TY  - JOUR
T1  - MELEZ AD VE MELEZ YERADI KAVRAMLARI ÜZERİNE
TT  - ON THE MIXED NAMES AND MIXED PLACE NAMES
AU  - Köse, Salih
PY  - 2019
DA  - October
Y2  - 2019
DO  - 10.31451/ejatd.640000
JF  - Avrasya Terim Dergisi
PB  - Orhan SEVGİ
WT  - DergiPark
SN  - 2147-7507
SP  - 1
EP  - 9
VL  - 7
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Oluşturulduklarıdil ve o dili konuşan milletin tarihi, kültürü ve yaşadığı coğrafya hakkındaçok değerli bilgiler saklayan yeradlarının değişim ve dönüşümlerinde çeşitliunsurların etkili olduğu bilinmektedir. Ses uyumu (İzmir < Smyrna), anlamaktarması (Krasnoyarsk < Kızılyar), yeniden adlandırma (Aydın) ve yanlışsemantik dönüşüm (Anadolu, Adilcevaz) bu unsurlardan bazılarıdır. Yeradlarınındeğişim-dönüşüm tiplerinden biri de sosyal, siyasi ya da coğrafi nedenlerleetkileşim içerisinde bulunulan ve kaynak dil konumundaki bir dile ait çeşitlitürden adları kullanmaktır. Kaynak dile ait olan bu ad yerlileştirilip alıcıdile ait yeni bir leksik ya da morfolojik unsurla birleştirildiğinde ikiparçalı, karışık bir yapı karşımıza çıkar. Bu tür yapılar hibrit (Lat.),mixedname (İng.), Mischname (Alm.) ve gibridnoye imya (Rus.) terimleri ilekarşılanmaktadır. Çalışmamız karışık yapıdaki bu yeradlarıyla ilgilidir.Çalışmamız kapsamında özel adların çeşitli türlerinde görülebilen bu yapılarlailgili teorik bilgi verilmiş ve Türkiye coğrafyasından çeşitli örneklerincelenmiştir. Çalışmanın sonucunda bu tür yapılar için melez yeradı terimiönerilmiş; bir yerin adının iki parçadan oluşmasının ve bu parçaların farklıdillere ait olmasının bu adı melez olarak nitelendirmek için yeterli olmadığı,bu parçaların söz konusu yeradında farklı katmanları da yansıtması gerektiğisonuçlarına ulaşılmıştır.
KW  - Yeradlarının oluşum tipleri
KW  - Yeradı
KW  - Melez yeradı
N2  - As is wellknown that there several elements play role on transformation of place nameswhich bear precious information about history, culture, and the place wherespeakers of the given language live. Some of theseelements are phonetic harmony (Izmir< Smyrna), meaning copying (Krasnoyarsk < Kizyaryar), renaming (Aydin)and wrong semantic transformation (Anadolu, Adilcevaz). One of thesetransformation types is to use different types of words from a contact/donorlanguage with which is interacted through social, political, or geographicreasons. When any name belonging to the sourcelanguage is adapted and combined with a new lexic or morphological element ofthe recipient language, a two-part mixed structure appears. Suchstructures are covered by the terms hybrid (Lat.), mixed name (Eng.), Mischname(Ger.) and гибридное имя (Rus.). Our study is about these mixed place names. Withinthe scope of our study is given theoretical knowledge about these structureswhich can be seen in various types of proper nouns, and several examples fromTurkey have been examined. In the conclusion part, melez yeradı, as a new term,is suggested for such structures. The other results of the study are asfollows: the fact that a place name consists of two parts each of which belong to different languages are not enough to consider it ahybrid. These parts must reflect different layers in the place name.
CR  - Aksan, Doğan, 2009. Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. 3. Cilt, 5. Baskı.  Türk Dil Kurumu, Ankara.
CR  - Ateş, Hacer, 2011. Tekirdağ. İslam Ansiklopedisi. C XL. s. 359-362.
CR  - Aydın, Mehmet, 2014. Dilbilim El Kitabı. Akademik Kitaplar, İstanbul.
CR  - Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2013. Osmanlı Yer Adları. I: Rumeli Eyaleti, II: Anadolu, Karaman, Rum, Diyarbakır, Arap ve Zülkadriye Eyaletleri. Osmanlı Arşivleri Daire Başkanlığı. Ankara.
CR  - Bostan, Naci, 1992. Birecik. İslam Ansiklopedisi, C VI. s. 187-189.
CR  - Dehhuda Ali Ekber. Lugatname-i Dehhuda.
CR  - Eichler, Ernst ve Hans Walther, 2001. Historisches Ortsnamenbuch von Sachsen. Band I A-L. Akademie Verlag, Berlin.
CR  - Emecen, Feridun, 1992. Bilecik. İslam Ansiklopedisi. C VI. s. 154-156.
CR  - Evliya Çelebi b. Derviş Mehmet Zıllî. Seyâhatnâme. Robert Dankoff, Seyit Ali Kahraman, Yücel Dağlı (haz.), Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi, Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 304 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu – Dizini.  Yapı Kredi, İstanbul.
CR  - Gülensoy, Tuncer, 2017. Türk Dünyasında ve Anadolu’da Ortak Yer Adları. Makaleler I. Akçağ, İstanbul. s. 575-591.
CR  - Hough, Carole, 2006. Place Names. Encyclopedia of Language & Linguistics. Second Edition. Ed. K. Brown and A. Anderson. Elsevier, Boston. s. 613-620.
CR  - Karaağaç, Günay, 2013. Dil Bilimi Terimleri Sözlüğü. Türk Dil Kurumu, Ankara.
CR  - Köse, Salih, 2014. İzmir Karaburun Yöresi Mikrotoponimleri ve Dil İncelemesi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
CR  - Küçük, Cevdet, 1995. Erzurum. İslam Ansiklopedisi. C XI. s. 321-329.
CR  - Özmenli, Mehmet, 2010. Ortaçağ’da Doğu Karadeniz’de Oğuz ve Kıpçak Yerleşimi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20: 515-536.
CR  - Şahin, İbrahim, 2013. “Türkçe Yeradlarının Değişim Dönüşüm Süreci ve Bu Çerçevede Türkiye’deki Güncel Tartışmalara Bir Bakış”. Yeni Türkiye. 55: 984-990.
CR  - Şahin, İbrahim, 2018. Adbilim. 2. Baskı. Pegem Akademi, Ankara.
CR  - Soykan, Füsun ve Gözde Emekli, (ed.) 2004. Tüm Yönleriyle Seferihisar. T.C. Seferihisar Kaymakamlığı, İzmir.
CR  - Tellioğlu, İbrahim, 2015. Doğu Karadeniz Kıpçakları. Karadeniz Araştırmaları. 48: 59-78.
CR  - Türk Dil Kurumu, 2011. Türkçe Sözlük. 11. Baskı. Türk Dil Kurumu, Ankara.
CR  - Umar, Bilge, 1993. Türkiye’deki Tarihsel Adlar. İnkılâp, İstanbul.
CR  - Uyğur, Sinan, 2008. Dobruca’daki Türkçe Yer Adlarının Anlam ve Yapılarına Göre Tasnifi. Karadeniz Araştırmaları. 18: 127-141.
CR  - Üçok, Necip, 2004. Genel Dilbilim (Lengüistik). Multilingual, İstanbul.
CR  - www.edq.kz/2018/02/04/kipcaklarin-anadoludaki-izleri/#_ftn1
CR  - www.guzelbahce.gov.tr (ET: 03.09.2018)
CR  - www.nisanyanmap.com (ET: 19.11.2018)
CR  - www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5bf6a23998a915.21148376 (ET: 21.11.2018)
UR  - https://doi.org/10.31451/ejatd.640000
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/843555
ER  -