TY - JOUR T1 - Akif Paşa’nın Sürgün Mektupları TT - Letters of Exile by Akif Pasha AU - Taşkesenlioğlu, M. Yasin PY - 2019 DA - October DO - 10.18795/gumusmaviatlas.627112 JF - Mavi Atlas PB - Gümüşhane Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2148-5232 SP - 338 EP - 346 VL - 7 IS - 2 LA - tr AB - Bu çalışma, XIX. yüzyıl Osmanlıtarihinin önemli devlet adamlarından olan Akif Paşa’nın Edirne ve Bursa’yasürgün edildikten sonra kaleme almış olduğu mektuplarını konu edinmektedir.Sultan II. Mahmud’un merkez teşkilatında yaptığı düzenlemeler doğrultusundakurulan Hariciye ve Dahiliye Nezaretleri’nin ilk nazırı olarak tarihteki yerinialan Akif Paşa, bir süre sonra bu itibarlı konumunu kaybetmiştir. NitekimSultan Abdülmecid döneminde, 1840 yılında, Edirne’ye sürgün edilen Paşa,yaklaşık iki yıl süren cezasını tamamladıktan sonra ise İstanbul’a dönemeyerekBursa’da ikamet etmek zorunda bırakılmıştır. Affedilmesi için Saray ve Bâbıâlînezdinde bir dizi faaliyetlerde bulunan Akif Paşa, mektuplaşmak suretiyleyakınlarıyla münasebetlerini devam ettirmiştir. Yedisi mahdûmuna (oğluna), biri halîlesine(eşine) başlığıyla yayımlanan mektupların bir kısmı ise diğer yakınlarınayazılmıştır. Bunların büyük bir kısmı Ebuzziya Tevfik tarafından Muharrerât-ıHusûsiye-i Akif Paşa, birkaçı da torunu Akif Bey tarafından Eser-i AkifPaşa adlı eserlerde yayımlanmıştır. Mektuplarda dikkati çeken en önemlihusus Paşa’nın halet-i ruhiyesini maharetle ifade etmiş olmasıdır. Bazı ailevibilgilerin de yer aldığı mektuplarda Paşa’nın Edirne’den Bursa’ya nasıl geçtiğive buralarda geçirdiği vakit ile ilgili bilgiler mevcuttur. KW - Akif Paşa KW - Tanzimat KW - Sürgün Mektupları N2 - This study focuses on the letters written byAkif Pasha- one of the most significant statesmen in the 19th century Ottomanhistory - after being exiled to Edirne and Bursa. Akif Pasha, who took hisplace in history as the first minister of the Ministry of Foreign Affairs andInternal Affairs established in accordance with the arrangements made by SultanMahmud II. in the central organization, lost this prestigious position after awhile. As a matter of fact, during the reign of Sultan Abdülmecid, Pasha wasexiled to Edirne in 1840. After completing his sentence of approximately twoyears, he was forced to reside in Bursa. Akif Pasha, who carried out a seriesof activities before the Palace and Sublime Porte in order to be forgiven,continued his relations with his relatives by correspondence. Seven of theletters were sent to his son and one of the letters were sent to his wife withthe titles of mahdumuna and halilesine respectively, along with somewritten to other relatives. Most of these were published by Ebuzziya Tevfik in Muharrerât-ıHusûsiye-i Akif Paşa and some byhis grandson Akif Bey in Eser-i Akif Paşa. The most notable point in theletters is that the Pasha had skillfully expressed his state of mind. In theletters, which include some familial information, there is information abouthow Pasha passed from Edirne to Bursa and the time he spent there. CR - Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı (BOA): Hatt-ı Hümâyûn (HAT), 470/23003; Dâhiliye (DH), 14/669. CR - BUDAK, Ali (2016). Akif Paşa’nın Gurur ve İsyan Çığlığı Tabsıra, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları. CR - Eser-i Âkif Paşa (1290). hz. Akif, İstanbul. CR - İbnülemin Mahmut Kemal (1930). Son Asır Türk Şairleri, İstanbul: Orhaniye Matbaası. CR - İPEK, Nedim (1995). “Churchill Vak'ası (1836)”, Belleten, LIX (226): 661-713. CR - KARACA, Taha Niyazi (2004). Türk-İngiliz İlişkileri ve Mehmet Akif Paşa’nın Anıları (İbret), İstanbul: IQ Yayınları. CR - KAVAZ, İbrahim (2005). Âkif Paşa Hayatı ve Eserleri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. CR - KOLCU, Ali İhsan (2002). Türk Şiirinde Yokluk Fikri ve Âkif Paşa’nın Adem Kasidesi, Ankara: Akçağ Yayınları. CR - Muharrerât-ı Husûsiye-i Âkif Paşa (1301). Kostantiniyye: Matbaa-i Ebuzziya. CR - UÇMAN, Abdullah (1989). “Âkif Paşa”, TDVİA, (2): 261-262. UR - https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.627112 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/840430 ER -