TY  - JOUR
T1  - ORTAÇAĞ MÜSLÜMAN TOPLUMLARINDA TERCÜME TENKİD TERKİB TELİF AŞAMALARININ TOPLUMSAL İZDÜŞÜMLERİ VE BİLİMİN GELİŞMESİ
TT  - PROJECTIONS OF PHASES OF TRANSLATION CRITISISM COMPOUND COPYRIGHT IN MEDIEVAL MUSLIM SOCIETIES AND DEVELOPMENT OF SCIENCE
AU  - Alptekin, Musa Yavuz
PY  - 2019
DA  - December
DO  - 10.29029/busbed.616576
JF  - Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
JO  - BUSBED
PB  - Bingöl Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1309-6672
SP  - 159
EP  - 192
LA  - tr
AB  - Bilgi İnsanlığın ortak birikimidir. Fakat her bilimselsüreç, içerisinde yükseldiği medeniyetin ve kendisinden beslendiği toplumsalçevrenin genel karakteristiğini yansıta gelmiştir. Bu makalede İslam medeniyetininbilime akseden bir karakteristiği olarak ‘pozitif bilim düşüncesinin bumedeniyet içerisindeki yükselişinin izleri sürülecektir. Bu iz sürümü sağlayabilmekiçin de, İslam medeniyetindeki bilimsel çalışmalar, bunlardan da özellikletercümeler, Batı ile mukayeseli bir şekilde ele alınacaktır. Tercüme ve teliffaaliyetleri sonucunda ortaya çıkan tablo, her iki medeniyette pozitif bilimdüşüncesinin gelişme boyutlarını anlamak için önemli fikirler verecektir.Nihayet, bu çalışmanın sunacağı mukayeseli bilgiler ışığında İslam medeniyetinin,Yunan ve diğer bilim havzalarından devraldığı bilginin pozitif bilimkarakteriyle, Orta Çağ Avrupa’sının İslam’dan devraldığı bilimin pozitif bilimkarakteri arasındaki farkın derecesi daha iyi idrak edilebilecektir. Pozitifbilimin gelişmesi sürecinde İslam toplumlarının Avrupa’ya devrettikleri,onlardan devraldıklarından çok daha fazladır. Özellikle eski Ortadoğu bilimbirikimi ile Hint ve Çin bilim mirasının Avrupa’ya aktarılması başlı başına birbüyük katkıdır. Sekizinci yüzyıldan başlayarak on ikinci yüzyıla kadar beşyüzyıl süresince İslam toplumları bu üç merkezin bilim mirasını tercüme edip,terkip ve telif eserler üreterek Avrupa’ya ve dünyanın dört bir yanınaaktarılmaya müsait bir hale getirmiştir.
KW  - İslam Medeniyeti
KW  - Bilimin gelişmesi
KW  - Toplumsal Gelişme
N2  - Knowledgeis the common accumulation of humanity. However, each scientific processreflects the local characteristics of civilization as well as socialsurroundings where the knowledge existed. This essay will follow tracks of thementality of positive science as a characteristic of Islamic civilization asreflected on science; to do so, scientific studies, especially translations inthe Islamic Civilization, will be compared with the Western civilization. Thepicture we have as a result of translations and composition studies will giveus important ideas to understand the development of the positive science as amethod in each civilization. Lastly, according to the information we get fromthis comparative study, it will be understood better that there is a bigdifference between positive characteristics of science that Islam has got fromthe Middle East, from Greece and from India, with positive characteristics ofscience in the middle ages that Europe got from Islam. In the process ofdevelopment of positive sciences Islamic Societies contributed to Europe morethan they transferred from them. Especially translation and transfer of AncientMiddle Eastern Knowledge accumulation and Indian and Chinese scientificheritage is a huge contribution itself. During five centuries (from 8thto 12th), Islamic Societies have translated scientific heritage fromthese three centers and produced writings making such knowledge available forEurope.
CR  - ADIVAR, A. Adnan (1994), Tarih Boyunca İlim ve Din (Bilim ve Din), İstanbul, Remzi Kitabevi.
CR  - ALBAYRAK, Kadir (1997), Keldaniler ve Nasturiler, Ankara, Vadi Yayınları.
CR  - ALPTEKİN, M. Yavuz (2012), Şehir ve Toplum, İstanbul, Beta Yayınevi.
CR  - BAYRAKDAR, Mehmet (2000), İslam’da Bilim ve Teknoloji Tarihi, Ankara, TDV Yayınları.
CR  - BLOCH, March (1983), Feodal Toplum, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara, Savaş Yayınları.
CR  - ÇELİK, Mehmet (1996), Süryani Tarihi (I), Ankara, Ayraç Yayınevi.
CR  - DANİŞMEND, İsmail H (1989), Batı Kaynaklarına Göre İslam Medeniyeti, İstanbul, Yağmur Yayınevi.
CR  - DEMİRCİ, Mustafa (1996), Beytü’l Hikme, İstanbul, İnsan Yayınları.
CR  - DURANT, W. (ts.), İslam Medeniyeti, Çev. Orhan Bahaeddin, İstanbul, Kervan Kitapçılık.
CR  - GARAUDY, Roger (1993), “İslam ve İlim”, İslam ve Bilim (içinde), Derleyen: Seha Neşriyat, İstanbul, Seha.
CR  - GÜRKAN, Ahmet (ts.). İslam Kültürünün Garbı Medenileştirmesi, Ankara, Nur Yayınları.
CR  - İHSANOĞLU, Ekmeleddin (1996), Büyük Cihaddan Frenk Fodulluğuna, İstanbul, İletişim Yayınevi.
CR  - İZGİ, Özkan (1989), Çin Elçisi Wang Yen-Te’nin Uygur Seyahatnamesi, Ankara, TTK Basımevi.
CR  - KÖSOĞLU, Nevzat (2002), Küreselleşme ve Milli Hayat, İstanbul, Ötüken Yayınevi.
CR  - LOMBART, Mourice (2002), İslam’ın Altın Çağı, Çev. Nezih Uzel, İstanbul, Pınar Yayınları.
CR  - NASR, Seyyid Hüseyin (2008), İslam’da Bilim ve Medeniyet, Çev. Nabi Avcı ve diğ., İstanbul, İnsan Yayınları.
CR  - ÖGEL, Bahaeddin (1997), Türk Kültürünün Gelişme Çağları, (1.cilt),  İstanbul, MEB Basımevi.
CR  - SAİD, Edward (1998), Oryantalizm, İstanbul, İrfan Yayınevi.
CR  - SEZGİN, Fuat (2008), İslam’da Bilim ve Teknik (1. Cilt), İstanbul, Enetgre Matbaacılık.
CR  - TDV İslam Ansiklopedisi, (6.cilt), “Beytülhikme” maddesi, İstanbul 1988.
CR  - TDV İslam Ansikpoledisi, (32. Cilt), “Nabati” maddesi, İstanbul 2006.
CR  - TUNA, Korkut (1987), Şehirlerin Ortaya Çıkış ve Yaygınlaşması Üzerine Sosyolojik Bir Deneme, İstanbul, Edebiyat Fakültesi Basımevi.
CR  - TURAN, Osman (1993), Selçuklular ve İslamiyet, İstanbul, Boğaziçi Yayınları.
CR  - TURAN, Osman (1993), Türk Cihan Hâkimiyeti Mefkûresi Tarihi, İstanbul, Boğaziçi Yayınları.
CR  - ÜLKEN, Hilmi Ziya (1995), İslam Düşüncesi, İstanbul, Ülken Yayınları.
CR  - ÜLKEN, Hilmi Ziya (1997), Uyanış Devirlerinde Tercümenin Rolü, İstanbul, Ülken Yayınları.YILDIRIM, Cemal (1994), Bilim Tarihi, İstanbul, Remzi Kitabevi. YILMAZ, İrfan (1998),  Yeni Bir Bakış Açısıyla İlim ve Din, (1.cilt), İstanbul, TÖV Yayınevi.
UR  - https://doi.org/10.29029/busbed.616576
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/903014
ER  -