TY  - JOUR
T1  - Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik Sağlamlığın Yordayıcısı Olarak Bilişsel Esneklik: Öz Şefkatin Aracılık Rolü
TT  - Cognitive Flexibility as a Predictor of Psychological Resilience of University Students: The Mediating Role of Self Compassion
AU  - Yelpaze, İsmail
PY  - 2020
DA  - August
Y2  - 2020
DO  - 10.17556/erziefd.631767
JF  - Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
JO  - EUJEF
PB  - Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2148-7758
SP  - 535
EP  - 549
VL  - 22
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Psikolojiksağlamlık, yaşamın zorlu mücadelesinde psikolojik olarak sağlıklı kalabilmeninen önemli koruyucu faktörlerinden biridir. Bu nedenle psikolojik sağlamlığıartırıcı faktörlerin belirlenmesi, psikolojik sağlığı korumak için önemli biradım olacaktır. Bu çalışmanın amacı da, üniversite öğrencilerinin bilişselesneklik düzeyleri ile psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişkide öz şefkatinaracılık rolünü incelemektir. Araştırma nicel araştırma desenlerinden yordayıcıilişkisel tarama yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu 140üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Veriler, Psikolojik Sağlamlık Ölçeği,Bilişsel Esneklik Ölçeği, Öz Şefkat Ölçeği-Kısa Form ve kişisel bilgi formukullanılarak sınıf ortamında araştırmacı tarafından toplanmıştır. Verilerinanalizinde yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularıincelendiğinde, bilişsel esnekliğin psikolojik sağlamlığın anlamlı biryordayıcısı olduğu ve bu ilişkide öz şefkatin tam aracı rolü olduğubulunmuştur. Model kapsamında psikolojik sağlamlığın % 43’ü açıklanmıştır.
KW  - psikolojik sağlamlık
KW  - bilişsel esneklik
KW  - öz şefkat
KW  - üniversite öğrencileri
N2  - Psychological resilienceis one of the most important protective factors of staying psychologicallyhealthy in the difficult struggle of life. Therefore, determining the factorsthat increase psychological resilience will be an important step to protectpsychological health. The aim of this study was to examine the role ofself-compassion in the relationship between cognitive flexibility andpsychological resilience of university students. The research was conductedwith the predictive relational scanning method, one of the quantitativeresearch designs. The study group consisted of 140 university students. Datawere collected by the researcher in the classroom using the Psychological ResilienceScale, Cognitive Flexibility Scale, Self Compassion Scale-Short Form andpersonal information form. Structural equation modeling was used for dataanalysis. When the findings of the study were examined, it was found thatcognitive flexibility was a significant predictor of psychological resilienceand that self-compassion had a full mediating role in this relationship. Withinthe scope of the model, 43% of psychological resilience was explained.
CR  - Alibekiroğlu, P. B., Akbaş, T., Bulut Ateş, F. & Kırdök, O. (2018). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu ile psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkide öz anlayışın aracı etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(2), 1-17.
CR  - Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
CR  - Altunkol, F. (2017). Bilişsel esneklik eğitim programının lise öğrencilerinin bilişsel esneklik ile algılanan stres düzeylerine ve stresle başa çıkma tarzlarına etkisi (Yayınlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
CR  - Birrer, E & Michael, T. (2011). Rumination in PTSD as well as in traumatized and non-traumatized depressed patients: A cross-sectional clinical study. Behav Cogn Psychother. 39, 381-97
CR  - Bolt, O. C., Jones, F. W., Rudaz, M., Ledermann, T., & Irons, C. (2019). Self-Compassion and Compassion Towards One's Partner Mediate the Negative Association Between Insecure Attachment and Relationship Quality. Journal of Relationships Research, 10.
CR  - Carroll, D. J., Blakey, E., FitzGibbon, L. (2016). Cognitive flexibility in young children: Beyond perseveration. Child Development Perspectives, 10(4), 211–215.
CR  - Castilho P., Pinto-Gouveia J., Amaral V., & Duarte J. (2014). Recall of threat and submissiveness in childhood and psychopathology: The mediator effect of self-criticism. Clinical Psychology & Psychotherapy, 21, 73–81.
CR  - Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalıĢması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
CR  - Doğan-Laçin, B. G. ve Yalçın, İ. (2019). Üniversite Öğrencilerinde Öz-yeterlilik ve Stresle Başa Çıkma Stratejilerinin Bilişsel Esnekliği Yordama Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 358-371. doi: 10.16986/HUJE.2018037424
CR  - Erdur-Baker, Ö. (2017). Afetler, krizler, travmalar ve travmatik stres tepkileri. Ö. Erdur-Baker ve T. Doğan (Ed.) Afetler, Krizler, Travmalar ve Psikolojik Yardım içinde. Ankara: Türk PDR derneği Yayınları.
CR  - Ewert, A., & Tessneer, S. (2019). Psychological resilience and posttraumatic growth: An exploratory analysis. Journal of Experiential Education, 42(3), 280-296.
CR  - Güngörmüş, K., Okanlı, A., & Kocabeyoğlu, T. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6(1), 9-14.
CR  - Henderson, N. Ve Milstein, M. M. (1996). Resiliency in school: Making it happen for students and educators. Thousands Oaks, California: Corwin Pres.
CR  - Hofmann, W., Schmeichel, B. J., & Baddeley, A. D. (2012). Executive functions and self‐regulation. Trends in Cognitive Sciences, 16, 174-180.
CR  - Ionescu T (2012) Exploring the nature of cognitive flexibility. New Ideas Psychol. 30, 190-200.
CR  - Joanna Lloyd, Jane Muers, Tom G Patterson & Magdalena Marczak (2019) Self-Compassion, Coping Strategies, and Caregiver Burden in Caregivers of People with Dementia. Clinical Gerontologist, 42(1), 47-59, DOI: 10.1080/07317115.2018.1461162.
CR  - Karaırmak ve Ö. ve Bugay, A. (2017). Sağlıklı psikolojik ilerlik ve travma karşısında uyum sağlama yetisi olarak psikolojik sağlamlık. Ö. Erdur Baker ve T. Doğan (Ed.), Afetler, Krizler, travmalar ve Psikolojik Yardım içinde. Ankara: Türk PDR Derneği Yayınları
CR  - Keith, J., Velezmoro, R., & O’Brien, C. (2015). Correlates of cognitive flexibility in veterans seeking treatment for posttraumatic stress disorder. The Journal of nervous and mental disease, 203(4), 287-293.Lazarus, R. S. ve Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. NewYork: Springer.
CR  - Lee, S., & Mason, M. (2019). Effectiveness of Brief DBT-informed Group Therapy on Psychological Resilience: A Preliminary Naturalistic Study. Journal of College Student Psychotherapy, 33(1), 25-37.
CR  - Martin, M. M., Staggers, S. M., & Anderson, C. M. (2011). The relationships between cognitive flexibility with dogmatism, intellectual flexibility, preference for consistency, and self-compassion. Communication Research Reports, 28(3), 275-280.
CR  - Masten, A. ve Reed, M. (2005). Resilience in development. C. R. Snyder ve S. J. Lopez (Ed.), Handbook of positive Psychology (s. 74-88) içinde. Oxford: Oxford University Press.
CR  - Neely M.E., Schallert D.L., Mohammed S.S., Roberts R.M., & Chen Y.J. (2009). Self-kindness when facing stress: The role of self-compassion, goal regulation, and support in college students’ well-being. Motivation and Emotion, 33, 88–97.
CR  - Neff , K. D. , Hsieh , Y. , & Dejitthirat , K. ( 2005 ). Self-compassion, achievement goals, and coping with academic failure . Self and Identity, 4, 263-287.
CR  - Neff, K. D. (2003a). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self Identity, 2, 223–250.
CR  - Neff, K. D. (2003b). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2(2), 85–101.
CR  - Neff, K. D., Kirkpatrick, K. L. ve Rude, S. S. (2007). Self-compassion and adaptive psychological unctioning. J Res Pers; 41, 139–154.
CR  - Raes, F., Pommier, E., Neff, K. D., & Van Gucht, D. (2011). Construction and factorial validation of a short form of the self‐ compassion scale. Clinical Psychology & Psychotherapy, 18(3), 250–255.
CR  - Rutter, M. (2006). Implications of resilience concepts for scientific understanding. Annals of the New York Academy of Sciences, 1094, 1– 12. doi:10.1196/annals.1376.002
CR  - Smith, B. W., Dalen, J., Wiggins, K., Tooley, E., Christopher, P., & Jennifer Bernard, J. (2008). The brief resilience scale: Assessing the ability to bounce back. International Journal of Behavioral Medicine, 15, 194–200.
CR  - Smith, J. L. (2015). Self-compassion and resilience in senior living residents. Seniors Housing and Care Journal, 23, 16-31.
CR  - Soltani, E., Shareh, H., Bahrainian, S. A., & Farmani, A. (2013). The mediating role of cognitive flexibility in correlation of coping styles and resilience with depression. Pajoohandeh Journal, 18(2), 88-96.
CR  - Üstün, A., & Bayar, A. (2015). Üniversite öğrencilerinin depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 384-390.
CR  - Yavuz, S. (2019). Bedensel engelli sporcuların psikolojik sağlamlık ve bilişsel esneklik düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
CR  - Yeniocak-Tunç, A. & Yapıcı, G. (2019). Bir tıp fakültesindeki öğrencilerin depresyon, anksiyete ve stres düzeylerinin değerlendirilmesi. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 17(2), 153-168.
CR  - Yıldırım, M. (2018). Ergenlere yönelik öz-şefkat geliştirme programının öz-şefkat, kendine şefkat vermekten korkma ve öznel iyi oluş üzerindeki etkililiğinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).   Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
UR  - https://doi.org/10.17556/erziefd.631767
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1267209
ER  -