TY - JOUR T1 - DAYANIKLILIK ANTRENMANININ KADIN KAYAKLI KOŞU SPORCULARININ BAZI SERUM LİPİT DÜZEYLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ TT - EFFECT OF ENDURANCE TRAINING ON SOME SERUM LIPID LEVELS OF FEMALE CROSS COUNTRY SKIING ATHLETES AU - Genc, Ayca AU - Bilici, M.fatih PY - 2019 DA - December Y2 - 2019 JF - Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi JO - atabesbd PB - Atatürk Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1302-2040 SP - 69 EP - 74 VL - 21 IS - 4 LA - tr AB - Bu çalışmada, dayanıklılıkantrenamanının kadın kayaklı koşu sporcularının bazı serum lipit düzeyleri üzerindekietkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya, herhangi bir sağlık problemibulunmayan ve milli takımda yer alan,yaşort. 17,92±0,793yıl, boy ort. 165,25±5,70 cm ve vücut ağırlığı ort. 55,83±6,25kg olan 12 elit kadın kayaklı koşu sporcusu ve yaş ort. 17,83±0,835yıl, boyort. 163,83±5,49cm, vücut ağırlığı ort. 55,58±5,32kg olan 12 sedanter kadın olmak üzere toplam 24 kişi gönüllü olarak katılmıştır.Sporcu ve sedanter gruplardan dinlenik durumdayken 5 cc venöz kan örneğialınmıştır. Biyokimyasal analizler için alınan kan örnekleri 4000 rpm devirde10 dakika santrifüj edilmiş ve serumların analizi otoanalizör ile yapılmıştır. Araştırmadaelde edilen veriler SPSS 20.0 istatistik paket programıile analiz edilmiş veanlamlılık düzeyi (p<0.05) olarak alınmıştır.Verilerin normal dağılımgösterip göstermediği Shapiro-Wilk testi ile belirlenmiştir.Normal dağılımgösteren verilerin istatistiksel çözümlemelerinde tanımlayıcı istatistik ve α=0.05anlamlılık düzeyinde parametrik testlerden Bağımsız t testi kullanılmıştır. Elitkadın sporcuların yüksek yoğunluklu lipoprotein-kolesterol (HDL) değerindesedanterlere göre istatistiksel olarak anlamlı bir artış olduğu tespitedilmiştir (p<0,05). LDL(mg/dl),Trigliserid (mg/dl) ve Kolesterol (mg/dL)değerlerinde ise iki grup arasındaistatiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir (p>0,05).Araştırma sonucunda, uzun süreli dayanıklılık antrenmanının kadın kayaklı koşusporcularının serum HDL düzeyinde artışa yol açtığı, diğer serum lipitlerden LDL(mg/dl),Trigliserid (mg/dl) ve Kolesterol (mg/dL) üzerinde anlamlı bir etkisininolmadığı saptanmıştır. KW - Kayaklı koşu KW - Dayanıklılık KW - HDL KW - LDL KW - Trigliserid N2 - Theaim of this study was to investigate the effect of endurance training on someserum lipid levels of female cross country skiing athletes. The study wasconducted with the voluntary participation of a total of 24 women, 12 of whomwere elite women skiing athletes who were in the national team with no healthproblems, whose average age was 17.92 ± 0.793 years, average height was 165.25± 5.70 cm and average body weight was 55.83 ± 6.25 kg, and 12 of whom weresedentary women whose average age was 17.83 ± 0.835 years, average heightwas 163.83 ± 5.49 cm and average bodyweight was 55.58 ± 5.32 kg. 5 cc venous blood samples were taken from theathletes and sedentary groups. Blood samples for biochemical analysis were centrifugedat 4000 rpm for 10 minutes and serums were analyzed by autoanalyser. The dataobtained in the study were analyzed with SPSS 20.0 statistical package program,and the level of significance was accepted as (p<0.05). Shapiro-Wilk testwas used to determine whether the data showed normal distribution. Descriptivestatistics and independent t test of parametric tests with a significance levelof α = 0.05 were used for statistical analysis of the data showing normaldistribution. It was determined that high density lipoprotein-cholesterol (HDL)values of elite female athletes increased statistically significantly comparedto the sedentary group (p<0.05). No statistically significant difference wasfound regarding the LDL (mg/dl), triglyceride (mg/dl) and cholesterol (mg /dL)values between the two groups (p> 0.05). As a result of the study, long-termendurance training was determined to cause an increase in the serum HDL levelof female cross country skiing athletes, and it did not have a significanteffect on LDL (mg/dl), Triglyceride (mg/dl) and Cholesterol (mg/dl). CR - Arıkan, Ş., Serpek, B. (2014). Üniversite öğrencilerinin vücut kompozisyonu, plazma büyüme hormon düzeyleri ve dayanıklılık antrenmanı arasındaki ilişkiler. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 12 (2):125-132 . CR - Bezci, Ş., (2007). Elit Taekwondocularda Antrenman Öncesi ve Sonrası Bazı Hematolojik ve Biyokimyasal Parametrelerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Seçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. CR - Çetin, E., Yarım, İ. (2006). Kayaklı Koşu Antrenman Bilgisi. Ankara: Gazi Kitabevi, 20-37. CR - Çolak, H., Kale, R., Cihan, H. (2003). Yoğunlaştırılmış Yürüyüş ve Jogging Programının Yüksek Dansiteli Liporotein (HDL) ve Düşük Dansiteli Lipoproteinler (LDL) Üzerine Olan Etkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 1(1): 69-76. CR - Enger, S.C., Strømme, S.B., & Refsum, H.E. (1980). High density lipoprotein cholesterol, total cholesterol and triglycerides in serum after a single exposure to prolonged heavy exercise. Scandinavian journal of clinical and laboratory investigation. 40(4): 341-345. CR - Ergen, E., Demirel, H., Güner, R., Turnagöl, H., Basoglu, S., Zegeroglu, A.M. (2002). Egzersiz Fizyolojisi. Ankara:Nobel Yayınları, 45-51. CR - Ji-Qing, X., Yang, Z., Wei, F., Ai-Qing, H., Shang-Bin, L., Shu-Hong, L., et al. (2013). The effect of pre-competition training on biochemical indices and immune function of volleyball players. Int J Clin Exp Med. 6(8):712-715. CR - Güldalı, B. (2018). 12-14 yaş grubundaki kadın yüzücülerde dayanıklılık antrenmanının kalp atım değerleri ve 800 metre yüzme performansına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. CR - Günay, M., Cicioğlu, İ., Tamer, K., Şıktar, E. (2018). Spor Fizyolojisi ve Performans Ölçüm Testleri. Ankara: Gazi Kitabevi. 639-640. CR - Goodyear, L.J., Van Houten, D.R., Fronsoe, M.S., Rocchio, M.L., Dover, E.V., Durstine, J.L. (1990). Immediate and delayed effects of marathon running on lipids and lipoproteins in women. Medicine and Science in Sports and Exercise. 22(5):588-592. CR - Göksu, M. (2015). Altı Haftalık Dayanıklılık Antrenman Metodunun Elit Düzey Basketbolculardaki Bazı Hemotolojik Değerler Üzerine Etkisi. Ağrı: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. CR - Kaynar, Ö., Öztürk, N., Kıyıcı, F., Baygutalp, N., Bakan, E. (2016). The Effects of Short-Term Intensive Exercise on Levels of Liver Enzymes and Serum Lipids in Kick Boxing Athletes. Dicle Tıp Dergisi. 43 (1):130-134. CR - Koç, H., Tamer, K. (2008). Aerobik ve Anaerobik Antrenman Programlarının Lipoprotein Düzeyleri Üzerine Etkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 17(3):137-143. CR - Kratz, A., Lewandrowski, K.B., Siegel, A.J., Chun, K.Y., Flood, J.G., Van, Cott-EM. Et al. (2002). Effect of marathon running on hematologic and biochemical laboratory parameters, including cardiac markers. American Society for Clinical Pathology. 118: 856-863. CR - Mashiko, T., Umeda, T., Nakaji, S., Sugawara, K. (2004). Effects Of Exercise On The Physical Condition Ofcollege Rugby Players During Summer Training Camp. Br J Sports Med.38:186–190. CR - Onat, A. (2000). Türk erişkinlerinde fiziksel etkinlik ve bunun başlıca risk faktörleri üzerine etkileri.Türkiye Kardiyol. Dern. Arş.256,262. CR - Özhan, E., Hizmetli, S., Özhan, F., Bakır, S. (2000). Erkek Sporcularda Egzersizin Kan Lipoproteinlerine Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakultesi Dergisi. 22(2):88-92. CR - Öztürk, N. (2015). Ratlarda Farklı Dozlardaki Egzersizin Bazı Akut Faz Proteinleri ve Lipid Profiline Etkileri.Yüksek Lisans Tezi.Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. CR - Şen, D.İ., & Demir, D.H. (2018). Adolesan bayan sporcuların kan örneklerinde bazı hormon ve biyokimyasal parametrelerin incelenmesi (Doctoral dissertation). CR - Podl, T.R., Zmuda, J.M., Fahrenbach, M.C., Bausserman, L.L., Tery, R.B., Thompson, P.D. (1994). Lipoprotein lipase activity and plasma triglyceride clearence are in endurance-trained women. Metabolism. 43 (7):808-13. CR - Yelken, M.A. (2019). Sekiz Haftalık Kayaklı Koşu Egzersizinin 8-12 yaş grubundaki çocuklarda fiziksel uygunluk düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Afyon:Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunibesyo/issue//639639 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/910132 ER -