TY  - JOUR
T1  - Kuşku ve Empati: Kartezyen Teori Bağlamında “Blade Runner 2049”da İnsan Felsefesi
TT  - Suspicion and Empathy: Cartesian Looking to Human Philosophy of Blade Runner 2049
AU  - Boz, Mikail
PY  - 2019
DA  - December
DO  - 10.31122/sinefilozofi.619411
JF  - SineFilozofi
PB  - Serdar ÖZTÜRK
WT  - DergiPark
SN  - 2547-9458
SP  - 320
EP  - 337
VL  - 4
IS  - 8
LA  - tr
AB  - Bu çalışmada Denis Villeneuvetarafından yönetilen “Blade Runner 2049”(2017), Kartezyen felsefenin ortaya koyduğu kuşku, özne, bilinç ve insanfelsefesi bağlamında ele alınmış, filmin ortaya koyduğu arayış, bu arayışayönelik tutum, öne çıkarılan tez ve felsefi çerçeve katmanları ortayaçıkarılmaya çalışılmıştır. Kartezyen felsefe tüm kuşkulardan arınmaya dönükyöntemli kuşkuculuk perspektifi sunmaktadır. Böylece kendisinden kuşkuduyulamaz bir ruh, özne inşa edilir ve maddi dünya öznenin Tanrı ile kurduğuözgül ilişki dolayımıyla tasarımlanır. Bu durumda şu türden bir problem ortayaçıkmaktadır. Özne kendini ve diğerlerini nasıl tanır, tanımlar? Ötekiyi otomatya da android olarak değil, “insan” olarak tanımlananın özgül sınırı nasılçizilir? Eserde ortaya çıktığı biçimiyle, insani özü empati yeteneğiyle tespiteden infazcı android K., giderek kendi düğüm noktasını yitiren, kuşkulanan birözneyi inceleme fırsatı sunmaktadır. Bu öznenin yaratılar ve yaratıcı ilekurduğu ilişki, bununla temellenen kimlik ve benliğin inşa edildiği yeni alan,kuşkuyu melankolik bir birey tipinin temellendirilmesinde en önemli unsurolarak göstermektedir. Filmdeki genel arayış ben ve öteki arasında eşitlikçibir ilişki kurulup kurulamayacağı ve cevap kurulması gerektiği yönündedir. Filmbu cevabı olumlayıcı bir tutuma sahiptir. Filmin tezi arayış, kuşku, merhametve acı, benliğin inşa edilmesinde temel bir unsur olduğu yönündedir. Distopik,kolonyalist ve otoriter bir yönetimsel çerçeve sunulmaktadır. Eserde paranoidve şizofren bir kuşkunun ve doğal empati yeteneğinin kimliğin inşa edilmesindeönemli bir temellendirme sunduğu görülmüştür.
KW  - Kartezyen felsefe
KW  - özne
KW  - kuşku
KW  - paranoya
KW  - Denis Villeneuve
KW  - Blade Runner 2049
N2  - In this study,"Blade Runner 2049" (2017), directed by Denis Villeneuve, is dealtwith in the context of the Cartesian doubt, self, consciousness and humanphilosophy. The quest putforward by the film, the attitude towards the solution of this quest, thethesis highlighted and the layers of the philosophical frame surrounding themwere tried to be revealed. The Cartesian philosophy offers a method of skepticismthat is directed towards purifying all suspicions. Thus, anunquestionable soul, or subject, is built upon and the material world isconceived by virtue of the specific relationship of the subject with God. In this case,this kind of problem arises. How does the subject recognize and portray itselfand others? How to define the other not as automat or Android, but as thespecific limit of what is defined as human? The "blade runner"android K., who identified human essence with their empathy ability, offer theopportunity to study a suspected subject, gradually losing its anchoring points.The relationship of this subject with the creatures and the creator, the newspace in which the identity and the self is built, shows the suspicion as themost important element in the foundation of a paranoid individual type. The generalquest in the film is to see if an egalitarian relationship between self and theother can be established and an answer must be established. The film has anaffirmative attitude to this answer. The thesis of the film is that quest,suspicion, compassion and pain are essential elements in the construction ofthe self. A dystopic, colonialist and authoritarian administrative framework ispresented. The film provides an important basis for the construction ofidentity, with a paranoid and schizophrenic suspicion and a natural empathyability.
CR  - Arnold, Kyle (2016). The Divine Madness of Philip K. Dick. New York: Oxford University.
CR  - Aldiss, Brian W. ve Wingrove, David (1988). Trillion Year Spree The History of Science Fiction. London, Glasgow, Toronto, Sydney, Auckland: Paladin.
CR  - Bowie, Malcolm (2007). Lacan. (Birinci Baskı). V. Pekel Şener, (çev). Ankara: Dost.
CR  - Burton, James (2015). The Philosophy of Science Fiction, Henri Bergson and the Fabulations of Philip K. Dick. London, New Delhi, New York, Sydney: Bloomsbury.
CR  - Clarke, M. Desmond (2016). Descartes. (I. Basım). Nur Nirven, Berkay Ersöz, (çev). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür
CR  - Collin, C., Benson, N., Ginsburg, J., Grand, V., Lazyan, M., Weeks, M. (2012). Psikoloji Kitabı. (Çev. E. Lakşe). İstanbul: Alfa.
CR  - Cottingham, John (1996). Descartes Sözlüğü. (Birinci Baskı). Bülent Gözkan, Necati Ilgıcıoğlu, Ayhan Çitil, Aliye Kovanlıkaya, (çev.). İstanbul: Sarmal.
CR  - Descartes, Rene (2007). Felsefenin İlkeleri. (10. Baskı). Mesut Akın, (çev.). İstanbul: Say.
CR  - Descartes, Rene (2013). Söylem, Kurallar, Meditasyonlar. Aziz Yardımlı, (çev.). İstanbul: İdea.
CR  - Dick, Philip K. (2014). Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi? (2. Baskı). (Çev. M. Öztekin). İstanbul: Altıkırkbeş.
CR  - Freedman, Carl (1995). Towards a Theory of Paranoia: The Science fiction of Philip K. Dick. Philip K. Dick: Contemporary Critical Interpretions. Ed. Samuel. J. Umland. London: Greenwood. ss. 7-17.
CR  - Gaut, Berys (2010). A Philosophy of Cinematic Art. Cambridge: Cambridge University Press.
CR  - Gilmore, A. Richard (2005). Doing Philosophy at the Movies. New York: State University of New York.
CR  - Heywood, Andrew (2013). Siyasi İdeolojiler: Bir Giriş. (Beşinci Basım). Ahmet Kemal Bayram, Özgür Tüfekçi, Hüsamettin İnaç, Şeyma Akın, Buğra Kalkan, (çev.). Ankara: Liberte.
CR  - Jarvie, Ian (1987). Philosophy of Film. New York: Taylor & Francis.
CR  - Jaspers, Karl (2003). Descartes ve Felsefe. (İkinci Basım). Akın Kanat, (çev.). İzmir: İlya.
CR  - Lee, Gwen ve Sauter, Doris E. (2000). What if Our World is Their Heaven? The Final Conversation of Philip K. Dick. New York: Abrams. www.amazon.com.
CR  - Marx, Karl (1975). 1844 Felsefe Yazıları. (İkinci Basım). (Çev. M. Belge). İstanbul: Payel.
CR  - Platon (2016). Devlet. (İkinci baskı). (Çev. Furkan Akderin). İstanbul: Say.
CR  - Rodis-Lewis, Geneviève (1993). Descartes ve Rasyonalizm. Haldun Karyol, (çev.). İstanbul: İletişim
CR  - Roloff, B. ve SeeBlen, G. (1995). Ütopik Sinema. Bilimkurgu Sinemasının Tarihi ve Mitolojisi. (V. Atayman, Çev.). İstanbul: Alan.
CR  - Scott, Ridley (Yönetmen). (1982). Blade Runner [Film]. ABD, Hong Kong: The Ladd Company, Shaw Borthers, Warner Bros. Blade Runner Partnership.
CR  - Seed, David (2011). Science Fiction, A Very Short Introduction. (First published). New York: Oxford University.
CR  - Spinoza, Benedictus (2014). Descartes Felsefesinin İlkeleri ve Metafizik Üzerine Düşünceler. (Birinci Baskı). Coşkun Şenkaya, (çev.). Ankara: Dost.
CR  - Taylor, C.harles (2011). Modernliğin Sıkıntıları. (İkinci Basım). Çeviren Uğur Canbilen. İstanbul: Ayrıntı.
CR  - TDK (1998). Türkçe Sözlük. Cilt 1 ve 2. (8. Baskı). Ankara: TDK
CR  - Teber, Serol (2009). Melankoli. (4. Baskı). İstanbul: Say.
CR  - Telegraph, (2016, 29 Mayıs). Computers could develop consciousness and may need 'human' rights, says Oxford professor. Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/science/2016/05/29/computers-could-develop-consciousness-and-may-need-human-rights/.
CR  - Vest, Jason P. (2007). Future Imperfect Philip K. Dick at the Movies. London: Praeger.
CR  - Villeneuve, Denis (Yönetmen). (2017). Blade Runner 2049 [Film]. ABD, BK, Macaristan, Kanada: Alcon Entertainment, Columbia Pictures, Sony, Torridon Films, 16:14 Entertainment, Scott Free Productions, Thunderbird Films.
CR  - Wittkower, D. E. (ed). (2011). Philip K. Dick and Philosophy: Do Androids Have Kindred Spirits? Illionis: Open Court. www.amazon.com (Kindle Versiyon).
UR  - https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.619411
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/908511
ER  -