TY  - JOUR
T1  - TURİZM SEKTÖRÜNÜN ŞEHİRLEŞMEYE ETKİLERİ: MANAVGAT ÖRNEĞİ
TT  - THE EFFECTS OF TOURISM SECTOR ON URBANIZATION: THE CASE OF MANAVGAT
AU  - Dinç, Yücel
AU  - Akengin, Hamza
PY  - 2020
DA  - January
DO  - 10.32003/igge.615775
JF  - International Journal of Geography and Geography Education
JO  - IGGE
PB  - Marmara Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2630-6336
SP  - 199
EP  - 220
IS  - 41
LA  - tr
AB  - Türkiye’deturizm sektörü, 1980’li yılların başından itibaren özellikle Ege ve Akdenizkıyılarında gerçekleştirilen yatırım ve teşvikler sayesinde önemli bir gelişmegöstermiştir. Bu durum, turizme dayalı birşehirleşme sürecini beraberinde getirmiştir. Manavgat (Side), bu süreci yaşayanyerleşmelerden biri olmuştur. Bu çalışmanın amacı; Manavgat’ta turizmsektörünün şehirleşmeye etkilerinisosyal, ekonomik ve demografik göstergeler yardımıyla incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, çeşitli kurumlardan elde edilen veriler, doküman analizinetabi tutulmuş ve her bir veri setini oluşturan istatistiksel değerlerin önemlideğişimler gösterdiği dönemler üzerinde durulmuştur. Bu dönemler, Manavgat’taturizm sektörünün geliştiği dönemlerle ilişkilendirilerek turizm sektörününşehirleşmeye etkileri ortaya konulmuştur.Manavgat, önceleri kırsal karakterleri ön planda olan bir yerleşme iken,1980’li yılların başından itibaren artan turizm teşvikleri ve yatırımlarısayesinde hızlı bir şehirleşme sürecine girmiştir. Önemli bir turizm bölgesi olarakgelişen Side, 2000’li yıllara kadar Manavgat’tan ayrı bir mekânsal gelişimgöstermiştir. Bu duruma rağmen, Side’deki turizm tesislerinde çalışanlarınManavgat’ta ikamet etmesi, Side’de olduğu gibi Manavgat’ın da nüfusözelliklerini ve yatay gelişimini etkilemiştir. Manavgat, günümüzde Side’yi deiçerisine alacak şekilde genişlemiştir. Ancak turizm faaliyetleri, şehringeneline dengeli bir şekilde dağılmamış olup, turizm sektörünün kalbi daha çokSide’de atmaktadır. Bu nedenle, bütünleşik turizm kapsamında turizmyatırımlarının Side’den Manavgat şehir merkezine yönlendirilmesi,sürdürülebilirlik bakımından büyük önem arz etmektedir.
KW  - Turizm
KW  - Şehirleşme
KW  - Turizm Kentleşmesi
KW  - Manavgat
N2  - Tourism sector in Turkey, has showed asignificant improvement since the beginning of 1980s especially due to theinvestments held in Aegean and Mediterranean coasts. This caused a process ofurbanization based on tourism. Manavgat has been one of the settlements livingthis process. The purpose of this article is toexamine the effects of tourism sector on urbanization in Manavgat with the helpof social, economic and demographic indicators. For this purpose, data obtainedfrom various institutions have been subjected to document analysis and theperiods of significant changes in the statistical values that make up each dataset have been emphasized. These periods have been associated with thedevelopment of the tourism sector in Manavgat and than the effects of thetourism sector on urbanization have been revealed. While Manavgat was a settlement with rural characteristics at theforefront, it has entered a rapid urbanization process since the early 1980sthanks to increasing tourism investments. Side, it developed as an importanttourism region, had showed a separate spatial development from Manavgat untilthe 2000s. Despite this situation, that the population working in the tourismfacilities in Side generally resides in Manavgat has affected the populationcharacteristics and horizontal development of Manavgat as in Side. In recentyears, Manavgat has expanded to include Side. However, tourism activities arenot spread throughout the city and the heart of the tourism sector is mostly inSide. For this reason, it is of great importance for tourism to be directedfrom Side to Manavgat city center within the scope of integrated tourism.
CR  - Akengin, H. & Dinç, Y. (2018). Şehirlerin yatay gelişimlerinde coğrafi faktörlerin etkisi: Manavgat örneği. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu. Ankara. 532-550.
CR  - Akengin, H. (2006). Antalya'da turizmin ortadan kaldırdığı mevsimlik yerleşmeler: Sahil Çardakları. N. Özgüç & A. Timor (Ed.), İnsan ve Mekân (Prof. Dr. Erol Tümertekin'e 80.Yıl 
Armağanı) içinde (187-202). İstanbul: Çantay Kitapevi.
CR  - Akış, A. (2007). Alanya’da turizm ve turizmin alanya ekonomisine etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 15-32.
CR  - Akış, A. (2011). Turizmin kentsel gelişim üzerine etkileri: Bir örnek inceleme Antalya-Türkiye. Doğu Coğrafya Dergisi, 16 (25), 193-206.
CR  - Alaeddinoğlu, F. Toroğlu, E. & Elibüyük, M. (2006). Türkiye’de bölgesel farklılıklara göre konaklama tesislerinin gelişimi ve değişimi. TUCAUM IV. Coğrafya Sempozyumu, 145-
152, Ankara.
CR  - Alpaslan, Ö. (2009). Antalya kıyı bölgesi planlama sürecinin kıyı alanlarına etkileri: Side-Manavgat örneği. TMMOB Şehir Plancıları Odası Dergisi, 46, 67-71.
CR  - Altun, N. & Dinç, A. (2016). Yabancı gelinlerin Türk ailesi içindeki yerine sosyolojik bir bakış. Halk Kültüründe Aile Uluslararası Sempozyumu. Edirne.
CR  - Arüv, C. Yıldırım, M. & Topkaya, B. (2006). Antalya kentindeki turizm faaliyetlerinin kıyı alanlarına etkilerinin belirlenmesi. 11.11.2019 tarihinde 
http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/11094.pdf adresinden edinilmiştir ).
CR  - Bozyer, Ü. (2008). Kent dokusunun oluşmasında turizmin etkisi: Bodrum örneği. (Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir).
CR  - Çelik, C. (2018). Şehir ve Makber. Düşünen Şehir Dergisi, 5, 16-25.
CR  - Dal, N. (2008). Kuşadasında kıyı kullanımı ve turizmin çevresel etkileri üzerine yerel halkın tutumları. (Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler 
Enstitüsü, Aydın).
CR  - Doğan, M. (2018). Antalya şehrinin (Muratpaşa, Kepez, Döşemealtı, Aksu ve Konyaaltı) gelişmesinde etkili olan faktörler. International Journal of Geography and Geography 
Education (IGGE), 38, 187-201.
CR  - Doğanay, H. & Zaman, S. (2013). Türkiye Turizm Coğrafyası (4.Baskı). Ankara: Pegem Yayınevi.
CR  - Doğanay, H. (2014). Türkiye Beşeri Coğrafyası (4.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Doğanay, H., Özdemir, Ü. & Şahin, İ.F. (2013). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya (5.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Doğaner, S. (2001). Türkiye Turizm Coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitapevi.
CR  - Dökmeci, V. & Terzi, F. (2003). Turizm ve şehirleşme. Ö. Ertekin & M. Yüzer (Ed.), Prof. Dr. Yücel Ünal’a Armağan, içinde (1-6). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası.
CR  - Ekiz Gökmen, Ç. (2011). Türk turizminin yabancı gelinleri: Marmaris yöresinde turizm sektöründe çalışan göçmen kadınlar. Çalışma ve Toplum Dergisi, 1 (28), 201-232.
CR  - Emiroğlu, M. (1975). Türkiye coğrafi bölgelerine göre şehir yerleşmeleri ve şehirli nüfus. Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 7, Ayrı Basım.
CR  - Göney, S. (2017). Şehir Coğrafyası(I) (4.Baskı). İstanbul: Beta Basımevi.
CR  - Haberler.com (2011). Manavgat Belediyesi yerleşik yabancılar için mezarlık alanı ayırdı. 06.08.2019 tarihinde https://www.haberler.com/manavgat-belediyesi-yerlesik-yabancilar-
icin-3023790-haberi/ adresinden edinilmiştir.
CR  - Haberler.com (2014). Fethiye’de yabancı gelinlere ilgi azaldı. 05.08.2019 tarihinde https://www.haberler.com/fethiye-de-yabanci-gelinlere-ilgi-azaldi-5511275-haberi/ adresinden 
edinilmiştir.
CR  - Haberler.com (2016). Yabancı gazeteler yerlilerden fazla satıyor. 06.08.2019 tarihinde https://www.haberler.com/yabanci-gazeteler-yerlilerden-fazla-satiyor-8328036-haberi/ 
adresinden edinilmiştir.
CR  - Işık, Ş. & Zoğal, V. (2017). Turizm kentleşmesi kavramı: Antalya örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 26 (2), 71-94.
CR  - Işık, Ş. (2005). Türkiye’de kentleşme ve kentleşme modelleri. Ege Coğrafya Dergisi, 14, 57-71.
CR  - Kapan, K. & Timor, A. (2018). Turizm gelişme modellemeleri açısından Antalya şehri. Türk Coğrafya Dergisi, 71, 53-61.
CR  - Kapan, K. (2018). Turizm faaliyetlerinin şehirsel gelişmeye etkileri: Antalya örneği. (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul).
CR  - Kapluhan, E. (2014). Türkiye’de turizme bağlı kentleşmelere farklı bir örnek: Milas (Muğla). Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (15), 120-141.
CR  - Keleş, R. (2015). Kentleşme Politikası (14.Baskı). Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
CR  - Kocakuşak, S. (1993). Alanya'da Kentleşme, Turizm ve Sorunları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara).
CR  - Konyalı, İ. H. & A. Yıldız. (2010). Abideleri ve Kitabeleri ile Manavgat Tarihi. Antalya: Medya Işıl Matbaa.
CR  - Köksal, A. (1994). Türkiye Turizm Coğrafyası. Ankara: Gazi Büro Kitapevi.
CR  - Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası (MATSO). (2017). Ekonomik Rapor. Manavgat.
CR  - Mullins, P. (1991). Tourism urbanization. International Journal of Urban and Regional Research, 15 (3), 591-597.
CR  - Mumford, L. (2007). Tarih Boyunca Kent. (Çev: G. Koca & T. Tosun). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
CR  - Okuyucu, A. & Akgiş, Ö. (2016). Türkiye’de konaklama sektörünün yapısal ve mekânsal değişimi: 1990-2013. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 249-269.
CR  - Özgüç, N. (2007). Turizm Coğrafyası (5.Baskı). İstanbul: Çantay Kitapevi.
CR  - Özgür, E. M. (2010). Nüfusun Coğrafi Analizi. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü Ders Notları.
CR  - Pekpak, H.E. (2012). Kıyı Alanlarında Turizm Odaklı Mekânsal Gelişim: Lara Örneği. (Uzmanlık Tezi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, Ankara).
CR  - Sabancı, S. (2016). Manavgat’ta turizm ve kentleşmenin gelişme süreci. Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, 8 (32), 464-471.
CR  - Sağdıç, M. & Bozyiğit, R. (2010). Köprü çayı havzasının nüfus özellikleri. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (2), 123-166.
CR  - Südaş, İ. (2012). Avrupa ülkelerinden Türkiye’nin batı kıyılarına yönelik göçler: Marmaris, Kuşadası ve Ayvalık ilçelerinde karşılaştırmalı bir araştırma. (Doktora Tezi, Ege 
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir).
CR  - Timor, A. (2004). Ayvalık: Bir Sayfiye Yerleşmesinin Gelişme Süreci. İstanbul: Çantay Kitapevi.
CR  - Toprak, Z. & Karakurt, A. (2009). Türkiye’de yabancı mezarlıkları ve küresel ilişkiler ağında stratejik gelişmeler; İzmir için bir yaklaşım. Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(1), 73-99.
CR  - Tümertekin, E. (1973). Türkiye'de Şehirleşme ve Şehirsel Fonksiyonlar. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları (No:1840), Coğrafya Enstitüsü Yayınları (No:72).
CR  - Uğur, A. & Aliağaoğlu, A. (2018). Şehir Coğrafyası (6.Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
CR  - Yakar, M. (2017). “Yerlilikten” “Göçmenliğe” doğru: Türkiye’de iç göçün doğum yeri verisine göre gelişimi. F. Arslan (Ed.), Türkiye Coğrafyası Araştırmaları, içinde (373-398). 
Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
CR  - Yıldız, M. (2012). Turizmin gelişmesine bağlı olarak ikinci konutlarda mekân analizi: Manavgat örneği. (Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya).
CR  - Yıldız, Z. (2011). Turizm sektörünün gelişimi ve istihdam üzerindeki etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(5), 54-71.
CR  - Yücel, T. (1960). Türkiye’de şehirleşme hareketleri. Türk Coğrafya Dergisi, 20, 23-35.
CR  - Yüceşahin, M. (1996). Türkiye'de illere göre cinsiyet oranları. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi,  5, 267-290.
UR  - https://doi.org/10.32003/igge.615775
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/939731
ER  -