TY  - JOUR
T1  - Corylus türlerinin peyzaj tasarım çalışmalarında kullanılabilirliği
AU  - Atabeyoğlu, Ömer
AU  - Bilge, Gülşah
PY  - 2019
DA  - December
DO  - 10.29278/azd.638966
JF  - Akademik Ziraat Dergisi
PB  - Ordu Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-6403
SP  - 145
EP  - 156
VL  - 8
IS  - Özel Sayı
LA  - tr
AB  - Bitkiseltasarım, mekan tasarımına doğal materyallerin eklenmesini sağladığı için peyzajtasarımının önemli aşamalarından birisidir. Bitkisel tasarım kadar, kullanılanbitki türleri de bu aşamada önem arz eder. Bitki türlerinin seçiminde,bitkilerin tasarıma katacağı estetik ve fonksiyonel katkılar önemli bir payasahiptir. Bunun yanısıra, bitkilerin ekolojik istekleri ve adaptasyonları dabitki seçimi ve kullanım kararını etkiler. Böylece, bölgesine göre değişen sonderece kısıtlı alternatifler bitkisel tasarımı şekillendirmektedir. Bu şartlaraltında bölgenin doğal vejetasyonunda yer alan bitki türleri avantaj sağlar.Aynı zamanda doğal vejetasyonda yer alan türlerin aynı cinsten kardeşbireylerinin de adaptasyon ihtimallerinin yüksek oluşu alternatifleriartırmaktadır. Bu nedenle doğal vejetasyonda yer alan türlerin tercihitasarımcılar için önemli bir artıdır. Bu durum bölgenin doğal bitki varlığınınkorunması ve kültürel kullanıma kazandırılması için de fırsat oluşturur.Çalışmada, Karadeniz Bölgesi’nin hakim bitki varlıklarından ve temel ekonomikürününden Corylus cinsi konualınmıştır. Corylus cinsi farklı türve varyetelerinden oluşan bireylerinden özellikle fonskyionel ve estetiközellikleri ile ön plana çıkan bireylerinin peyzaj tasarımlarında kullanılmasıiçin farkındalığın artırılması çalışmanın temel amacıdır. Aynı zamanda bubitkinin kentsel alan ve yaşam alanlarında kullanılması yenilebilir peyzajolgusunu desteklemek açısından da değerlidir. Bu amaç doğrultusunda, literatürtaraması ile Corylus tür vevaryetelerinden oluşan 5 türe ait 16 varyete incelenmiştir. Özellikle yaprakrenkleri, formları ve ekolojik istekleri göz önüne alındığında kentsel vekırsal peyzaj çalışmalarında fındık bitikisinin alternatif bir süs bitkisiolarak kullanılableceği söylenebilir.
KW  - Corylus
KW  - Karadeniz Bölgesi
KW  - kentsel alan
KW  - peyzaj tasarımı
KW  - bitkisel tasarım
KW  - yenilebilir peyzaj
CR  - URL,2019aa. Corylus maxima ‘Purpurea’. (Web sayfası: https://www.deelish.ie/product/corylus-maxima-purpurea/), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ab. Corylus maxima Purpurea. (Web sayfası: https://www.ornamental-trees.co.uk/images/corylus-maxima-purpurea-p961-3793_medium.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ac. Corylus maxima Purpurea. (Web sayfası: https://futureforests.ie/products/filbert-purple-filbert), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ad. Corylus maxima Artropurpurea. (Web sayfası: http://rasadnikvasic.rs/wp-content/uploads/2016/03/Corylus-maximaArtropurpurea.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ae. Corylus avellana Aurea.  (Web sayfası: https://cdn.shopify.com/s/files/1/1402/5897/products/Corylus_avellana_Aurea_01x_800x.jpg?v=1538220033), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019af. Corylus Aurea. (Web sayfası: https://www.letsgoplanting.co.uk/wp-content/uploads/CorylusAurea1-600x600.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ag. Corylus avellana Aurea. (Web sayfası: http://media.growsonyou.com/photos/photo/image/6877/main/Corylus_avellana_Aurea_.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ah. Hazel Red majestic. (Web sayfası: https://www.hopesgrovenurseries.co.uk/wp-content/uploads/2018/02/hazel-red-majestic-500x495.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019aı. Corylus avellana Red Majestic. (Web sayfası: http://plants.skh.com/Content/Images/Photos/J214-04.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ai. Corylus avellana Red Majestic. (Web sayfası: https://www.mailordertrees.co.uk/products/corylus-red-majestic-corkscrew-hazel), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019aj. Corylus avellana 'Contorta'. (Web sayfası: https://emeraldplants.co.uk/media/CORYLUSCONTORTA.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ak. Corylus avellana 'Contorta'. (Web sayfası: https://www.jacksonsnurseries.co.uk/images/detailed/2/Corylus_avellana_Contorta3.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019al. Corylus avellana. (Web sayfası: https://www.ornamental-trees.co.uk/), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019am. Corylus avellana Contorta Red Majestic. (Web sayfası: https://d6p0gevo8s9lm.cloudfront.net/media/catalog/product/cache/1/image/9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/c/o/corylus-red-majestic-foliage-shrub1000x1000.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019an. Corylus avellana Contorta Red Majestic. (Web sayfası: https://cdn.manomano.com/1-pianta-di-corylus-avellana-contorta-red-majestic-in-vaso-19cm-nocciolo-contorto-P-1042652-3902447_1.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ao. Corylus avellana Contorta Red Majestic. (Web sayfası: https://sites.google.com/a/progressiveplants.com/home/_/rsrc/1470263432002/shrubs/coavcrm/DETA-519.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019aö. Corylus avellana Contorta Red Majestic. (Web sayfası: http://www.winkelmolen.com/u/product/Corylus-avellana-Red-Majestic-3.png), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ap. Corylus avellana Purple Umbrella. (Web sayfası: http://szmit.pl/images/nasze_odmiany/max/03_umbrella_02.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ar. Corylus avellana Purple Umbrella. (Web sayfası: https://cdn.shopify.com/s/files/1/1402/5897/products/Corylus_avellana_Purple_Umbrella_01x_800x.jpg?v=1542003947), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019as. Corylus avellana Purple Umbrella. (Web sayfası: https://www.sad-24.ru/files/tovar/2_1533894136.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019aş. Corylus. (Web sayfası: https://landscapeplants.oregonstate.edu/species), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019at. Corylus avellana 'Red Dragon'. (Web sayfası: https://cdn.shopify.com/s/files/1/2602/3376/products/Corylus_avellana_Red_Dragon_2_800x.jpg?v=1545082685), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019au. Corylus avellana. (Web sayfası: https://www.bluebellnursery.com/jolisearch?s=corylus), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019aü. Corylus avellana Pendula.  (Web sayfası: https://www.botanicaplantnursery.co.uk/user/products/large/Corylus%20avellana%20Pendula.JPG), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019av. Corylus colurna.  (Web sayfası: https://cdn.shopify.com/s/files/1/1402/5897/products/Corylus_colurna_03_d5295254-9116-4b22-a38a-350824434e99_800x.jpg?v=1551022907), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ay. Corylus colurna. (Web sayfası: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/TurkHazel.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019az. Corylus colurna. (Web sayfası: https://cdn.canr.udel.edu/wp-content/uploads/sites/16/2018/02/12024559/Corylus-colurna.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019ba. Corylus. (Web sayfası: https://www.vdberk.com/), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bc. Corylus colurna Terra Red.  (Web sayfası: https://www.ebben.nl/files/treeEbb/images/852x480/corylus-colurna-te-terra-red-leaves-1.), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bd. Corylus colurna Terra Red. (Web sayfası: https://www.matelma.com/img/tuinadvies/uploads/1398099599-130729.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019be. Corylus colurna Terra Red. (Web sayfası: https://i.pinimg.com/originals/23/d0/d6/23d0d65af45c38af0181ec6495d88176.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bf. Corylus avellana Fusco Rubra. (Web sayfası: http://garden.virtualindustry.org/wp-content/uploads/2008/10/corylusavellanafuscorubra.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bg. Corylus avellana Fusco Rubra. (Web sayfası: https://www.blackmoor.co.uk/images/images_big/RedFilbertsq.JPG), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bh. Corylus avellana Fusco Rubra. (Web sayfası: https://previews.agefotostock.com/previewimage/medibigoff/6dd6b9d67327ec4a08607b771312376a/gwg-tre12054.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bı. Corylus fargesii. (Web sayfası: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/Corylus_fargesii%2C_Arnold_Arboretum_-_IMG_6165.JPG), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bi. Corylus fargesii. (Web sayfası: https://www.hmiadvantage.com/wp-content/uploads/2017/07/corylus-fargesii-g-tree-morris.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bj. Corylus fargesii. (Web sayfası: https://www.forestfarm.com/media/catalog/product/cache/1/image/600x600/9df78eab33525d08d6e5fb8d27136e95/C/O/COFA074image_14.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bk. Corylus fargesii. (Web sayfası: https://www.scottarboretum.org/wp-content/uploads/2019/02/Corylus-fargesii-JTB-1.jpg), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL, 2019bl. Corylus. (Web sayfası: https://www.vdberk.com.tr/agaclar/), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bm. Atatürk Arboretumu Ağaç ve Çalıları.  (Web sayfası: http://web.archive.org/web/20160214162951/http://www.orman.istanbul.edu.tr/arborkitap/Corylus%20maxima%20Mill.%3A%20Lambert%20F%C4%B1nd%C4%B1%C4%9F%C4%B1), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bn. (Web sayfası: https://futureforests.ie/products/corylus-avellana-aurea), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bo. Corylus avellana Aurea.  (Web sayfası: https://www.burncoose.co.uk/site/plants.cfm?pl_id=1344), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bö. Corylus avellana Purple Umbrella. (Web sayfası: http://www.e-katalogroslin.pl/plants/9167,leszczyna-pospolita-purple-umbrella-jm-251_corylus-avellana-purple-umbrella-jm-251), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bp. Corylus avellana. (Web sayfası: https://futureforests.ie/), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019br. Corylus Avellana Atropurpurea. (Web sayfası: https://www.jardins-du-monde.be/en/fruit-trees/85-purple-hazel-tree.html), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bs. (Web sayfası: https://worldplants.ca/display0.php?id=355), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bş. Corylus avellana Pendula. (Web sayfası: http://catalogoweb.impiante.it/alberiafogliacaduca_corylaceae_corylus_avellana_pendula.html?lang=ING), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bt. Corylus avellana Pendula. (Web sayfası: https://www.starkl-pflanzeninfothek.at/de-at/pflanzen/4647/corylus-avellana-pendula-), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bu. Corylus avellana Fusco Rubra. (Web sayfası: https://selectree.calpoly.edu/tree-detail/corylus-avellana-fusco-rubra), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bü. Corylus avellana Fusco Rubra. (Web sayfası: https://www.rhs.org.uk/Plants/68800/Corylus-avellana-Fuscorubra-(F)/Details), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019bv. Corylus avellana Purpurea. (Web sayfası: http://www.pistoiaflor.it/corylus_avellana_purpurea.html?lang=ING), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL,2019by. Corylus heterophylla. (Web sayfası: http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=200006214), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - URL, 2019bz. Corylus fargesii. (Web sayfası: https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Corylus+fargesii), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - Aiello, A., S., 2019. Farges Filbert Corylus Fargesii. (Web sayfası: http://arnoldia.arboretum.harvard.edu/pdf/articles/2010-68-2-farges-filbert-corylus-fargesii.pdf), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - Schneid, C., K., 2016. Tree of the Year: Corylus fargesii. (Web sayfası: https://www.morrisarboretum.org/pdf/IDS_16_Tree%20of%20the%20Year_Corylus%20fargesii.pdf), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - Anonim, 2019. Cultivation of Hazelnut (Corylus sp.) in a Sugarbush. (Web sayfası: https://www.umoncton.ca/umce-foresterie/files/umce-foresterie/wf/wf/pdf/GTHazelnut.pdf), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - Anonim, 2008. Corylus Post-Entry Quarantine Testing Manual. Ministry for Primary Industries. (Web sayfası: https://www.mpi.govt.nz/dmsdocument/13645/send), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - Peiqiong, L., Skvortsov, A., K., 1999. Betulaceae. Flora of China 4: 286–313. (Web sayfası: http://flora.huh.harvard.edu/china/mss/volume04/BETULACEAE.published.pdf), (Erişim tarihi: 01.10.2019).
CR  - İslam A., 2018. Türkiye’de Fındık Fidancılığı. TürkTob Dergisi, Sayı: 27, s28-32.
CR  - Ustaoğlu, B., Karaca, M., 2014. The Effects Of Clımate Change On Spatıotemporal Changes Of Hazelnut (Corylus Avellana) Cultıvatıon Areas In The Black Sea Regıon, Turkey. Applied Ecology And Environmental Research, 12(2): 309-324.
CR  - Köksal, A., İ., 2002. Turkish Hazelnut Cultivars. Hazelnut Promotion Group, Ankara, ISBN: 975-92886-1-3.
CR  - Sensoy, S, Demircan M., Ulupınar, Y., Balta, İ., 2019. Türkiye İklimi. (Web sayfası: https://mgm.gov.tr/FILES/genel/makale/13_turkiye_iklimi.pdf), (Erişim tarihi: 02.10.2019)
CR  - Günal, N., 2013. Türkiye’de İklimin Doğal Bitki Örtüsü Üzerindeki Etkileri. Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, Yıl V, Sayı 1.
CR  - Bekci, B., 2010. Peyzaj Mimarlığında Değerlendirme Potansiyeli Olan Akçaağaç Yapraklı Üvez (Sorbus torminalis L. Crantz)’ın Generatif ve Vejetatif Yöntemler Kullanılarak Üretimi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
CR  - Balık, H., I., Balık, S., K., Beyhan, N., Erdoğan, V., 2016. Fındık Çeşitleri. ISBN: 978-605-137-559-5.
CR  - Molnar, T., J., 2011. Corylus. Wild Crop Relatives: Genomic and Breeding Resources, Forest Trees, Chapter 2.
CR  - Erdoğan, V., Mehlenbacher, S., A. 2002. Phlogenetic Analysis of Hazelnut Species (Corylus, Corylacae) Based on Morphology and Phenology. OT Sistematik Botanik Dergisi. 9, 1, 83-100.
CR  - Pamay, B., 1979. Park Bahçe ve Peyzaj Mimarisi, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Yayın No:264, İstanbul, 371.
CR  - Tanrıverdi, F., 1987. Peyzaj Mimarlığı Bahçe Sanatının Temel İlkeleri ve Uygulama Metodları, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yayın No: 643/291, Erzurum.
CR  - Theodore, D.W., 1991. Planting Design, Van Nostrand Reinhold.
CR  - Çepel, N., 1994. Peyzaj Ekolojisi, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi, Yayın No: 3868/429, İstanbul.
CR  - Gültekin, E., 1994. Peyzaj Mimarlığı, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Ders Kitabı, No:58, Adana.
CR  - Saraçoğlu, Ö. ve Uzun, A., 1994. BITSEC Bitki Seçim Programı Özellikleri ve Kullanılması, İstanbul Üniversitesi Dergisi, A, 44, 2.
CR  - Altınçekiç, H., 1996. Çilingoz koyu (Trakya) Peyzaj Planlaması Amacına Yönelik Bitki Materyalinin Saptanması, İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, 46.
CR  - Cengiz, B., 2001. Batı Karadeniz Bölgesi Doğal Bitki Örtüsünde Peyzaj Uygulamaları Amacına Yönelik Bazı Crataegus L. Taksonlarının Saptanması, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
CR  - Carpenter, P.L. ve Walker, T.D., 1990. Plants in the Landscape, W.H. Freeman and Company, ISBN: 0-7167-1808-1, Second Edition, Newyork, Oxford, 401.
CR  - Uzun, G., 1992. Peyzaj Mimarlığında Temel Tasarım, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitabı, No: 9, Adana,103.
UR  - https://doi.org/10.29278/azd.638966
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/934590
ER  -