TY - JOUR T1 - “Düşünce Yöntemi – Kültür Değişmesi” İlişkisinin Modern Türkiye’de Pozitivist Düşünceyi Etkinleştirmesinin Sosyolojisi TT - Sociology of The Effect of The Relationship between The Method of Thought and Cultural Change on Activating Positivism (Positivistic Thought/Ideology) in Turkey AU - Şimşek, Osman PY - 2020 DA - July DO - 10.12995/bilig.9401 JF - Bilig PB - Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1301-0549 SP - 1 EP - 28 IS - 94 LA - tr AB - Tevhidi Düşünce bir “Kâinat Ana Sistemi” olarak İslam medeniyetinin(Umran’ının) ana düşünce kaynağını oluşturur. “Tevhit”, “bir”lik,ya da Allah’ın “Ehadiyeti” üzerinde “bir”leme olarak bilinir. Bubağlamda genelde kâinatta ve özelde dünya üzerindeki her şeyde“tevhit” niteliği bulunmaktadır. Buna göre de dünya üzerinde tümilimler, toplum sistemleri, bilgi üretme anlayışları gibi pek çok unsurunTevhidi Düşünce yöntemine (metodolojisine) göre oluşmaktadır.Tevhidi Düşünce yöntem geleneğinden modern düşünce yöntemgeleneğine geçen bir kültürel değişme sürecinde Tevhidi Düşüncegeleneği, 19. Yüzyıla kadar Osmanlı’yı Cihan hâkimiyeti yapmıştır.Oysa19.yüzyıldan günümüze kadar aşama aşama yaşanan pozitivisttemelli kültür değişmesi (batılılaşma/batılılaştırma) sonucu Türkiyedünya üzerinde; az gelişmiş, taklitçi bilgi üreten bir doğu toplumuşeklinde oryantalist tanımlamaya muhatap olmuştur. Bu noktadayaşanan mevcut durumu “Düşünce Yöntemi-Kültür Değişmesi”bağlamında ele alarak, bu iki unsurun etkileşimi neticesinde ortayaçıkan Türkiye’deki sosyolojik durumunu açıklamak, bu çalışmanın anaamacını oluşturmaktadır. KW - Tevhidi Düşünce KW - düşünce yöntemi KW - kültürel değişme KW - pozitivizm KW - medeniyet inşası N2 - Being the Cosmic Super System, Tawhidi Thought accounts for themajor source of Islamic civilization. Inherent in the whole universein general and in everything on Earth in particular, Tawhid refersto the episteme of oneness (Ahad) of Allah. All the sciences, socialsystems, and epistemological approaches are developed accordingto the methodology of Tawhidi Thought. Before the process ofcultural change from the tradition of a thought system in line withtawhid, which is the oneness of Allah, to the system of modernthought, it was the ideology of tawhid that enabled the Ottomanstate to dominate the world until the 19th century. However, as aresult of the cultural change based on positivism in the form ofwesternization that has lasted up to the present, Turkey has been asubject of an orientalist definition as an Eastern country which isunderdeveloped and just produces imitative scientific information.The main purpose of this study is to explain the sociologicalsituation in Turkey by considering the current situation in thecontext of “method of thought -cultural change” that emerged asa result of the interaction of these two elements. CR - Bilgiseven, Amiran Bilgiseven (1994). Sosyal İlimler Metodolojisi. İstanbul: Filiz Kitapevi. CR - Bilgiseven, Amiran Bilgiseven (2003). İlm-i Ledün (Genel Teoloji). İstanbul: Filiz Kitapevi. CR - Braudel, Fernand (2001). Uygarlıkların Grameri. Çev. M. A. Kılıçbay. Ankara: İmge Yay. CR - Çiftci, Uğur (2008). Kant ve Gazzali’de Din-Akıl İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi. CR - Erşahin, Seyfettin (2017). İslam Tarihini Anlama Klavuzu. Ankara: Otto Yay. CR - Hilton, Matthew (2004). “The Legacy of Luxury Moralities of Consumption Since the 18thCentury (London, Thousand Oaks, CA and New Delhi)”. Journal of Consumer Culture 4 (1): 101-123, 1469-5405. CR - Faruki, İsmail Raci (2017). Tevhid Düşünce ve Hayata Yansımaları. Çev. E. Okumuş. İstanbul: Mahya Yay. CR - Güngör, Erol (1994). Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Yay. CR - Meriç, Ümid (1975). Cevdet Paşa’nın Cemiyet ve Devlet Görüşü. İstanbul: Ötüken Yay. CR - Sayar, Ahmet Güner (2000). Osmanlı İktisat Düşüncesinin Çağdaşlaşması. İstanbul: Ötüken Yay. CR - Küçük, Hasan (1988). İslam’da ve Batı’da Mantık. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. CR - Ortaylı, İlber (2011). Türkiye’nin Yakın Tarihi. İstanbul: Timaş Yay. CR - Romney A. K. & Moore, C. C. ( May 2001). “Systemic Culture Patterns as Basic Units of Cultural Transmission and Evolution, Inc. (London, Thousand Oaks, CA and New Delhi)”. Cross-Cultural Research 35 (2): 154-178. CR - Şimşek, Osman (2013). Yeni Ahlak Toplumu İnşası. Ankara: Gazi Kitabevi. CR - Şimşek, Osman (2017). Medeniyet ve Sistem İnşa Edici Vasfıyla Tevhidi Düşünce. Ankara: Gazi Kitabevi. CR - Topbaş, Osman Nuri (2016). "O’nun Muhteşem Ahlakı"-12. İstanbul: Yüzakı Dergisi. CR - Topçu, Nurettin (2010). Yarınki Türkiye. Bütün Eserleri -2. Yay. Haz. E. Elverdi ve İ. Kara. İstanbul: Dergâh Yay. CR - Turhan, Mümtaz (1972). Kültür Değişmeleri Sosyal Psikolojik Bakımdan Bir Tetkik. Millı̂ Eğitim Basımevi. CR - Turhan, Mümtaz (2015). Kültür Değişmeleri Sosyal Psikolojik Bakımdan Bir Tetkik. Ankara: Altınordu Yay. CR - Türkdoğan, Orhan (1988). Değişme- Kültür ve Sosyal Çözülme. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı. CR - Ülken, Hilmi Ziya (2008). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul: Ülken Yay. CR - Yıldırım, Cemal (2008). Bilimsel Düşünme Yöntemi. Ankara: İmge Kitapevi. CR - http: // tdkterim.gov.tr (Erişim Tarihi: 03.04.2012). CR - http://www.dusunuyorumdergisi.com/yontem-nedir/ (Erişim Tarihi: 19.02.2018). CR - http://www.ozgunsosyaldusunce.com (Erişim Tarihi: 24.02.2018). CR - http://ilmar.org/modern-sistemde-kadin-ve-cinsiyet-anlayisina-karsin-turkislam-medeniyetinde-kadin-ve-cinsiyete-bakis/ (Erişim Tarihi: 15.03.2018). UR - https://doi.org/10.12995/bilig.9401 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/773667 ER -