TY  - JOUR
T1  - II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Kur’an Tercümelerine Osmanlı Aydınlarının Yaklaşımı
TT  - Ottoman Intellectuals’ Approach to Translation of the Qur'an from II. Constitutionalism to the Republic
AU  - Karacan, Osman
AU  - Yaşar, Bülent
PY  - 2019
DA  - December
DO  - 10.20493/birtop.647819
JF  - Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi
PB  - Bilgi Yolu Eğitim Kültür ve Sosyal Araştırmalar Merkezi: BİLSAM
WT  - DergiPark
SN  - 2146-4634
SP  - 91
EP  - 122
VL  - 9
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Batı modernleşmesiaçısından oldukça önemli olan Martin Luther’in, İncil’i Almancaya tercüme etme girişimininbir örneği de Tanzimat’tan sonra Kur’an’ın Türkçeye çevrilmesi adımı ile Osmanlımodernleşmesinde yaşanmıştır. Tanzimat’ın ilanından sonra gündeme gelenKur’an’ın Türkçeye çevrilmesi tartışmaları II. Meşrutiyet döneminde veCumhuriyetin ilk yıllarında yoğunlaşarak devam ederken bu süre içerisinde çoksayıda tercüme çalışması da yapılmıştır. Hatta 1925 yılında TBMM’nin degündemine gelen Kur’an’ın Türkçeye tercümesi meselesi, yapılan görüşmelerinneticesinde Kur’an’ın sağlıklı bir Türkçe tercümesinin yapılması fikri Meclistarafından karar altına alınmış ve bunun için gerekli ödenek ayrılmıştır. Döneminsiyasi ve fikri konjonktüründen bağımsız olarak ele alınamayacak olan Kur’an’ıntercümesi meselesi, Osmanlı aydınları arasında yoğun tartışmalara konuolmuştur. Kur’an tercümesi konusundaki tartışmalarda temelde iki yaklaşımvardı. Bazı aydınlar Kur’an’ın fesahatve belâgat açısından kesinlikle bir başka dile tercüme edilemeyeceğinisavunarak Kur’an çevirilerine karşı çıkarken bazı aydınlar ise Arapça bilmeyenMüslümanların Kur’an’ı anlamaları için tercümenin zorunlu bir ihtiyaç olduğugörüşünden yola çıkarak Kur’an’ın mutlaka tercüme edilmesi gerektiğinisavunmuşlardır. Bu iki yaklaşımın periferisinde gelişen tartışmalar Osmanlı matbuatındageniş yer tutmuştur. Bu çalışmada Tanzimat’tan itibaren yoğun tartışmalara konuolan Kur’an-ı Kerim’in Türkçeye tercümesi meselesine yönelik Osmanlıaydınlarının bakışı ele alınmaktadır.
KW  - Kur’an-ı Kerim
KW  - Tercüme
KW  - Türkçe Kur’an
N2  - An instance of Martin Luther's attempt totranslate the Bible into German, which is very important for Westernmodernization, was experienced in Ottoman modernization with the step oftranslating the Qur'an into Turkish after Tanzimat. While the discussions onthe translation of the Qur'an into Turkish, which acquired currency after thedeclaration of the Tanzimat were contiuning during the second ConstitutionalMonarchy period and in the early years of the Republic, in this period manytranslations were made. In fact, the issue of the translation of the Qur'aninto Turkish, which was on the agenda of the Turkish Grand National Assembly in1925, as a result of the negotiations, was decided by the Assembly to provide ahealthy Turkish translation and the necessary fund was reserved. The issue ofthe translation of the Qur'an, which cannot be dealt with independently of thepolitical and intellectual conjuncture of the period, was the subject ofintense debate among the Ottoman intellectuals. There were basically twoapproaches in the debate about the translation of the Qur'an. Someintellectuals objected to the translations of the Qur'an, arguing that theQur'an cannot be translated into another language in terms of fluency andeloquence, while some intellectuals defend the necessity of translating Qur’anto Turkish, taking into consideration the Muslims who do not speak Arabic to understandthe Qur'an. The debates on the periphery of these two approaches werewidespread in the Ottoman press. In this study, the Ottoman intellectuals’views on the issue of the translation of the Holy Quran into Turkish, whichwere the subject of intense debate since the Tanzimat period, is discussed
CR  - “Büyük bir Tecavüz”, Sebilu’r-reşâd, C. 21, Aded 542-543, ss.181-182.
CR  - “Hatada Israr”  Sebilu’r-reşâd, C. 24, Aded 600, ss.26-27.
CR  - “Kur’an Tercümelerindeki Hatalar”, Sebilu’r-reşâd, C.24, Aded 601, ss.35-37.
CR  - “Kur’an-ı Kerim Tercümeleri Hakkında”, “Beyan-ı Hakikat Müslümanlara:”,  Sebilu’r-reşâd, C. 24, Aded  599, ss.9.
CR  - “Kur’an-ı Kerim Tercümeleri Hakkında”, Sebilu’r-reşâd, C. 24, Aded  599, ss.8.
CR  - “Kur’an-ı Kerim Tercümesi”, İslam Dünyası, ss.197-199.
CR  - “Kur’anı Kerimin Tercümesi”, Sebilu’r-reşâd, C. 21, Aded 640, ss.251.
CR  - “Kur'an-ı Kerim Tercemesi Hakkında”, Hayr’ul-Kelâm, (11 Mart 1914), nu. 17, s.136.
CR  - “Nuru’l-beyancılara”, Sebilu’r-reşâd, C. 24, Aded  606, ss.119-121.
CR  - “Yeni Kur’an Tercümesi”, Sebilu’r-reşâd, 18 Eylül 1340, C. 24, Aded 617, ss.289-290.
CR  - “Yeni Tefsircilerdem Müslümanların Ricası” Sebilu’r-reşâd, C. 24, Aded 602, ss.64.
CR  - Aksekili, A. H., “Cevap mı itiraf mı?”, Sebilu’r-reşâd, C. 24, Aded 600, ss.23- 26.
CR  - Aydar, H., “Türklerde Kur’an Çalışmaları”, İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 1, İstanbul 1999, ss. 159-235.
CR  - Azimzâde Refik Bey,  Kıvâm-ı İslâm Tenbih’ul-Efhâm ilâ Metâlib’il- Hayat’il-İctimaiyye ve’l-İslâm (Mütercim: Hocazâde Mehmed Ubeydullah), Mısır, Ramazan, 1324. Cemil Said, Kur’an-ı Kerim Tercemesi, 2. Baskı, 1926.
CR  - Cündioğlu, D., “Bir Kur’an Mütercimi: Cemil Said Bey’in Kendi Kaleminden Özgeçmişi”, Dergâh Dergisi, C.IX, S.100, Haziran 1998b, ss.46-47.
CR  - Cündioğlu, D., Türkçe Kuran ve Cumhuriyet İdeolojisi, Kitabevi Yay., İstanbul, Ocak 1998a.
CR  - Çalık, E., “Hristiyan Medeniyetinin Dinî Kaynakları”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12/2 (2010). 57-92.
CR  - Diyanet İşleri Reisi Rıf’at “Beyan-ı Hakikat” Sebilu’r-reşâd, C. 24, Aded  599, s.7-8.
CR  - Doğrul, Ö. R., “Yeni Kur’an-ı Kerim Tercümesi”, Tevhid-i Efkâr, 5 Teşrin-i Evvel 1340.
CR  - El-Haz Muhammed Cemaleddin “Halkın Fıtrat Dinine Doğru”, İctihat, Nu.177, 1 Nisan 1925, ss.3541-3542.
CR  - Erbaş, A., “Protestan Reformu ve Martin Luther”, Dinler Tarihi Araştırmaları - III (Sempozyum, 09-10 Haziran 2001, Ankara) 2000. Yılında Hıristiyanlık (Dünü, Bugünü ve Geleceği), Ankara 2002, ss.197-245.
CR  - Ergin, O. N., Türk Maarif Tarihi, Cilt V, Eser Matbaası, İstanbul 1977.
CR  - Gökalp, Z., Yeni Yol-Doğru Yol, Devlet Kitapları, Güneş Matbaacılık, (1. Baskı) Ankara 1976.
CR  - İbrahim Hilmi, Nuru’l-beyan Kur’an-ı Kerim’in Türkçe Tercümesi, İstanbul 1340.
CR  - Karacan, O., Cemil Said Bey (Dikel) Hayatı-Eserleri ve İran’daki Siyasi Meselelere Bakışı, İnönü Üniversitesi, BDT., Malatya 2019.
CR  - Kur’an-ı Kerim
CR  - Mehmed Ubeydullah, “Lisan Neler Yapıyor”, Millet, 13 Ağustos 1908, Sayı. 9, s.2.
CR  - Milaslı İsmail Hakkı, “Kur’an-ı Kerim Tercüme Olunabilir mi?” Sebilu’r-reşâd, C.15, Aded 390, s.447.
CR  - Muhammed Ali ‘Ayni,  “Kur’an-ı Kerim’i Tercüme Meselesi” Mahfil, Aded 4, ss.62-65.
CR  - Rıfat Börekçi, Sebilu’r-reşâd, C. XXIV, S. 620, Ekim 1340.
CR  - S.T. (Süleyman Tevfik), Tercüme-i Şerif Türkçe Kur’an-ı Kerim, Matbaai Hamet Kamil, İstanbul, Recep 1344 ve Kânunusani 1926.
CR  - Shillers, C. N., Bir ABD Büyükelçisinin Türkiye Hatıraları Mustafa Kemal 2, Cumhuriyet yayınları, (Çev: Örgen Uğurlu) Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yay. A.Ş, Şubat 1999.
CR  - Süleyman Tevfik, Türkçe Kur’an-ı Kerim, Maarif Kütüphanesi, İstanbul 1926.
CR  - Mustafa Sabri, Dinî Müceddidler, Sebil Yayınevi, İstanbul, 1969.
CR  - T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, Devre: II, İçtima Senesi: II, İçtima: 61, C.14, s.222-223.
CR  - Tüccarzâde İbrahim Hilmi Çığıraçan, Osmalı Devleti’nin Çöküş Nedenleri, (Haz. Başak Ocak), Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, (1. Baskı), İstanbul, 2009.
CR  - Tüccarzâde İbrahim Hilmi, Avrupalılaşmak, (Haz. Osman Kafadar-Faruk Öztürk), Gündoğan Yayınları, Ankara, 1997.
CR  - Tüccarzâde İbrahim Hilmi, Kur’an-ı Kerim Tercüme ve Tefsiri (İhvân-ı Dinime), Matbaai Hayriye ve Şürekâsı, İstanbul, 1332.
CR  - Ubeydullah Afganî, Kavm-i Cedîd Kitabu’l-Mevaiz, Şems Matbaası, Dersaadet, 1332.
CR  - Y. ‘A.,  “Lisanı Beşer Lisan-ı Kurana Tercüman Olamaz”, Sebilu’r-reşâd, C. 24, Aded  602, ss.51-52.
CR  - Yazır, M. H., Hak Dîni Kur’an Dili, Yenda Yayın-Dağıtım, Cilt 1, 2014.
UR  - https://doi.org/10.20493/birtop.647819
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/907110
ER  -