TY  - JOUR
T1  - Gotse Delçev (Nevrokop) Türk ağzında ünlü uyumlarına aykırı gelen tipolojik durumlar
TT  - Tipolojic conditions concerning vokal conformites in Gotse Delchev (Nevrokop) Turkish origins
AU  - Bekir, Harun
PY  - 2019
DA  - August
DO  - 10.29000/rumelide.606060
JF  - RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
JO  - RumeliDE
PB  - Yakup YILMAZ
WT  - DergiPark
SN  - 2148-7782
SP  - 14
EP  - 22
LA  - tr
AB  - Türk ağızlarınınaraştırılması ve incelenmesinde günümüze kadar çeşitli yöntemler uygulanmış vebu dil varlıkları çeşitli yönlerinden gösterilip tanıtılmıştır.Bulgaristan’daki Türk ağızları yirminci yüzyılın başlangıcından bu yanabilginlerin dikkatini çekmiş ve araştırma konusu olmuştur. Sözkonusu Türkağızlarının ünlü değişmeleri, bir kısım Anadolu ağızlarında görülebilecek türden olmasınakarşılık kendine has özellikleriyle dikkat çekmektedir. Ağız özellikleri yazılıkurallara bağlı değildir. Nevrokop Türk ağızlarında da yazı diline aykırı gelenbazı durumların olması çok normal bir şeydir. Bu yüzden büyük veküçük ünlü uyumuna uygun sözcük ve sözcük biçimleri olduğu gibi, aykırı gelentipolojik durumlar da vardır. En tipik özelikleri de ünlü uyumunun çeşitlidurumlarda bozulmasıdır.Bu  bildirimizdede Nevrokop Türk ağızlarında ünlü uyumlarına aykırı gelen tipolojik durumlaradeğinmek istiyoruz. Önümüzde duran niyet ve amaçlarımızı gerçekleştirmek içinde saha çalışmaları yaptık, malzeme derleyip topladık ve bu sorunlarla ilgilikaynakları ve kitapları bir bir taradık. Söz konusu ağızlarda görülen ünlüuyumsuzluklarının bir kısmı bu bölge ağızları için karakteristik özelliktaşırken, bazıları da belirli ses bilgisi özellikleriyle açıklanabilen veTürkiye Türkçesi ağızlarının genelinde görülen ünlü uyumsuzluklarıdır.
KW  - Bulgaristan
KW  - Nevrokop
KW  - Türk ağızları
KW  - ünlü uyumların bozulması
N2  - Various methods havebeen applied to investigate Turkish dialects, so these local language entitieshave been shown and presented in various ways. Since the beginning of thetwentieth century, Turkish dialects in Bulgaria have attracted the attention ofscholars and have been the subject of research. Famous changes in the Turkishdialects can be seen in some Anatolian dialects, drawing attention with theirunique features. There are some cases contrary to the written language in Nevrokop Turkish dialects as opposedto written rules in regional dialects. Therefore, there are typologicalsituations that are contrary to words and word forms besides the adaptation ofbig and small vowels. In other words, the Turkish dialects, we focus on, arethe dialects of the Western Balkans, and the most typical features of theirfamous harmony are that their adaptation is distorted in various situations. Inthis paper, we would like to mention the typological conditions of the NevrokopTurkish dialects which are contrary to the famous harmony. In order to realizeour intentions and objectives, we conducted field studies, collected materials,scanned the resources and books related to these problems. Some of the mismatchin the aperture opening is specific for this area; it explains some of thespecific features and voice information mismatches between Turkish dialects.
CR  - Ahmed, O. (2006): Makedonya’nın Ohri-Prespa Yöresinde Konuşulan Türk Ağızlarında Eklerin Varyantları, I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı, İzmir 20106, Bildiriler I, s. 31-42.
Eckmann (1960): János Eckmann, Dinler (Makedonya) Ağzı, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1960, TDK Yayınları Ankara 1960, s.189-204. 
Friedmann (2002): Victor A. Friedman. Makedonya ve Civar Bölgelerde Balkan Türkçesi, Türkler Ansiklopedisi Cilt 20, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, s.455-463
Gülsevin, G. (2015): Arkaik-Periferik Kavramı ve Bu Kavramın Tarihî Batı Rumeli Türkçesi Ağızlarının Tespitindeki Önemi, International Journal of Social Science, Doi number: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2771, Number: 32 , p. 1-12, Winter III 2015.
Günşen, A. (2009): Dil Etkileşimi Açısından Makedonya ve Kosova Türk Ağızları, Turkish Studies, Volume 4/8, Fall 2009, s. 225-254.
Günşen, A. (2012): Balkan Türk Ağızlarının Tasnifi Üzerine Bir Değerlendirme, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/4, Fall 2012, p. 111-129, Ankara, s.111-129.
Hasan (1997): Hamdi Hasan, Makedonya ve Kosova Türklerince Kullanılan Atasözleri ve Deyimler, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1997.
Hazai, G. (1971): Anadolu ve Rumeli Ağızlarının Tasnifi Üzerine, Voprosi Tyurkologi, haz.: M. Ş. Şiralieva-K. Şestidesyatiletiyo Baku: Akademika AN Azerbaycan SSR, s. 84-86.
Karahan, L. (1996): Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, Türk Dil Kurumu, Ankara 1996.
Karaörs, M. (2000): Kuzeydoğu Anadolu (Trabzon ve Yöresi) ve Batı Rumeli Türk Ağızlarının Ortaklığı ve Akrabalığı, Trabzon Tarihi Sempozyumu Bildirileri, Trabzon 2000, s. 89-98.
Kowalski, T. (1933): Les Turcs Et La Langue Turque De La Bulgarie Du Nord-est, 
Kowalski, T. (1934): Osmanisch-Turkische Dialekte, Enzyklopädie des Islam, IV (S, Z), Leipzig: Leiden, s. 991-1011. 
Mollova, M. (1999): Balkanlarda Türk Ağızlarının Tasnifi, TDAY, Belleten 1996, Ankara: TDK, 167-176.
Moşkov, V. (1904): Мошков, В. А., Турецкие племена на Балканском полуострове (Отчет о поездке на Балканский полуостров летом 1903 г.), Известия русского географического общество, Т. XI., СПб, 1904, 426-436. 
Németh, G. (1981-1982): Gyula Németh, Bulgaristan Türk Ağızlarının Sınıflandırılması Üzerine, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1981-1982, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1981, s. 113-167.
Olcay, S. (1995): Doğu Trakya Yerli Ağzı, Ankara: TDK.
Şahin, H. (2006):  Türkçede Şimdiki Zaman Eklerinin Zaman Belirleyicilerle Kullanımı, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 11, 2006/2, s. 213-221.
Uzun, C. (2018): Balkanlarla İlgili Türkiye’de Yapılmış Çalışmalar, Uluslararası Türk Kültürü ve Dili Sempozyumu Bildirileri, Üsküp, Makedonya, 2018. (http://ukdasempozyum.com/ukda_tam_metin_kitab%C4%B1.pdf) (erişim 06.06.2019)
UR  - https://doi.org/10.29000/rumelide.606060
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/786271
ER  -