TY  - JOUR
T1  - Dede Korkut Kitabı’nın Yeni Nüshası ve Üzerindeki Yayınlar
TT  - The New Manuscript of the Book of Dede Korkut and Relevant Publications
AU  - Ercilasun, Ahmet Bican
PY  - 2019
DA  - September
JF  - Milli Folklor
PB  - Geleneksel Yayıncılık
WT  - DergiPark
SN  - 1300-3984
SP  - 5
EP  - 22
VL  - 16
IS  - 123
LA  - tr
AB  - Dede Korkut’un yeni bulunan Günbed nüshası, 12 Aralık 2018 tarihinde Veli Muhammed Hocatarafından Tahran’daki bir kitabevinden satın alınmıştır. Yazmanın önceki sahibi Muhammed Hoca’ya,Kaçar hanedanı soyundan geldiğini, yazmanın da hanedanın kurucusu Ağa Muhammed Han Kaçar’ınkitaplığından yadigâr kaldığını söylemiştir. Yazmanın İran Türkmenleriyle ilgisi, Türkmensahra’dayaşayan bir Türkmen tarafından satın alınmasından ve şu anda onun elinde bulunmasından ibarettir.Eserin dil özelliklerinin de bugünkü Türkmence ile ilgisi yoktur. Yusuf Azmun’un eserinin önsözündeyazmanın Merv’den İran’a geldiğine dair bir kayıt olsa da eserin dili bütünüyle Azerbaycan Türkçesiözellikleri taşıdığı için Merv ile ilgili bu rivayette bir yanlışlık olmalıdır. Bu makalede Dede Korkut’unyeni bulunmuş olan Günbed nüshası üzerinde durulmuş, nüshanın mahiyeti ve dil özellikleri ele alınmıştır.Dil özelliklerinden hareketle yazmanın tarih ve coğrafyası belirlenmiştir. Nüshanın bulunuşundanhemen sonra yayımlanan üç çalışma da makalede değerlendirilmiştir. Karşılaştırmalar yapılarakaralarındaki farklar gösterilmiş, uygulanan transkripsiyon sistemine eleştiriler getirilmiştir.Bazı önemli hatalara da temas edilerek metnin doğru okunmasına yardımcı olunmaya çalışılmıştır.Günbed nüshası; içinde yeni bir boyu barındırması, diğer yazmalardan farklı olması, nüshanın farklıbir koldan, başka bir dip yazmadan geldiğine dair kanıtlar taşıması, Dede Korkut anlatmalarının /yazmalarının 18. yüzyıla kadar geldiğini göstermesi ve Güney Azerbaycan, özellikle Tebriz ağzını yansıtanbir dille yazılmış olması açısından önem taşımaktadır. Dede Korkut Kitabı’nın sadece Dresden veVatikan yazmalarını dikkate alan bir kişi Günbed nüshasının onlara benzemediğini düşünebilir. Oysairili ufaklı bütün Oğuznameler bir arada ele alındığı zaman yeni nüshanın da onlardan bazı parçalarlabenzeştiğini veya onlardan bazı parçaları çağrıştırdığını anlamak mümkün olur. Dede Korkut’un Günbednüshasının yalnız soylama ve yeni bir anlatma (boy) barındırması açısından değil dil açısından dane kadar önemli olduğu anlaşılmaktadır. Bu açıdan, sorunlu kelime ve ibarelerin çözülmesi için metinüzerinde daha birçok çalışma yapılması gerekmektedir. Eserle ilgili üç yayın ve bu yayınlardaki tıpkıbasımlarortaya çıkmadan önce, yazmanın sanal medyada dolaşan 5-6 sayfalık metnindeki dil özelliklerinedayanarak bu nüshanın 17-18. yüzyıllara ve Güney Azerbaycan sahasına ait olması gerektiğiniyazmıştım. Yazmanın önceki sahibinin, eserin Ağa Muhammed Han Kaçar’ın kitaplığından yadigârkaldığına dair sözleri doğru ise istinsah tarihi, anılan Kaçar hanının dönemine veya az önceye ait olmalıdır.Ağa Muhammed Han Kaçar 1786-1797 yılları arasında hükümdarlık yapmıştır. Buna göre DedeKorkut’un Günbed nüshasının 1786-1797 yılları arasında veya 1786’dan bir süre önce, fakat mutlaka1759’dan sonra istinsah edildiğini söyleyebiliriz. Eserin dil özellikleri de bunu desteklemektedir.
KW  - Dede Korkut
KW  - Günbed nüshası
KW  - dil özellikleri
KW  - dönem ve saha
KW  - transkripsiyon
N2  - The new manuscript (named Günbed) of the Book of Dede Korkut was purchased by Veli MuhammedHoca on December 12, 2018 from a book store in Tehran, Iran. The previous owner of the manuscripthas told that he descends from Ağa Muhammed Han, the founder of the dynasty Kaçar whoselibrary kept the book for a long time. However, when the language of the book is examined carefully,it is seen that its language has nothing to do with contemporary Turkmen. Therefore, there must be amistake with the narrative regarding its relation to Merv. In this article, recently found Günbed manuscriptof Dede Korkut has been elaborated and, characteristics and language properties of the newolamanuscripthave been addressed. The Günbed manuscript is considered important for these reasons:It contains a new epic story; it is different from other manuscripts of Dede Korkut; various verses indicatethat it belongs to a different branch at the roots; this manuscript shows that the narratives andmanuscripts of Dede Korkut made its way till 18th century and the language of the book reflects thefeatures of the vernacular of South Azerbaijan, Tabriz. Considering the manuscripts of Vatican andDresden, one can claim that the Günbed manuscript is mostly different from these two manuscripts butwhen all Oğuznames are examined together, it is understood that the new manuscript is in harmonywith some of the parts of the past manuscripts. The Günbed manuscript isn’t only important for its versesand a new epic story but also in terms of the language. In this respect, it is necessary to elaboratethe text with regard to problematic words and phrases. Before three new studies have been publishedregarding the new manuscript, I wrote that this new manuscript must be from 17 or 18th century, SouthAzerbaijan by examining the first pictures of the newly found manuscript that appeared on socialmedia. We can say that this manuscript was obviously copied after the year 1759 as its language provesthis assertion. In this study, some important issues and criticism has also been raised with regard tothe transcriptions presented in recently published papers.
CR  - 2
CR  - 4
CR  - 3
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/millifolklor/issue//626390
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/818600
ER  -