TY  - JOUR
T1  - RUANDA'YI HATIRLAMAK: JEAN-PHILIPPE STASSEN'İN DEOGRATIAS İSİMLİ GRAFİK ROMANINDA TARİH, BELLEK VE SOYKIRIM
AU  - Özkan, Ahmet
PY  - 2020
DA  - March
DO  - 10.33692/avrasyad.679788
JF  - Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
JO  - Avrasyad
PB  - Kürşat ÖNCÜL
WT  - DergiPark
SN  - 2147-2610
SP  - 279
EP  - 289
VL  - 8
IS  - 21
LA  - tr
AB  - XX. yüzyılda, çok sayıda toplukatliam yaşanmıştır. Toplumsal ayrışmanın kaçınılmaz sonucu olarak yaşanan bukatliamlarda milyonlarca insan ölmüş, yaşanan dramların bireyler üzerindekitravmatik etkisi kuşaklar arası aktarımla toplumsal belleğe kazınmıştır. Bugeniş ölçekli şiddet eylemlerinden biri de hiç şüphesiz Ruanda soykırımıdır. Sömürgecive yerel güçlerin etkisiyle tırmanan toplumsal kamplaşma bir iç savaşaevrilmiş, sonuç olarak Ruanda'nın halklarından olan Hutuların diğer RuandalılarTutsileri ve Twaları hedef alan kanlı şiddet eylemleri gerçekleştirmişlerdir. Buşiddet eylemleri sonucunda yaklaşık yüz gün içinde 800.000 kişi hayatınıkaybetmiştir. 1994 yılında yaşanan bu vahşet, sosyolojik, antropolojik, politikve edebi birçok çalışmanın konusu olmuştur. Ruanda soykırımını bireysel vetoplumsal travma ve bellek ekseninde ele alması bakımından Belçikalı çizerJean-Philippe Stassen'in Déogratias (2000)adlı eseri de önemlidir. Eserde soykırım süreci, tanık olduğu insanlık dışıolayların ardından ölümcül bir deliliğe tutulan genç Hutu Déogratias'ıngözünden anlatılır. Zamansal düzlem olarak soykırımın hemen sonrasında başlayanbu anlatıda zihinsel geri dönüşlere sıklıkla yer verilir. Gerçek tanıklıklarınderlenmesiyle kaleme alınan bu kurgusal eserde, çizer Stassen söylenmesi mümkünolmayan, resmi tarih anlatılarında yer almayanları bir “bellek ödevi”bilinciyle aktarır. “Soykırımı ve sonuçlarını içeriden görmek” fikrinden yolaçıkan Stassen'in karşılaştığı sorunsal şudur: kelimelere dökülmesi imkansızolan bu insanlık dramını çizgi ve resimlerle nasıl anlatmak gerekir? Buçalışmada Stassen'in grafik romanı Déogratiastarih ve belleğin çizgisel temsilleri ekseninde ele alınacaktır.
KW  - Ruanda Soykırımı
KW  - Grafik Roman
KW  - Bellek
CR  - Momberg, M. 2016. Hotel Rwanda : individual heroism or interconnectedness in the portrayal of Paul Rusesabagina?. Scriptura, 115(1): 1-12, doi: http://dx.doi.org/10.7833/115-0-1176.?
CR  - Kuperman, A. J. (2000). Rwanda in retrospect. Foreign Affairs,1, 94-118.
CR  - Barnett, M. 2002. Eyewitness to a Genocide : the United Nations and Rwanda
Ithaca, Cornell University Press
UR  - https://doi.org/10.33692/avrasyad.679788
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1006304
ER  -