TY - JOUR T1 - Mizaha Tasavvufla Dokunmak: Nasreddin Hoca Fıkralarının Şerhinde Dinî ve Tasavvufi Söyleyişler AU - Karasu, Büşra PY - 2019 DA - December Y2 - 2019 DO - 10.34083/akaded.623644 JF - Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi JO - ADED PB - Mehmet ÖZDEMİR WT - DergiPark SN - 2618-6349 SP - 334 EP - 345 VL - 3 IS - 3 LA - tr AB - Nasreddin Hoca, Türk halkının mizah kabiliyetiniortaya koyan, somut olmayan kültürel mirasımız içerisinde yer alan en önemlifıkra tiplerindendir. Anadolu halkının zekâsını, hazırcevaplığını ve aklınıtemsil eden Hoca halk tarafından çok sevilmiş ve sahiplenilmiştir. Bu sayedebilge Hoca tipi yüzyıllar boyunca Anadolu halkının dimağında yaşamış ve onunkimliği fıkraları vasıtasıyla nesilden nesle aktarılmıştır. Bunda halkınHoca’yı bilge bir tip olarak kabul etmesi, onun hikmetli sözlerindenfaydalanmak istemeleri etkili olmuştur.Halkın bu kadar sahiplendiği Nasreddin Hoca’nınesasında doğum ve ölüm tarihi, yaşadığı dönem, yer gibi bilgiler tam olarakbilinmemektedir. Bu konuda bazı bilgiler olsa da bunların hiçbiri net değildir.Yalnızca onun hakkındaki birtakım rivayetler ve akrabalarından kalanlar onunyaşamış olduğu dönem hakkında bizlere birtakım bilgiler sunmaktadır.Fıkralarda Hoca’nın yanı sıra eşinin, eşeğinin,mahalle çocuklarının, cami cemaatinin, şehir esnafının ve bunun gibi birçokkişi ile zümrenin yer aldığı Nasreddin Hoca nükteleri kimi zaman eğlendirici,kimi zaman öğüt verici, kimi zaman da iğneleyicidir. Halk arasında bu kadaryayılmış, gerek yurt dışında gerekse de yurt içinde pek çok araştırmaya konuedilmiş olan fıkralar hakkında çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalararasında şerhler de yer almaktadır. Şair Burhâneddin de bahsi geçen bu türdebir eser kaleme almış, eserini tasavvufi bir bakış açısıyla oluşturmuştur.Şarihin şerh çalışmasının bu niteliğinden dolayı eserde dinî ve tasavvufibirtakım söyleyişler mevcuttur ve bunlar bazı kaynaklara dayanmaktadır.Çalışmamızda da bu konu irdelenerek Şair Burhâneddin’in Nasreddin Hoca’nınfıkralarını şerh eden eserindeki dinî ve tasavvufi söyleyişler üzerindedurulacak, bunların kaynakları açıklanacak ve kaynak noktasında bir tasnifçalışmasına gidilecektir. Yanı sıra bir lügatçe ile eserdeki tasavvufi terimlerüzerinde durulacaktır. KW - Nasreddin Hoca KW - tasavvuf KW - somut olmayan kültürel miras CR - Aksoyak, İsmail Hakkı. Söylenmemiş Sözler. Ankara: Grafiker Yayınları, 2016.Albayrak, Nurettin. “Nasreddin Hoca maddesi” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2006, s. 418-420.Güzel, Abdurrahman. Dinî-Tasavvufi Türk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları, 2012.Halıcı, Feyzi. Şair Burhâneddin’in Nasreddin Hoca’nın Fıkralarını Şerh Eden Eseri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, 2017.Hayrettin Karaman ve diğer. Kur’ân-ı Kerîm Açıklamalı Meâli. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2013.Türkmen, Fikret. Seyyid Burhaneddin Çelebi Letâif-i Nasreddin Hoca Nasreddin Hoca Latifeleri (Burhaniye Tercümesi) İnceleme-Şerh. İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2013.Özdemir, Nebi. “Mizah, Eleştirel Düşünce ve Bilgelik: Nasreddin Hoca”, Milli Folklor 87, (Güz 2010): 27-40.Uludağ, Süleyman. Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2012.http://www.tdk.org.tr/index.php?option=com_tarama&view=tarama http://www.lugatim.com/ UR - https://doi.org/10.34083/akaded.623644 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/877799 ER -