TY  - JOUR
T1  - KARAHITAY DEVLETİ'NİN İNHİTATI VE NAYMAN VELİAHTI KÜÇLÜK'ÜN DOĞU TÜRKİSTAN TAHAKKÜMÜ (1211-1218)
AU  - Delibalta, Yavuz
PY  - 2019
DA  - September
JF  - Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi
JO  - Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dergisi
PB  - Bayburt Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2602-3938
SP  - 33
EP  - 54
VL  - 2
IS  - 4
LA  - tr
AB  - CengizHan’ın Moğol birliğini kurma aşamasında Nayman veliahtı Küçlük, onun önündenkaçarak Karahıtay İmparatorluğu’na sığınmıştır. Karahıtay devlet vehükümdarının zafiyetini keşfeden Küçlük, gerekli güven ve itimadı kazanıp kısasürede sahip olduğu konumu ve gücünü artırmıştır. Ardından isyan hareketinegirişip hükümdarını esir eden Küçlük, devletin hâkimiyetini tamamen kendi elinegeçirmiştir. Harizmşahlarla mücadele eden Küçlük, hâkimiyeti altındaki DoğuTürkistan şehirlerinde İslam dinine karşı bir takibat başlatmış ve Müslümanhalka siyasi, dini, ekonomik ve kültürel alanlarda yoğun baskı ve zulümpolitikası gütmüştür. Doğu Türkistan şehirleri Küçlük ve onun tahakkümündenancak 1218 yılında Moğol kumandanı Cebe Noyan’ın gelişiyle birliktekurtulabilmiştir. Dolayısıyla bu dönemin incelenmesi Moğol istilasından önceDoğu Türkistan’da genel durumun ve manevi havanın nasıl olduğunu gözler önünesermektedir.
KW  - KÜÇLÜK
KW  - NAYMAN
KW  - KARAHITAY
KW  - DOĞU TÜRKİSTAN
CR  - ALMAS, Turgun, Uygurlar, çev. Ahsen Batur, Selenge Yay., İstanbul 2010.BAR HABRAEUS, Gregory Abû’l-Farac, Abû’l-Farac Tarihi II, çev. Ömer Rıza Doğrul, TTK Yay., Ankara 1950.BARTHOLD, V.V., Moğol İstilasına Kadar Türkistan, hzl. Hakkı Dursun Yıldız, TTK Yay., Ankara 1990.BARTHOLD, V.V., Orta-Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, hzl. Yaşar Kopraman, İsmail Aka, TTK Yay., Ankara 2006.CÜVEYNÎ, Alâaddin Ata Melik, Tarih-i Cihângüşâ, çev. Mürsel Öztürk, TTK Yay., Ankara 2013.ÇAKAN, Varis Abdurrahman, “Kara Hıtaylar ve Onların Müslüman Türk Dünyasına Etkileri”, Türk Yurdu, S. 25 (214), (Haziran 2005), s. 45-49.D’OHSSON, M. Baron C., Moğol Tarihi, çev. Ekrem Kalan-Qiyas Şükürov, IQ Kültür Sanat  Yay., İstanbul 2006.el-HAMEVÎ, Şihabüddin Ebû Abdullah Yakut, Mû’cemü’l-Büldân, thk. Ferid Abdülazîz el-Cündi, Beyrut 1979.GROUSSET, Rene, Bozkır İmparatorluğu, çev. Reşat Uzmen, Ötüken Yay., İstanbul 1980.HARTOG, Leo de, Cengiz Han Dünyanın Fatihi, çev. Serkan Uzun, Dost Kitabevi Yay.,  İstanbul 2003.HITCHINS, Keith, “Kaşgar”, TDV İA, C. XXV, s. 8.İBNÜ’L-ESÎR, el-Kâmil fi’t-Tarih X, çev. Abdulkerim Özaydın vd., Hikmet Neşriyat,  İstanbul 2008.İBNÜ’L-İBNÎ, Ebû’l-Ferec, Târîhu Muhtasari’d-Düvel, çev. Şerafeddin Yaltkaya, TTK Yay., Ankara 2011.İNAN, Abdulkadir, “Nayman Boyunun Soyu Meselesi”, Belleten, C. XXIV, S. 96, TTK Yay., (Ekim 1960), s. 539-545.KAFESOĞLU, İbrahim, Harezmşahlar Devleti Tarihi, TTK Yay. Ankara 2000.KONUKÇU, Enver, “Balasagun”, TDV İA, C. V, s. 4.KÖPRÜLÜ, Fuad, “Harizmşahlar”, MEB İA, C. V, s. 274.MOĞOLLAR’IN GİZLİ TARİHİ, çev. Ahmet Temir, TTK Yay., Ankara 1986.NESEVÎ, Şihabüddin Muhammed, Sîret-i Celâleddin Mingburnî, nşr. Mücteba Minovi, Tahran 1344hş.ÖZAYDIN, Abdulkerim, “Muhammed b. Tekiş”, TDV İA, C. XXX, s. 582.ÖZGÜDENLİ, Osman Gazi, “Sultan Sencer ve Kara-Hitaylar-Katavan Savaşı”, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1994.REŞÎDÜDDİN FAZLULLĀH, Câmiu’t-Tevârîħ II, nşr. Ahmed Ateş, Ankara 1957.ROUX, Jean-Paul, Moğol İmparatorluğu Tarihi, çev. Aykut Kazancıgil, Ayşe Bereket,  Kabalcı Yay. İstanbul 2001.SPULER, Bertold, İran Moğolları, çev. Cemal Köprülü, TTK Yay., Ankara 2011.TAŞAĞIL, Ahmet, “Hoten”, TDV İA, C. XVIII, s. 252.                              , “Karahıtaylar”, TDV İA, C. XXIV, s. 416.                              , “Özkent”, TDV İA, C. XXXIV, s. 130.YAZIKSIZ, Necip Asım, Celâlüttin Harezemşah, Devlet Matbaası, İstanbul 1934.
UR  - http://dergipark.org.tr/tr/pub/butobid/issue//618658
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/812202
ER  -