TY - JOUR T1 - ARNOLD VAN GENNEP’İN ULUSLARIN KARŞILAŞTIRMALI EL KİTABI YAPITINDA ULUS KAVRAMININ AYIRICI FOLKLORİK SİMGELERİ AU - Kasap, Nizamettin PY - 2019 DA - July JF - Milli Folklor PB - Geleneksel Yayıncılık WT - DergiPark SN - 1300-3984 SP - 41 EP - 49 VL - 16 IS - 122 LA - tr AB - Öncelikle Geçiş Ritüelleri ve Fransız Folkloru adlı yapıtlarıyla akılda kalan etnolog Arnold VanGennep, Traité Comparatif des Nationalités (Ulusların Karşılaştırmalı El kitabı) adlı yapıtıyla giysi,bayrak, görenek, ev, vb. yanında dilbilimsel olgular üzerinden giderek bir ulusun folklorik nitelemesineuyan kimi ayırıcı temel simgelerinin “ulus” kavramını nasıl belirlediğinin bir çözümlemesine girişir.Söz konusu simgeler yalın birer gösteren olmaktan çıkarak birer gösterge durumuna gelmiş olan, VanGennep’in anlatımıyla, ulusal sınırların “kartografik” simgeleri, bir ulusun beklentilerinin, üzünçlerinin en kestirmeden anlatım yollarıdır. Ulusallığın dış unsurları olarak kategorize edilen bu gösterge-unsurlar düşünyapısal (ideolojik) bir sürece ve, Schopenhauer’ın tanımladığı biçimiyle, bir ulusun“yaşama istencine” (fr. vouloir-vivre) gönderme yaparlar. Ulus ve ulusallığı birbirinden ayırmaya özengösteren Van Gennep, kavramı siyasal anlamının dışında gelenek, görenek, giysi, folklor, dil gibi temeltoplumsal simgeler üzerinden tanımlamaya çalışır. Anılan simgeler bir bölgede yaşayanların belli veözgül bir gerçeklik algısına ilişkin temel ipuçları verirler. Savlarını kanıtlamak için başka toplumlarınyaşama biçimlerine göndermeler yapan, giysi, dilsel olgular, folklor gibi unsurlara anıştırmalar yapanaraştırmacı, tarihsel ve psikolojik yaklaşımlardan ayrı, etnograf kimliğine uygun olarak, öznel bir tutumu tümüyle dışlamadan, kendi duyarlılığını da araya katarak ulusallığı sorunlaştırır. Onu, hemkimi toplumsal simgeler hem de kendi deneyimlerinden yola çıkarak tanımlar. Bu çalışmada bildiktanımlamaları, kuramları bir yana iterek kendince bir ulus tanımlaması yapan Van Gennep’in TraitéComparatif des Nationalités’deki özgüllüğünü göstermeyi amaçlıyoruz. Bunu yaparken, çizgisel birokumayla, araştırmacının gözünde ulus kavramını etkileyen, konumlandırmaya olanak sağlayan, birer gösterge durumuna gelmiş olan kimi ayırıcı toplumsal simgelerin işlevleri yanında araştırmacınıntemel savlarını, yaklaşım biçimini, kavrama yüklediği anlamı ve değeri de ortaya koymaya çalışacağız. KW - Ulus KW - Arnold Van Gennep KW - Ulusların Karşılaştırmalı El Kitabı KW - simge KW - folklor CR - Aktulum, Kubilay. “Folklorun Bilimselleştirilmesi Arayışının Bir Prototipi Olarak Arnold Van Gennep’in Le Folklore français (Fransız Folkloru) Adlı Yapıtını Yeniden Okumak”. Millî Folklor 110 (Yaz 2016): 5-16. CR - Baudouy, M.A. ve Moussay R.. Civilisation Contemporaine. Aspects et problèmes. Paris: Hatier, 1976. CR - Belmont, Nicole. Arnold Van Gennep, Le créateur de l’ethnologie française. Paris: Payot, 1974. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/millifolklor/issue//590390 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/759109 ER -