TY  - JOUR
T1  - Hutbeyi Kılıçla Okumak
AU  - Aksoyak, İsmail Hakkı
PY  - 2019
DA  - December
Y2  - 2019
DO  - 10.34083/akaded.650086
JF  - Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
JO  - ADED
PB  - Mehmet ÖZDEMİR
WT  - DergiPark
SN  - 2618-6349
SP  - 74
EP  - 83
VL  - 3
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Hutbe, en temel manada, birtopluluğa hitaben nasihat amaçlı söylenen sözler anlamına gelmektedir. Hutbenintarihsel kökenleri Cahiliye dönemine kadar uzanmaktadır. İslâmiyet’le birliktecuma ve bayram namazlarının bir parçası/bölümü olarak dinî bir hüviyet kazanmıştır.Günümüzde daha çok bu anlamıyla bir ibadet terimi olarak kullanılmaktadır. Uygulandığıtoplumların gündelik yaşantısında önemli bir yere sahip olan hutbe,başlangıcından itibaren bir takım temel kurallara bağlıdır. Müslüman toplumlardakihutbe iradının kuralları Hz. Peygamber’in uygu-lamaları çerçevesindegelişmiştir. Hz. Peygamber’in ağaç gibi yüksek bir yere çıkarak hutbe vermesi,İslam mimarisi içerisinde camilerde/mescitlerde bu amaca yönelik minberlerintasarlanmasının önünü açmıştır. Yine Hz. Peygamber’in hutbe okurken elinde asave yay gibi bir nesne bulundurduğu rivayeti, Müslüman toplumlarında -özelliklefethedilen yerlerde güç göstergesi olarak- hatiplerin hutbeyi kılıç ile okumasıgeleneğinin oluşmasına neden olmuştur.Hatibin yüksek bir yere çıkarak,herhangi bir nesneye yaslanarak hutbe vermesi ve özellikle de hatibin kılıç ileminbere çıktığı manzara klasik Türk şiirinde de kendisine yer bulmuştur. Buçalışmada kılıç ile minbere çıkan hatip hayalinin yansıdığı beyitlere bakmakesas amaç olmakla birlikte hatibin ağaç gibi yüksek bir yere çıkması, bir binekhayvanı üzerine çıkması veya bir nesneye dayanması gibi benzetme dünyası içindeçeşitli beyitlere konu olmuş ilginç örneklere de yer verilmiştir.
KW  - : Hutbe
KW  - kılıç
KW  - minber
KW  - klasik Türk edebiyatı
CR  - Büyükakkaş, Ahmet (2016). Eski Anadolu Türkçesi Dönemine Ait Bir Mevlit Metni. Konya: Kömen Yayınları. Canpolat, Mustafa (1995). Mecmûatü'n-Nezâir, Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: TDK Yay. Ergun, S. Nüzhet (1945). Türk Şairleri. C. II. 554-555. İstanbul: Bozkurt Matbaası.İzbudak, Veled Çelebi (1936).  Atalar Sözü, Ankara: TDK Yay.Karacan, Turgut (1991). Bosnalı Alaeddin Sâbit Divanı. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yay. Kaya, Mahmut (1998). “Hitabet”.  İslâm Ansiklopesi C. 18. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. s.158Mermer, Ahmet (1997). Karamanlı Aynî ve Dîvânı. İstanbul: Akçağ Yay. Özyıldırım, Ali Emre(2007). Hamdullah Hamdi Divanı. Ankara: Kültür Bakanlığı E-Kitap. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-78375/hamdullah-hamdi-divani.html [Erişim Tarihi: 22.11.2019]
UR  - https://doi.org/10.34083/akaded.650086
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/902434
ER  -