TY  - JOUR
T1  - Ali Sedat’ın Port-Royal Mantıkçılarıyla Hesaplaşması Hangi Mantıksal Tutum Zemininde Gerçekleşti?
AU  - Özel, Aytekin
PY  - 2020
DA  - March
DO  - 10.20981/kaygi.619236
JF  - Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi
JO  - Kaygı
PB  - Bursa Uludağ Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2645-8950
SP  - 47
EP  - 60
VL  - 19
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Osmanlı’nınson dönem mantıkçılarından Ali Sedat Avrupalı/Batılı mantıkçılarla entelektüelbir hesaplaşmaya girişmiştir. Hesaplaştığı mantıkçılardan bir grubu Port-RoyalMantıkçılarıdır. Mantıksal tutum, bir mantıkçı veya mantıkçılar topluluğununkendi dönemlerinde mantık biliminin ana konularına yönelik yaklaşımlarıdır. Buyönüyle Port-Royal Mantıkçıları ile Sedat’ın mantıksal tutumları birbirindenfarklıdır. Bu makalede Sedat’ın Port-Royal Mantıkçılarına yönelttiği eleştirileriniçeriğini kritik etmiyorum. Aksine ortada iki farklı mantıksal tutum olduğunu ilerisürmek amacıyla onların tarihi ve entelektüel arka planlarını irdeliyoruz. AliSedat ile Port-Royal mantıkçıları, biri İslam Dünyasında (Osmanlı’da) diğeriAvrupa’da iki farklı geleneklere sahip mantıkçılardır. Bu farklılık onlarınmantıksal tutumlarını önemli ölçüde etkilemiştir.
KW  - Ali Sedat
KW  - Port-Royal Mantıkçıları
KW  - Osmanlıca Mantık
KW  - Arapça Mantık
KW  - Mantıksal Tutum
KW  - Türk Mantık Tarihi
CR  - AYIK, Hasan (2002). “Eski ve Yeni Mantığın Kavşağında Ali Sedat”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt: 4, sayı: 1: 195-205.
CR  - AYIK, Hasan (2002). “Ali Sedat Mantığında Dil-Düşünce İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt: 2, sayı: 28-29: 267-276.
CR  - BOGER, George (2004). “Aristotle's Underlying Logic”, Handbook of The History of Logic. edit. Dov M. Gabbay ve John Woods, vol. 1, North-Holland.
CR  - BOGER, George (2004). “Completion, Reduction and Analysis: Three Proof-theoretic Processes in Aristotle’s Prior Analytics”, Handbook of The History of Logic. edit. Dov M. Gabbay ve John Woods, vol. 1, North-Holland.
CR  - BİNGÖL, Abdülkuddûs (1993). Klasik Mantık’ın Tanım Teorisi (Aristoteles, İbn Sînâ ve Port-Royal Mantıkçıları ile sınırlandırılmış olarak), İstanbul: M.E.B. Yay.
CR  - DESCARTES, Rene (1997). Aklın İdaresi İçin Kurallar, çev. Mehmet Karasan, İstanbul: MEB yay.
CR  - DESCARTES, Rene (1997). Metod Üzerine Konuşma, çev. Mehmet Karasan, İstanbul: MEB yayınları.
CR  - ES-SEMERKANDÎ, Şemsüddîn (2014), Kıstâsü’l-Efkâr-Düşüncenin Kıstası, metin-çev. Necmettin Pehlivan, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
CR  - EL-KAZVİNÎ, Ömer b. Ali el-Kâtibî (2017). “Risâletü’ş-Şemsiyye fi’l-Kavâidi’l-Mantıkıyye”, Kâtibî Şemsiyye Risalesi, tahkik, çeviri ve şerh: Ferruh Özpilavcı, İstanbul: Litera yay.
CR  - FÂRÂBÎ, (2018). “İlimlerin Sayımı İkinci Bölüm: Mantık İlmi Hakkında”, Mantığa Giriş Risaleleri,  metin-çev ve der., Yaşar Aydınlı, İstanbul: Litera yay.
CR  - GABBAY, Dov M. ve John WOODS (2008), “Preface”, Handbook of The History of Logic (Medieval and Renaissance Logic), edit. Dov M. Gabbay ve John Woods, Vol. 2, North-Holland.
CR  - GÖKBERK, Macit (1998). Felsefe Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
CR  - KÖZ, İsmail (2002). “Modern Türk Düşüncesinde Mantık Çalışmaları”, AÜİFD, cilt: XLIII, sayı 1: 135-169.
CR  - KUŞLU, Harun (2017). Nasîruddîn Tûsî’de Önermeler Mantığı, İstanbul: Klasik yay.
Logic, Or The art of Thinking: Being The Port-Royal Logic, translated French, with an introduction, by Thomas Spencer Baynes, Edinburgh, ts., isimsiz.
CR  - LÖRİNGHOFF, Von Freytag (1973). Mantık-Saf Mantık Sistemi, çev. T. Mengüşoğlu, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
CR  - ÖNER, Necati (1999). Felsefe Yolunda Düşünceler, Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - ÖNER, Necati (1959). “Türkiye’de Yeni Mantık Cereyanlarının İlk Habercisi: Ali Sedat”. Ankara Üniversitesi Dergisi, I-IV, Doğuş Limited Şirketi Matbaası: 60-69.
CR  - ÖZEL, Aytekin (2012). Aristoteles’in Analitikler Kuramının Çağdaş Yorumları Işığında Bir Arapça Mantık Metni İncelemesi, Bursa: Emin Yayınları.
CR  - ÖZAHISHALI, Hilal (2005). “Ali Sedat’ın Mantık ve Metot Anlayışı”. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
CR  - ROSS, David (2002). Aristoteles, çev. Ahmet Arslan ve diğerleri, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
CR  - SEDAT, Ali (2015). Mîzânü’l-Ukûl (Mantık ve Metodoloji), çeviri ve tıpkıbasım, yayına haz. İbrahim Çapak ve diğerleri. İstanbul: Türkiye Yazma eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
CR  - SEDAT, Ali 1306/1890. Lisanu'l Mizan, İstanbul: Karabet ve Kasbar Matbaası.
CR  - STREET, Tony (2014). İslam Mantık Tarihi, derleyen ve çev. Harun Kuşlu. İstanbul: Klasik yay.
CR  - WAHL, Russell (2008). “Port Royal: The Stirrings of Modernity”, Handbook of The History of Logic (Medieval and Renaissance Logic). edit. Dov M. Gabbay ve John Woods, Vol. 2, North-Holland.
UR  - https://doi.org/10.20981/kaygi.619236
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/806527
ER  -