TY - JOUR T1 - Osmanlı Dönemi Arap Şairlerinden Ahmed el-Behlûl ve Hz. Peygamber’e Methiyelerinde Muhteva TT - Ottoman Arabic Poet Ahmed el-Behlûl and the Contents of His Eulogies to Prophet Muhammad AU - Şen, Ahmet PY - 2019 DA - December Y2 - 2019 JF - Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi JO - tasavvur PB - Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2619-9130 SP - 837 EP - 870 VL - 5 IS - 2 LA - tr AB - 17.yy. da Osmanlıların bir eyaleti olan Trablusgarb’da doğup büyüyen Ahmed b.Huseyn el-Behlûl, Mısır’ın önemli ilim adamlarından eğitim almış sonramemleketine dönmüştür. Osmanlı dönemi şairi Ahmed el-Behlûl, şairlik yönününyanı sıra Akâid sahasında Durretu’l-‘Akâi’d, Fıkıh sahasında el-Mu‘ayyeneve el-‘Izziyye ve Arap Dili ve Edebiyatı sahasında el-Makâmetu’l-Vitriyyegibi eserleri telif ederek çeşitli sahalarla ilgilenmiş bir âlimdir. Behlûl, ed-Durru’l-Asfâve’z-Zebercedu’l-Musaffâ fî Medhi’l-Mustafâ ismiyle meşhur divânınıtamamıyla Hz. Muhammed’i (sav) medhe tahsis etmiştir. Başta Libya olmak üzereKuzey Afrika’da meşhur olan Divan, Kâdî ‘İyâz’ın el-‘Iyâdiyye isimlimanzumesine yazılmış bir tahmis olup Arap alfabesinin 29 harfinin her biriylebaşlayıp beşlemelerin sonlarını da yine aynı harfle bitirdiği 29 kasidedenoluşur. Şair, divanında Hz. Peygamber’in (sav) doğumu, nesebi, güzel ahlakı veşemâili, mucizeleri, şirkin onunla ortadan kalktığı, şefaati, peygamberlerarasındaki üstünlüğü, yaşadığı kutsal mekânlar, O’na duyulan özlem, O’na, EhliBeytine ve Ashabına salavât getirmenin önemi, O’nun günah ve hatadan kurtarıcıolması ve ümmeti olmanın ayrıcalığı konularına değinmiştir. KW - Arap Dili ve Belâgatı KW - Hz. Muhammed KW - Ahmed el-Behlûl KW - Osmanlı KW - Medih N2 - Ahmed b. Huseyn el-Behlûl, who was born and raised inTripoli, a province of the Ottomans in the 17th century, received educationfrom the most important scholars of Egypt and then returned to his hometown.Ottoman poet Ahmed el-Behlûl is also a scholar who was interested in variousfields. Behlûl has dedicated his entire divan (collected poems) known as ed-Durru’l-Asfâve’z-Zebercedu’l-Musaffâ fî Medhi’l-Mustafâ to the eulogy of Prophet Muhammad(pbuh). The Divan, which is famous in North Africa and particularly in Libya,is a cinquain written to Kâdî İyâz’s el-‘Iyâdiyye poem and consists of29 poems each of which begin with the 29 letters of the Arabic alphabet andeach cinquain ends with the same letters. The poet mentions the Prophet Muhammad’s(pbuh) birth, lineage, social ethics and good appearance, miracles, howpolytheism ended with Him, intercession, His superiority among other prophets,holy places where He lived, the yearning for Him, the importance of sayingsalawat on Him, on His Ahl al-Bayt (Family of the House) and companions, thatHe is the savior from sins and mistakes, and the privilege of being His ummah. CR - Ahatlı, Erdinç. “Şakk-ı Sadr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38: 309-310. Ankara: TDV Yayınları, 2010. CR - Ahmed en-Nâib el-Ensârî. el-Menhelu’l-‘Azb fî Târîhi Tarablusi’l-Garb. Trablusgarp: Mektebetu’l-Fercânî, ts. CR - Ahmed en-Nâib el-Ensârî. Nefehâtu’n-Nisrîn ve’r-Reyhân. Kâhire: Metâbi’u’s-Sicilli’l-‘Arab, 1994. CR - Bagdâdî, İsmâ‘îl b. Muhammed. Hediyyetu’l-‘Ârifîn. 2 Cilt. Beyrût: y.y., 1951. CR - Bagdâdî, İsmâ‘îl b. Muhammed. Îdâhu’l-Meknûn fî’z-Zeyli ‘alâ Keşfi’z-Zunûn. Nşr. Meḥmed Şerefeddîn [Yaltkaya]. 2 Cilt. Beyrût: y.y., 1399. CR - Behlûl, Ahmed. Dîvânu’l-Behlûl. Nşr. Ahmed el-Kat‘ânî. Trablusgarb: Mektebetu’n-Necâh, 2016. CR - Cevherî, İsmâ‘îl b. Hammâd. “Mdh”. Sıhâh. Ahmed ‘Abdulgafûr ‘Attâr. 1: 403. 6 Cilt. Beyrût: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 1987. CR - Demirayak, Kenan. Arap Edebiyatı Tarihi: Osmanlı Dönemi (Mısır ve Bilâdü’ş-Şam Bölgesi). Erzurum: Fenomen Yayıncılık, 2015. CR - Durmuş, İsmail. “Methiye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29: 406. Ankara: TDV Yayınları, 2004. CR - Eren, Mehmet. “Ümmü ma‘bed”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42: 325-326. Ankara: TDV Yayınları, 2012. CR - Eser, Mithat. “Hz. Peygamber’in Bir Bulut Tarafından Gölgelenmesine Dair Rivayetlerin Değerlendirilmesi”. Journal of Islamic Research 1 (2011): 44-54. CR - Eşref Fevzî Sâlih. Şuyûhu’l-Ezher. Gîze: Hibetu’n-Nîli’l-‘Arabiyye, 1997. CR - Ezherî, Muhammed b. Ahmed. “Mdh”. Tehzîbu’l-Luga. Nşr. Muhammed ‘İvad Mur‘ib. 4: 251. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Turâs, 2001. CR - Fidan, İbrahim. Osmanlı Dönemi Arap Şairlerinden İbnû’n-Naḳîb el-Ḥuseynî ve Şiirleri. Ankara: Gece Kitaplığı, 2016. CR - İbn Galbûn, Muhammed b. Halîl. et-Tezkâr fî Men Meleke Tarâblus ve Mâ Kâne bihâ mine’l-Ahbâr. Bingâzî: Dâru’l-Medâri’l-İslâmî, 2002. CR - İbn Manzûr, Muhammed b. Mukerrem. “Mdh”. Lisânu’l-‘Arab. 2: 589. 15 Cilt. Beyrût: Dâru Sâdır, 1993. CR - Küçüksarı, Mücahid. Osmanlı Dönemi Arap Şairlerinden İbrâhîm es-Sefercelânî ve Şiirleri. Konya: Çizgi Kitabevi, 2017. CR - Muhibbî, Muhammed Emîn b. Fadlullâh. Hulâsatu’l-Eser fî A’yâni’l-Karni’s-Sânî ‘Aşer. 4 Cilt. Beyrut: Dâru Sâdır, ts. CR - Samancı, Yusuf Sami. Osmanlı Dönemi Arap Şairlerinden Mencek Paşa ve Şiirleri. Konya: Çizgi Kitabevi, 2017. CR - Suzan, Yahya. “Arap Şiirinde Bir Nazım Türü: Muhammes”. e-Şarḳiyât İlmî Araştırmalar Dergisi 4 (Kasım 2010): 17-37. CR - Tâhir Ahmed ez-Zâvî. A‘lâmu Lîbyâ. Bingâzî: Dâru’l-Medâri’l-İslâmî, 2003. CR - Topal, Şevket. “Şürünbülâlî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39: 274-276. Ankara: TDV Yayınları, 2010. CR - Ziriklî, Hayreddîn. el-A‘lâm. 8 Cilt. Beyrût: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 2002. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/tasavvur/issue//595362 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/907634 ER -