TY  - JOUR
T1  - Hamîdî’nin Hurşîd ü Hâver Mesnevisinin Cemâlî’nin Mihr ü Mâh ve Şeyhoğlu Mustafa’nın Hurşîd ü Ferahşâd Mesnevileriyle Karşılaştırılması
AU  - Eren Kaya, Fazile
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
DO  - 10.34083/akaded.647857
JF  - Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
JO  - ADED
PB  - Mehmet ÖZDEMİR
WT  - DergiPark
SN  - 2618-6349
SP  - 323
EP  - 333
VL  - 3
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Türk edebiyatında 14. yüzyılda başlayançift kahramanlı aşk mesnevileri yazma geleneği 15. yüzyılda gelişerek devametmiştir. Yusuf u Züleyha, Leyla vü Mecnun, Hüsrev ü Şirin, Cemşîd ü Hurşîdgibi, eserler farklı şairlerin kalemleriyle tekrar tekrar yazılmıştır. Aynıtarz eserlerin yazılmasından kaynaklanan yenilik arayışına İran edebiyatında yazılanMihr ü Müşteri ve Mihr ü Mâh’lar çözüm olmuştur. 15.yüzyılda başlayan güneşli aylı mesnevi yazma geleneği 16. yüzyılda da devametmiştir. 16. yüzyıl şairlerinden Hamîdî’ninyüzyılın son çeyreğinde yazdığı Hurşîd üHâver mesnevisi, kahramanlarının isimlerini gök cisimlerinden almasıyönünden dikkat çekici bir eserdir. Şair de eserinin sebeb-i te’lifindekahramanlarının mihr ve mah olduğunu söyler. Ancak Hurşîd ü Hâver Türk edebiyatındaki Mihr ü Mâhlarla karşılaştırıldığında birkaç motif dışında ortaklıkbulunamamıştır. Yalnızca İran edebiyatından Cemâlî-i Dehlevî’nin Mihr ü Mâh mesnevisiyle aralarında kimiortaklıklar tespit edilmiştir. Eserin kaynağına dair yaptığımız araştırmalarda14. yüzyıl şairlerinden Şeyhoğlu Mustafa’nın Hurşîd ü Ferahşâd adlı mesnevisiyle benzerlikler taşıdığıgörülmüştür.Bu makalede Hurşîd ü Hâver’in Mihr ü Mâh veHurşîd ü Ferahşâd ile ortak olanyönleri üzerinde durulacak, klasik Türk edebiyatında bir mesnevinin tercümeolmasının ya da farklı mesnevilerden etkilenerek yazılmasının, ortaya çıkaneserin te’lif/ orijinal olmasına etkisi tartışılacaktır.
KW  - Hurşîd ü Hâver
KW  - Mihr ü Mâh
KW  - mesnevi
KW  - tercüme
KW  - te'lif
CR  - Aktulum, Kubilay (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınları.
CR  - Anbarcıoğlu, Meliha (1983).”Türk Edebiyatında Mihr ü Mah ve Mihr ü Müşteri Mesnevileri” TTK Belleten. XLVII (188): 1151-1189.
CR  - Ayan, Hüseyin (1979). Şeyhoğlu Mustafa Hurşîd-nâme (Hurşîd ü Ferahşâd) İnceleme- Metin- Sözlük, Konu Dizini. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Basımevi.
CR  - Cunbur, Müjgan (1985). “Ûdî ve Mâcerâ-i Mâh Adlı Eseri”. Erdem I(1): 187-198.
CR  - Çelebioğlu, Amil (2018). Türk Mesnevi Edebiyatı Sultan İkinci Murad Devri. İstanbul: Dergah Yayınları.
CR  - Eren Kaya, Fazile (2018). Hamîdî, Hurşîd ü Hâver (Analysis- Facsimile), Part I. Harvard University: Department of Near Eastern Languages and Civilizations
CR  - Levend, Agah Sırrı (1988). Türk Edebiyatı Tarihi. I. Ankara: TTK Yayınları.
CR  - Paker, Saliha (2014). “Terceme, Te’lif ve Özgünlük Meselesi” Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları IX: Metnin Hâlleri: Osmanlı’da Te’lîf, Tercüme ve Şerh. Hzl: Hative Aynur, Müjgan Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru, Ali Emre Özyıldırım. İstanbul: Klasik Yayınları.
CR  - Pala, İskender (2002). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: L&M Yayınları.
CR  - Tolasa, Harun (1982).”15. Yüzyıl Türk Edebiyatı Anadolu Sahası Mesnevileri”. Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, I(1): 1-13.
CR  - Ünver, İsmail (1986).”Mesnevî”. Türk Dili Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri). LII (415-416-417): 430-563.
CR  - Yıldız, Ayşe (2009). “Tercüme Kavramı ve Türkçe Mesnevilerde Tercüme Meselesinin Klasik Edebiyatlar Bağlamında Yorumlanması Denemesi”. Turkish Studies. 4(7): 939-954.
UR  - https://doi.org/10.34083/akaded.647857
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/902759
ER  -