araştırma Kurumu, Ankara1992.PAKALIN, Mehmet Zeki Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C. I, II, III, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul,1983.SAVAŞ, Saim, “ Fetva ve Şer’ iyye Sicillerine Göre Ailenin Teşekkülü ve Dağılması”, Sosyo Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, C. 2, Başbakanlık Araştırma Kurumu, Ankara 1992, s. 504-507.SELÇUK,Hava, Şer’ iyye Sicillerine Göre Kayseri Sancağı ve Girit Seferi’ ne Katkısı (1645-1669), Erciyes Üniversitesi Yayını:168 Kayseri Yöreleri Tarih Araştırmaları Merkezi Yayınları:8,KAYSERİ 2008.. YAZIR, Elmalılı M. Hamdi, Kur’ an-ı Kerim Metinsiz Meali, Kardelen Yayınevi, İstanbul 2008. YUVALI, Abdülkadir, “ Kayseri’ de 17. yy’ ın Sonlarında Kadının Sosyal Statüsü”, 1. Kayseri ve Yöresi Tarih Sempozyumu Bildirileri, ”, Kayseri,1997. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/etusbed/issue//590132 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/841112 ER -