TY  - JOUR
T1  - Osmanlı Tarihinin İlk Büyük Savaş Anlatımı: Osmanlılarla Karamanlılar Arasındaki Frenkyazısı Muharebesi (1386/1387)
TT  - The Earliest Narrative of a Major War in Ottoman History: The Battle of Frenkyazısı between the Ottomans and the Karamanids (1386/1387)
AU  - Emecen, Feridun M.
PY  - 2017
DA  - March
DO  - 10.18589/oa.590859
JF  - Osmanlı Araştırmaları
JO  - OA
PB  - Türkiye Diyanet Vakfı İslam Araştırmaları Merkezi
WT  - DergiPark
SN  - 0255-0636
SP  - 57
EP  - 88
VL  - 49
IS  - 49
LA  - tr
AB  - Osmanlı tarihinin kaynaklara dayalı ilk büyük meydan savaşı anlatımı I. Murad devrine kadar iner. I. Kosova savaşından hemen önce Osmanlılarla Karamanlılararasında meydana gelen Frenkyazısı Savaşı (1386 sonu 1387 başları) ile ilgili ayrıntılı bir “zafernâme/fetihnâme” metni, XV. asra ait ilk Osmanlı kroniklerinden Neşrîtarihinin içinde yer alarak bugüne ulaşmıştır. Yine erken Osmanlı tarihçilerindenÂşıkpaşazâde’nin muhtemelen farklı saiklerle temas bile etmediği bu savaşla ilgilimetin, Neşrî’nin yanında ondan biraz sonra eserlerini kaleme alacak olan İbn Kemalile İdris-i Bitlisi’nin eserlerinde de yer almaktadır. Onlarla çağdaş Behişti’nin eserinde ve Anonim Osmanlı kroniklerinden bir kısmında daha muhtasar olarak savaştansöz edilmektedir. Bununla beraber Neşrî, İdris-i Bitlisî ve İbn Kemal’in eserlerindekianlatımlar birbirinden mülhem değil müşterek bir başka metne dayalı olmalıdır. Karamanlılar tarafından hadiseye bakan XVI. asra ait Şikarî’nin Karamannâme’sinde isealternatif farklı bir metne yer verilir. Burada anlatılanlar, ayrıntılar bakımından değilama ana hatları itibarıyla diğer metinlerle kısmen de olsa örtüşür. Kroniklerdeki bilgiler, I. Kosova savaşı öncesi, Frenkyazısı muharebesinin Osmanlı klasik savaş sistemiiçindeki değişimini göstermesi bakımından ayrı bir kıymeti haizdir. Her şeyden öncebu metinlerden öğrenilen husus, Osmanlı tarafının piyadeye dayalı gücü ve sistemiile klasik Türkmen savaş taktikleri arasındaki farklılaşmanın ortaya çıkışıdır. Ayrıcasavaşın siyasi sonuçları, Karamanlıların Osmanlı üstünlüğünü kabul etmelerinin yolunu açmıştır.
KW  - Osmanlı-Karaman ilişkileri
KW  - Osmanlı savaş sistemi
KW  - Frenkyazısı Savaşı
KW  - I. Murad
KW  - Karamanlı Alaeddin Bey
KW  - Konya.
N2  - The first narrative of a major pitched battle based on Ottoman sourcesdates back to the reign of Murad I. A detailed book of victory/conquest (zafernâme/fetihnâme) on the Battle of Frenkyazısı, which took place between the Ottomansand the Karamanids a couple of years before the Battle of Kosovo (late 1386 – early1387), survived in the history of Neşri, one of the early Ottoman chronicles pennedin the fifteenth century. This battle was not touched upon by Âşıkpaşazâde, anotherearly Ottoman chronicler. İbn Kemal and İdris-i Bitlisî, two historians writing laterthan Neşrî, however, mentioned it in their works. Moreover, some anonymous Ottoman chronicles and Behiştî described the battle briefly. It should also be added thatNeşrî, İbn Kemal and İdris-i Bitlisî did not rely on each other; their account shouldrather be based on an another text. On the other hand, the Karamannâme of Şikarî,a sixteenth-century source reflecting the Karamanid point-of-view, presents an alternative approach. Şikarî’s narrative is consistent with Ottoman narratives alonggeneral lines, if not in detail. The information included in these chronicles has aspecial significance because the Battle of Frenkyazısı demonstrates the transformation in classical Ottoman warfare before the Battle of Kosovo. These texts point tothe emergence of a divergence between the Ottoman system based on infantry andclassical Turcoman tactics. Finally, the battle paved the way for the Karamanid acknowledgement of Ottoman superiority.
CR  - Kaynaklar
Atsız, Hüseyin Nihal: “Hicri 858 Yılına Ait Takvim”, Selçuklu Araştırmaları, 4 (1975),
s. 223-83.
Atsız, Hüseyin Nihal: Dokuz Boy Türkler ve Osmanlı Tarihleri, İstanbul: Arkadaş Basımevi
1939.
Atsız, Hüseyin Nihal: Osmanlı Tarihine Ait Takvimler, Atsız neşri, İstanbul: Küçükaydın
Matbaası 1961.
Aziz b. Erdeşir-i Esterâbâdî: Bezm ü Rezm, çev. Mürsel Öztürk, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi 1990.
Başkan, Yahya: “Karamanoğulları Beyliği Alaeddin Ali Bey Dönemi, 1357-1398”, Karaman Tarihi ve Kültürü, III, Konya [Karaman Valiliği]: (baskı yeri ve tarihi yok), s.
381-462.
Behiştî Ahmed Çelebi: Târîh-i Behiştî: Vâridât-ı Sübhânî ve Fütûhât-ı Osmânî (791-
907/1389-1502), II, haz. Fatma Kaytaz, Ankara: Türk Tarih Kurumu 2016.
Behiştî Ahmed Sinan: Târîh-i Âl-i Osmân, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Ktp., Şevket
Rado Yazmaları, nr. 293 .
Beldiceanu-Steinherr, Irene: Recherches sur les actes règnes des sultans Osman, Orkhan et
Murad I, Monachii/Münih: Societatea Academică Română 1967.
Emecen, Feridun M.: “İhtirasın Gölgesinde Bir Osmanlı Sultanı: Yıldırım Bayezid”, Osmanlı Araştırmaları, 43 (İstanbul 2014), s. 67-92.
Emecen, Feridun M.: “İlk Osmanlı Savaşları ve Taktikleri”, Osmanlı Klasik Çağında Savaş,
İstanbul: Timaş Yayınları 2015, s.15-25.
Emecen, Feridun M.: “Timurtaş Paşa, Kara”, TDV İslâm Ansiklopedisi, XLI (Ankara
2012), s. 185-86.
Emecen, Feridun M.: Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluş ve Yükseliş Tarihi (1300-1600),
İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları 2015.
Feridun Bey: Münşeatü’s-Selâtin, I, (İstanbul, 1274).
Genç, Vural: Acem’den Rum’a: İdris-i Bitlisî’nin Hayatı, Tarihçiliği ve Heşt Behişt’in II. Bayezid Kısmı (1481-1512), (Yayınlanmamış Doktora Tezi) İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
Hoca Sadeddin Efendi: Tâcü’t-tevârih, I (İstanbul, 1279).
İdris-i Bitlisî: Heşt Bihişt (Abdülbaki Sadi Efendi tercümesi), M. Karataş-S. Kaya-Y. Baş
(haz.), Ankara: Betav Yayınları 2008.
İdris-i Bitlisî: Heşt Bihişt, Nuruosmaniye Ktp., nr. 3209.
FRENKYAZISI MUHAREBESİ (1386/1387)
88
İnalcık, Halil: Has-bağçede Ayş u Tarab: Nedimler Şâirler Mutribler, İstanbul: Türkiye İş
Bankası Kültür Yayınları 2011.
İnalcık, Halil: Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları (1302-1481), İstanbul: İSAM Yayınları 2010.
Kemal: Selâtin-nâme, haz. N. Öztürk, Ankara: Türk Tarih Kurumu 2001.
Kemalpaşazâde (İbn Kemal): Tevârih-i Âl-i Osman, III. Defter, Abdullah Satun (haz.),
İstanbul: Çamlıca Yayınları 2014.
Kofoğlu, Sait: “Hamidoğulları”, TDV İslâm Ansiklopedisi, XV, (Ankara, 1997) s. 473-474.
Kuzev, Alexander: “Die Beziehungen des Königs von Vidin Ivan Sracimir zu den osmanischen Herrschern”, Etudes balkaniques, 7/III (1971), s. 121-124.
Mehmed Neşrî: Cihannümâ, N. Öztürk (haz.), İstanbul: Bilge Kültür Sanat 2013.
Mehmed Neşrî: Kitâb-ı Cihannüma, R. Unat - M. A. Köymen (haz.), Ankara: Türk Tarih
Kurumu Basımevi 1987, I.
Minorsky, V.: “Üveys”, MEB İslâm Ansiklopedisi, XIII, s. 133-134.
Ölçer, Cüneyt: Karamanoğulları Beyliği Madeni Paraları, İstanbul: Yenilik Basımevi 1982.
Reinert, Stephen W.: “Niş’ten Kosova’ya: I. Murad’ın Son Yıllarına İlişkin Düşünceler”,
E. Zachariadou (ed.), Osmanlı Beyliği (1300-1389), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1997, s. 183-230.
Sümer, Faruk: “Alaeddin Bey”, TDV İslâm Ansiklopedisi, II (Ankara 1989), s. 321-23.
Şikârî: Karamannâme (Zamanın Kahramanı Karamanîlerin Tarihi, Metin Sözen, Necdet
Sakaoğlu (nşr.), İstanbul: Karaman Valiliği – Karaman Belediyesi Yayınları, 2005.
Tekindağ, Şehabettin: “Karamanlılar’ın Gorigos Seferi (1367)”, Tarih Dergisi, 6 (İstanbul
1954), s. 161-174.
Turan, Osman: İstanbul’un Fethinden Önce Yazılmış Tarihi Takvimler, Ankara: Türk Tarih
Kurumu Basımevi 1984.
Uzunçarşılı, İ. H.: Osmanlı Tarihi, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi 1995, I.
Yücel, Y. - Cengiz, H. E.: “Ruhi Tarihi-Oxford Nüshası”, Belgeler, XIV/18 (Ankara 1992),
s. 359-472.
Yücel, Yaşar: Kadı Burhaneddin Ahmed ve Devleti,1344-1398, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi 1970.
UR  - https://doi.org/10.18589/oa.590859
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/759959
ER  -