TY  - JOUR
T1  - Edebiyatın Metaforik Gücü
AU  - Uçan Eke, Nagehan
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
DO  - 10.29110/soylemdergi.617460
JF  - Söylem Filoloji Dergisi
JO  - Söylem
PB  - Yusuf ÇETİN
WT  - DergiPark
SN  - 2548-0502
SP  - 238
EP  - 253
VL  - 4
IS  - 2
LA  - tr
AB  - “Metafor” demek “dil”demek, “dil” demek “metafor” demektir. Esasen metafor, etrafımızda gizli biryaşam sürmektedir ve biz farkında olmasak da konuşurken ağzımızdan dakikadaortalama altı metafor çıkar. Metaforik düşünme; kendimizi ve diğerlerinitanımamızı sağlamanın yanı sıra nasıl iletişim kurduğumuzu, nasılöğrendiğimizi, nasıl keşif ve icat ettiğimizianlamak için son derece önemli ve gerekli biraraçtır. Dolayısıyla metafor bir konuşma biçiminden ziyade bir düşünme ve aynızamanda da yaşanılan çevreyi ve hadiseleri algılamak için farklı bir görmebiçimidir. Bilhassa kavramsal metaforlar ve görüntü şemaları, ortak özellikleripaylaşan iki şey arasında gizli karşılaştırma yapan metaforik düşünmenin temelunsurlarıdır. Bir edebî eserin de esas manası, içerisinde barındırdığı metaforlarda gizlidir. Öyle ki,edebî-bilimsel inşalar olarak metaforlar; bir çağın, bir kültürün, bir ortamın yansımasıdır ve onları kullananlarınfaaliyetlerini ve düşünceleriniifade eder. Her ne kadar esas niyeti bu olmasa da metafor, bir entelektüel iklimyakalar ve bizatihi kendi de bir bellek biçimidir. Nitekim dili ve yaşamı mucizevî kılan ve dilin imkânlarınısınırsız hâle getiren metaforlar, insanın kendisini, hayatı ve ötekinianlamanın yegâne yoludur. Son derece yaratıcı olan metaforlar, üst bir dillekurulan edebî eserlerde ise çok daha işlevsel ve etkileyici olabilmektedir. Bu çalışmada, yazarın ya da şairin elindeki kalemi âdeta sihirli birdeğneğe dönüştüren, gücü ve tesiri sınırsız metaforun tanımı ve kavram alanıhakkında bilgi verildikten sonra edebiyattaki işlevi değerlendirilecek veKlasik Türk edebiyatından örneklerle somutlaştırılacaktır.
KW  - Edebiyat
KW  - metafor
KW  - Klasik Türk edebiyatı
KW  - şiir
KW  - söz
CR  - Aristoteles (2002), Poetika, çev. İsmail Tunalı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - Aristoteles (2014), Retorik, çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul: YKY Yay.
CR  - Black, Max (1954-1955), “Metaphor”, Proceedings of the Aristotelian Society, New Series, Vol. 55, s. 273-294.
CR  - Brittan, Simon (2003), Poetry, Symbol and Allegory (Interpreting Metaphorical Language from Plato to the Present), Charlotesville: University of Virginia Press.
CR  - Cassirer, Ernst (2011), Sembol Kavramının Doğası, çev. Milay Köktürk, Ankara: Hece Yay.
CR  - Cebeci, Oğuz (2013), Metafor ve Şiir Dilinin Yapısal Özellikleri, İstanbul: İthaki Yay.
CR  - Demirci, Kerim (2016), “Metafor: Bir Anlatım ve Üretim Mekanizması”, Edt. M. Sarıca, B. Sarıca, Dil Bilimleri Kültür ve Edebiyat, Ankara: Padam Yay., s. 330-343.
CR  - Draaisma, Douwe (2014), Bellek Metaforları/Zihinle İlgili Fikirlerin Tarihi, çev. Gürol Koca, İstanbul: Metis Yay.
CR  - Freud, Sigmund (1996), Düşlerin Yorumu, çev. Emre Kapkın, İstanbul: Payel Yay.
CR  - Hawkes, Terence (1980), Metaphor, London: Methuen Press.
CR  - Güçbilmez, Beliz (2012), “Bilmeden Babasını Öldürmüş Oğullar: Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Benzetmelerden Yapılma Dünyası”, Dil ve Edebiyat Dergisi/Journal of Linguistics and Literature, S 9:2, s. 1-12.Jakobson, Roman (2002), “The Metaphoric and Metonymic Poles”, Edited by R. Dirven, R. Pörings, Metaphor and Metonymy in Comparison and Contrast, NY: Mouton de Gruyter.
CR  - _______ (2003), “Metaforik ve Metonimik Kutuplar”, çev. E. Efe Çakmak, Kitap-lık, YKY Aylık Edebiyat Dergisi, S 65/Ekim, s. 76-78.
CR  - Lakoff, George ve Mark Johnson (1980), Metaphors We Live By, Chicago: University of Chicago Press.
CR  - Lakoff, George (1987), Women, Fire, and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind, Chicago and London: The University of Chicago Press.
CR  - Lakoff, George and Mark Turner (1989), More Than Cool Reason: A Field Guide to Poetic Metaphor, The Chicago and London: University of Chicago Press.
CR  - Lakoff, George (1992), “The Contemporary Theory of Metaphor”, (Erişim: 25.01.2016) http://terpconnect.umd.edu/~israel/lakoff-ConTheorMetaphor.pdf
CR  - Lakoff, George ve Mark Johnson (2005), Metaforlar (Hayat, Anlam ve Dil), çev. Gökhan Yavuz Demir, İstanbul: Paradigma Yay.
CR  - Langer, Susanne (1942),  Philosophy in A New Key: A Study in The Symbolism of Reason, Rite and Art, USA: Harvard University Press.
CR  - Lodge, David, The Modes of Modern Writing, Bloomsbury Publishing.
CR  - Lodge, David (2003), “Eğretileme ve Düzdeğişmece”, çev. Mehmet H. Doğan, Kitap-lık (Metafor Özel Sayısı), S 65/Ekim, s. 65-69.
CR  - Reagan, Charles E. (1979), Studies in the Philosophy of Paul Ricœur, Athens: Ohio University Press.
CR  - Rıcœur, Paul (1977), The Rule of Metaphor, Toronto: University of Toronto Press.
CR  - Rıcœur, Paul (2007), Yorum Teorisi ve Artı Anlam, çev. Gökhan Yavuz Demir, İstanbul: Paradigma Yay.
CR  - Şevki, Abdullah (2009), Edebiyat ve Yorum, Ankara: Havuz Yay.
CR  - Tepebaşılı, Fatih (2013), Metafor Yazıları, Konya: Çizgi Kitabevi.
CR  - Tomkinson, Fiona (2008), “Ricœur’ün Eğretileme Kuramı”, Cogito, S 56/Güz, s. 162-174.
CR  - Uçan Eke, Nagehan (2017), Klâsik Türk Edebiyatında Metaforik Üslûp, Ankara: Akçağ Yay.
CR  - Uçan Eke, Nagehan (2017), “Şehzade Mustafa Mersiyesi’nin Metaforik Açıdan İncelenmesi”, Söylem Filoloji Dergisi, C. 2, S. 4, s. 56-67.
CR  - Yang, Xu (2015), “A Cognitive Poetic Approach to the Function of Metaphor”, Scientific Research Publishing/Advances in Literary Study, S 3, s. 84-88.
UR  - https://doi.org/10.29110/soylemdergi.617460
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/909030
ER  -