TY  - JOUR
T1  - THE TIMES GAZETESİ’NE GÖRE HATAY’IN ANAVATANA KATILMASI  (1938-1939)
AU  - Türkmen, İsmet
PY  - 2019
DA  - November
DO  - 10.30692/sisad.629593
JF  - Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi
JO  - SSAD
PB  - Mehmet Ali KARAMAN
WT  - DergiPark
SN  - 2587-2621
SP  - 351
EP  - 363
VL  - 3
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Osmanlı Devleti idaresinde belirli coğrafi bölge veya idari bütünlük dahilindetanımlanmamış ve Fransız işgali döneminde ise “İskenderunSancağı” olarak adlandırılmış olan Hatay’ınana vatana ilhakı, ilgili kişive kuruluşlarla birlikte bizzat Mustafa Kemal Atatürktarafından barışçı bir yöntemlegerçekleştirilmiştir. Hatay‘a yönelik takip olunan millî dış siyaset, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nindiplomasi tarihi açısından üstün bir başarı olmakla birlikte, sonuçlandırılmabiçimi bakımından örnek alınacak bir olaydır. Türk dış politikasının 1936 ve 1939 yılları arasında Fransız hükûmetleriözelinde meşguliyetini teşkil eden Hatay sorunu, bu süreçte Türk-Fransızmünasebetlerinde gerginliğe de sebebiyet vermiştir. Bu münasebetlerin dışpolitika esası, Türk millî dış siyasetinin gelişim evrelerinin hassasiyetlerinigöstermektedir. Avrupabunalımları karşısında Suriye-Lübnan’la ilişkilerini yeniden düzenlemek isteyenFransız Hükûmeti ile uzun görüşmeler yapılmış, 9 Eylül 1936’da Suriye-Fransaarasında bir bağımsızlık antlaşması imzalanmıştır. Fransa’nın, bu antlaşmaya dayanarakSuriye’ye, Kasım ayında da Lübnan’a bağımsızlık vermesi, Türk hükûmetinazarında Suriye meselesini tekrar gündeme taşımıştır. Fransa’nın, Suriye’dençekilirken Sancak’la ilgili bütün yetkilerini Suriye’ye devretmesi Türkiye’yiharekete geçirmiştir. Bu mesele 1936 ve 1939 yılları arasında Türk-Fransızmünasebetlerinde de birtakım problemlerin yaşanmasına sebep olmuştur. Fransa, Türkiye’nin Hataykonusundaki isteklerinin kabul edileceğini belirtince 23 Haziran 1939’daTürk-İngiliz ittifakının bir benzeri Fransa ile de imzalanmıştır. Bu bağlamda, The Times’ta yer verilen kayıtlar ışığında Fransa, işgalleele geçirdiği ve Milletler Cemiyetikararıyla mandater tayinedildiği Hatay‘ı kayıtsız şartsız Türkiye’ye devretmiştir. Bu makalede önceliklemesele özelindeki diplomatik gelişmeler, İngiltere’nin önde gelen yayın kuruluşlarındanThe Times gazetesinin üzerinden değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: The Times, Atatürk Dönemi, Türkiye- Suriyeİlişkileri, Hatay.The Annexation of Hatay to HomelandAccording to ‘The Times’(1938-1939)AbstractThe annexation of Hatay whichwas not defined as a specific administrative integrity or geographical regionin the administration of the Ottoman State, but in the period of Frenchoccupation called as “Sanjak of Iskenderun” and in 1936, called as Hatay byAtatürk, to homeland was carried out by Atatürk personally with the relatedpersons and organizations in a peaceful way. The national foreign policyfollowed in Hatay, was an event that will be exemplary in terms of finalizingthe format, besides an outstanding success in terms of Turkey’s diplomatichistory.Between 1936 and 1939, the Hatay issue which occupies the Turkishforeign policy, in particular in the context of the French governments hascaused tension in Turkish-French relations. The foreign policy of theserelations shows the sensitivities of the development stages of Turkish nationalforeign policy. In the face of European crises, long talks has been held withthe French Government, which wanted to reorganize its relations withSyria-Lebanon, and on September 9, 1936, a treaty of independence was signedbetween Syria and France. The fact that France granted independence to Syriabased on this treaty and to Lebanon in November brought the question of Syriaback to the agenda of the Turkish government. The transfer of all relevantpowers related to Hatay to Syria, while France withdraw from Syria has putTurkey into motion. This issue created tension in Turkish-French relations from1936 to 1939.After stated the approval of the requests of Turkey about Hatay byFrance, in June 1939, a similar to Turkish-British alliance was also signedwith France. In this context, in thelight of records located in The Times, France, seizing Hatay with theoccupation and was appointed as mandatory by the League of Nations decision,handed over Hatay unconditionally to Turkey. In this article, first of all,diplomatic developments in the field will be evaluated through the Timesnewspaper, one of the leading publishing companies in the UK. Keywords: The Times, Atatürk Period, Turkey-Syria Relations, Hatay.
KW  - The Times
KW  - Atatürk
KW  - Türkiye-Suriye İlişkileri
CR  - Franco-Syrian Treaty. (1936, 7 Eylül). The Times , 11.
CR  - Future Of Alexandretta. (1936, 5 Aralık). The Times, 11.
CR  - Turkish Claim For Full Independence. (1936, 5 Aralık). The Times, 13.
CR  - Turkey And The Sanjak Of Alexandretta. (1936, 9 Aralık), The Times, 13.
CR  - Franco-Turkish Dispute. (1936, 10 Aralık). The Times, 13.
CR  - Alexandretta Dispute. (1936, 15 Aralık). The Times, 15.
CR  - The League And Danzig. (1937, 26 Ocak). The Times, s. 13.
CR  - Turkish Relations With France. (1938, 30 Mayıs). The Times, s. 14.News in Brief. (1938, 2 Haziran). The Times, s. 13.
CR  - Martial Law Declared In Alexandretta. (1938, 4 Haziran). The Times, s. 12.
CR  - Turkish Interests In Alexandretta. (1938, 6 Haziran). The Times, s. 9.
CR  - Maintaining Order In Alexandretta. (1938, 13 Haziran). The Times, s. 13.
CR  - News in Brief. (1938, 15 Haziran). The Times, s. 13.
CR  - Akalın, Cüneyt. (2004, 16 Nisan),  Atatürk‘ten Hatay Dersi, Cumhuriyet.
CR  - Akşin, Apdülahat, Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasi, Cilt 2, İstanbul.
CR  - Armaoğlu, Fahir. (2010), 20. Yüzyıl Siyasî Tarihi 1914-1995, 17. bsk., İstanbul.
CR  - Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri, Cilt -I-II-III, TİTE Yay., Ankara 1981.
CR  - BCA, Fon Kodu: 030. 18. 01., Yer Nu: 02. 84. 61. 3.
CR  - BCA, Fon kodu: 080 .88. 01., Yer Nu: 02. 51. 7. 8.   Belge, Murat. (1966, 21 Nisan),  Hatay İşi Bitecek Dedi ve İş Bitti, Milliyet.
CR  - Çelik, Edip F., (1975), Milletler Arası Hukuk, C.I, İstanbul.
CR  - Dallot, Louis. (1966), Siyasî Tarih, Tan Matbaası, İstanbul.Düstur, 3 Tertip, Cilt: 7, 18, 20.
CR  - Erkin, Feridun Cemal. (1987), Dışişlerinde 34 Yıl, Anılar, Yorumlar, Cilt 1, Ankara.
CR  - Evans, Laurance. (2004), Türkiye’nin Parçalanması ve ABD Politikası (1914-1924), (Çev. T. Alaya, N. Uğurlu, Ö Uğurlu), 2. bsk., İstanbul.
CR  - Gönlübol, Mehmet-Kürkçüoğlu, Ömer. (Mart 1985), “Atatürk Dönemi Türk Dış Politikasına Genel Bir Bakış”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 1, Sayı 2.
CR  - Gönlübol, Mehmet-Sar, Cem. (1987), “Atatürk‘ün Dış Politikası: Amaçlar ve İlkeler”, Atatürk Yolu, (der. Turhan Feyzioğlu), 2.Baskı, Ankara.
CR  - Hatipoğlu, Süleyman. (2002), Hatay’ın Türkiye’ye Katılması, Türkler, 16, ss.685-689.İnan, Afet. (1977), Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi, Ankara.
CR  - Karal, Enver Ziya. (1983), Osmanlı Tarihi, Cilt V, Ankara.Kurat, Yuluğ Tekin. (1986), Osmanlı İmparatorluğunun Paylaşılması, Ankara.
CR  - Kürkçüoğlu, Ömer. (1978), Türk-İngiliz İlişkileri, 1919-1926, Ankara.
CR  - Melek, Abdurrahman. (1966), Hatay Nasıl Kurtuldu?, Ankara.
CR  - Melek, Abdurrahman. (1999), .Hatay Nasıl Kurtuldu?, İstanbul: Cumhuriyet Gazetesi Yay.
CR  - Pehlivanlı, Hamit–Sarınay. (2001), Yusuf –Yıldırım, Hüsamettin, Türk Dış Politikasında Hatay, 1918-1939, Ankara: ASAM Yay.Sarınay, Yusuf, Atatürk‘ün Hatay Politikası I, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XII, S. 34.
CR  - Sarınay, Yusuf, Atatürk‘ün Hatay Politikası II, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XII, S. 34.
CR  - Satloff, Robert B., (Apr., 1986), Prelude to Conflict: Communal Interdependence in the Sanjak of Alexandretta 1920-1936, Middle Eastern Studies, Vol. 22, No. 2, ss. 147-180.
CR  - Siliöz, Remzi. (1937), Hatay İli ve Millî Mücadele Yılları, Bursa.Soysal, İsmail. (1983), 1939 Türk-İngiliz-Fransız İttifakı, Belleten, Cilt XLVI, ss.367-414.
CR  - Soysal, İsmail. (1986), Hatay Sorunu ve Türk-Fransız Siyasal İlişkileri 1936-1939, Belleten, Cilt XLIX, Ankara, ss. 79-110.
CR  - Soysal, İsmail. (1983), Tarihçeleri ve Açıklamaları ile Birlikte Türkiye’nin Siyasal Antlaşmaları, Cilt 1, ( 1920-1945), Ankara:TTK. Yay.
CR  - Sökmen, Tayfur. (1967, 10 Kasım).  Atatürk Hatay‘ı Nasıl Aldı, Dünya.
CR  - Şimşir, Bilâl. (1981),  Atatürk‘ün Yabancı Devlet Adamları ile Görüşmeleri, Belleten (Atatürk Özel Sayısı).
CR  - Tansel, Selahattin. (1991), Modros’tan Mudanya’ya Kadar, Cilt 1, İstanbul: MEB.Yay.
CR  - TBMM Zabıt Ceridesi, Devre I, Cilt 14.; Devre II, Cilt 1.; Devre II, Cilt 26.; Devre VI, Cilt 13.
CR  - Tunçay, Mete. (1976), “Hatay Sorunu ve TBMM”, Türk Parlamentoculuğunun İlk Yüzyılı(1876-1976), Ankara.Türk İstiklal Harbi, Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı I, (1999), Ankara: Genelkurmay Basımevi.
CR  - Tüzün, Süleyman. (1989), İki Büyük Savaş Arası Dönemde Hatay Tarihi (1918-1939), Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
CR  - Yavuzcan, Cengiz. (1967), Türkiye İle Yabancı Devletler Arasında Hukukî ve Cezaî Sahalarda Yapılan Anlaşmalar,1920- 1967, Ankara.
CR  - Yerasimos, Stefanos. (1994), Millîyetler ve Sınırlar, Balkanlar, Kafkasya ve Orta-Doğu, (çev. Şirin Tekeli), İstanbul.
CR  - Yeşilbursa, Emine Güntepe-Babaoğlu, Resul. (Bahar 2016), Atatürk-İnönü Ayrılığı ve Dersim Olayları, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 58, ss. 39-75.
UR  - https://doi.org/10.30692/sisad.629593
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/849403
ER  -