TY - JOUR T1 - Effects of root undercutting, fertilization and thinning on seedling growth and quality of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) seedlings TT - Doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky) fidanlarında kök kesimi, gübreleme ve seyreltmenin fidan gelişimi ve kalitesi üzerine etkileri AU - Atar, Fahrettin AU - Güney, Deniz AU - Bayraktar, Ali AU - Turna, İbrahim PY - 2020 DA - September Y2 - 2020 DO - 10.17474/artvinofd.696079 JF - Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi JO - AÇÜOFD PB - Artvin Çoruh Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2146-1880 SP - 214 EP - 222 VL - 21 IS - 2 LA - en AB - In this study, the effects of root undercutting, fertilization and thinning applications on the morphological characteristics of oriental beech seedlings grown in Karadağ Forest Nursery were investigated. In 2+0 years old seedlings, the effects of treatments including by making root undercutting and thinning (A) and by giving 50 g of ammonium nitrate fertilizer per m2 addition to thinning (B) in July were examined. Moreover, quality classes of seedlings were determined on the basis of treatments. According to the result of this study, significant differences were found between the morphological characteristics of the seedlings depending on the treatments. It was determined that while there is a statistical significance in terms of seedling length, sturdiness quotient, the number of side branches, shoot and root fresh weight, shoot and root dry weight, shoot dry weight/root dry weight, root percentage, Dickson quality index, there is no significance in terms of root collar diameter, fresh seedling weight, dry seedling weight in 2+0 years old seedlings. According to Turkish Standards Institute's deciduous seedling standard (TS 5624/21.03.1988) prepared in March 1988, 48.8% of A treatment and 76.7% of B treatment and 78.9% of the control group were found to be Class I. According to Dickson quality index, the quality index values of seedlings in 2+0 A, 2+0 B and control were determined as and 1.05, 0.74 and 0.68 respectively. In determination of Dickson quality index value, using of important parameters used for determination of seedling quality is important in terms of obtaining more accurate results. KW - Oriental beech KW - root cutting KW - thinning KW - fertilization KW - seedling morphology N2 - Bu çalışmada, Karadağ Orman Fidanlığı’nda yetiştirilen Doğu kayını fidanlarında uygulanan yerinde kök kesimi, seyreltme ve gübreleme uygulamalarının morfolojik özellikler üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmada iki yaşındaki fidanlarda Temmuz ayında kök kesimi ve seyreltme yapılarak (A) ve seyreltme yapılıp ve metrekareye 50 g amonyum nitrat gübresi verilerek (B) bu işlemlerinin etkisi incelenmiştir. Ayrıca işlemler bazında fidanların kalite sınıfları belirlenmiştir. Yapılan işlemlere bağlı olarak fidan morfolojik karakterleri arasında önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Fidan boyu, gürbüzlük indisi, yan dal sayısı, gövde taze ağırlığı, kök taze ağırlığı, gövde kuru ağırlığı, kök kuru ağırlığı, katlılık, kök yüzdesi ve Dickson kalite indeksi bakımından 2+0 yaşlı fidanlarda yapılan işlemlerin istatistiki olarak etkisi olduğu, kök boğazı çapı, fidan taze ağırlığı ve fidan kuru ağırlığı bakımından ise işlemler arasında istatistiki olarak bir fark olmadığı tespit edilmiştir. Türk Standartları Enstitüsünün Mart 1988’de hazırlamış olduğu yapraklı ağaç fidanı standardına (TS 5624/21.03.1988) göre A işleminin %48.8’i, B işleminin %76.7’si kontrol grubunun ise %78.9’u I. sınıf çıkmıştır. Dickson kalite indeksine göre fidanların kalite indeks değerleri 2+0 A, 2+0 B ve kontrol grubunda sırasıyla 1.05, 0.74 ve 0.68 olarak belirlenmiştir. Dickson kalite indeksi değerinin belirlenmesinde fidan kalitesini belirlemede kullanılan önemli parametrelerin kullanılması daha hassas sonuçların elde edilmesi bakımından önemlidir CR - Alım E, Kavgacı A (2017) Eğirdir orman fidanlığı’nda diken ardıcı (Juniperus oxycedrus) fidan yetiştirme sıklığının fidan morfolojisine etkileri. Ormancılık Araştırma Dergisi 4(1):01-11 CR - Alım E, Şahin M, Gültekin HC (2008) Fidan sıklığının Badem (Prunus amygdalus L.) fidanlarının morfolojik özellikleri üzerine etkisi. Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 9(1): 29-41 CR - Anonymous (2015) Orman Varlığımız. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ankara CR - Aslan S (1986) Kazdağı Göknarı (Abies eguitrojani Ascher et Sinten)’nın Fidanlık Tekniği Üzerine Çalışmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayını, Teknik Bülten Serisi No:157, Ankara CR - Atalay I (1992) The Ecology of Beech (Fagus orientalis Lipsky) Forests and TheirRegioning in Terms of Seed Transfer. Ankara, TR: Forest Tree Seeds and Tree Breeding Research Directorate Publishing CR - Atik A (2013) Effects of Planting Density and Treatment with Vermicompost on the Morphological Characteristics of Oriental Beech (Fagus orientalis Lipsky.). Compost Science & Utilization 21:87-98 CR - Bayar E, Deligöz, A (2016) Alıç (Crataegus monogyna Jacq.) fidanlarının morfolojisi ve kök gelişme potansiyeli üzerinde yetiştirme sıklığının etkisi. SDÜ Türkiye Ormancılık Dergisi 17(1):7-11 CR - Cengiz Y, Şahin M (2002) Bazı yapraklı ağaç fidanlarının yetiştirilmesinde ekim sıklığının büyüme üzerine etkileri. Batı Akdeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 4:123-136 CR - Chandler RF Jr. (1938) The influence of nitrogenous fertilizer application on seed production of certain deciduous trees. Journal of Forestry 36:761-766 CR - Chavasse CGR (1980) Planting stock quality: A Review of Factors Affecting Performance. N.Z. Journal of Forestry 25:145-171 CR - Çetinkaya D, Deligöz A (2012) Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe'nda yerinde kök kesimlerinin fidan morfolojisi üzerindeki etkisi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 14:49-58 CR - Deligöz A (2012) Ekim Sıklığının Acer negundo L. fidanlarının morfolojik ve fizyolojik özellikleri üzerine etkisi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 14(21):11-17 CR - Denk T, Grimm G, Stogerer K, Langer M, Hemleben V (2002) The Evolutionary History of Fagus in Western Eurasia: Evidence from Genes, Morphology and the Fossil Record. Plant Systematics and Evolution 232:213-236 CR - Dickson A, Leaf AL, Hosner F (1960) Quality appraisal of white spruce and white pine seedling stock in nurseries. Forestry Chronicle 36:10-13 CR - Dirik H (1990) Dikim şoku. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 40:105-116 CR - Dirik H (1991) Kızılçam (Pinus brutia Ten.)’da bazı önemli fidan karakteristikleri ile dikim başarısı arasındaki ilişkiler. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul, 116 s CR - Duryea ML (1984) Nursery Cultural Practices, Impacts on Seedling Quality, Forest Nursery Manual Production of Bareroot Seedlings. Duryea State Universty, 146-149, 153-158, 160-161 CR - Eler Ü, Keskin S, Örtel E (1993) Toros sediri (Cedrus libani A. Rich.) fidanlarında kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Orm. Arş. Enst. Yayınları, Teknik Bülten No:238-241, Ankara, 81-105 CR - Eyüboğlu AK (1988) Fidanlıkta değişik sıklık derecelerinde yetiştirilmiş, şaşırtılmış ve şaşırtılmamış doğu ladini (Picea orientalis (L.) Link) fidanlarının arazideki durumları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No:201, Ankara, 16 s CR - Eyüpoğlu AK (1979) Fidan. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 25(2):31-67 CR - Gailing O, Wuehlisch G (2004) Nuclear markers (AFLPs) and chloroplast microsatellites differ between Fagus sylvatica and F. orientalis. Silvae Genetica 53:105-110 CR - Genç M (1992) Doğu ladini (Picea orientalis (L.) Link) fidanlarına ait bazı morfolojik ve fizyolojik özelliklerle dikim başarısı arasındaki ilişkiler. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Trabzon, 284 s CR - Genç M, Yahyaoğlu Z (2007) Kalite Sınıflamasında Kullanılan Özellikler ve Tespiti. In: Yahyaoğlu Z, Genç M (eds) Fidan Standardizasyonu, Standart Fidan Yetiştirmenin Biyolojik ve Teknik Esasları. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayınları, No:75, Isparta, pp 355-465 CR - Grossnickle SC, Arnott JT, Major JE (1988) A stock quality assessment procedure for characterizing nursery-grown seedlings. In: Forest Nursery Association of British Columbia and Inter Mountain Forest Nursery Association Meeting. Vernon, B.C., Canada, pp 77-88 CR - Gülcü S, Çelik Uysal S (2010) Kuş iğdesinde (Elaeagnus angustifolia L.) yetiştirme sıklığının fidan morfolojik özelliklerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi A(2):74-81 CR - Güney D (2009) Doğu kayınında (Fagus orientalis Lipsky) bazı coğrafik varyasyonların morfogenetik olarak belirlenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Trabzon, 173 s CR - Güney D, Kulaç Ş, Turna İ, Yahyaoğlu Z. (2010) Different biohumus effects on growth performance of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) seeds. I. Uluslararası Türk-Japon Çevre ve Ormancılık Sempozyumu. Trabzon CR - Güney D, Turna İ, Bayraktar A, Seyis E, Atar E (2016) Comparison of differently originated oriental beech (Fagus orientalis Lipsky) seedling growth in field. Biological Diversity and Conservation 9:10-18 CR - Johnsen KH, Feret PP, Seiler JR (1988) Comparison of Greenhouse and Environmentally Controlled Growth Room Root Growth Potential Testing of 2+0 Eastern White Pine Seedlings. New Forests 2:139-143 CR - Kandemir G, Kaya Z (2009) Technical Guidelines for Genetic Conservation and Use for Oriental Beech (Fagus orientalis). EUFORGEN, Bioversity International, Rome, Italy, 1-6 CR - Landis TD (2008) Root Culturing in Bareroot Nurseries. Forest Nursery Notes Winter CR - Lavender DP (1984) Plant Physiology and Nursery Environment: Interaction Affecting Seedling Growth. In: Duryea ML, Thomas DL (eds) Forest Nursery Manual: Production of Bareroot Seedlings, Martinus Nijhoff Dr. W. Junk Publishers, TheHague/Boston/Lanchester for Forest Research Laboratory, Oregon State University, Corvallis, pp 133-141 CR - Mañas P, Castro E, Heras J (2009) Quality of Maritime Pine (Pinus pinaster Ait.) Seedlings Using Waste Materials as Nursery Growing Media. New Forests 37:295-311 CR - Özüberk ŞD, Deligöz A (2016) Kokulu Ardıç (Juniperus foetidissima Wild.) Fidanlarının Morfolojisi, Kök Gelişme Potansiyeli ve Karbonhidrat İçeriği Üzerinde Yetiştirme Sıklığının Etkileri. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 20(2):369-375 CR - Papageorgiou AC, Vidalis A, Gailing O, Tsiripidis I, Hatziskakis S, Boutsios S, Galatsidas S, Finkeldey R (2008) Genetic Variation of Beech (Fagus sylvatica L.) in Rodopi (N.E. Greece). European Journal of Forestry Research 127:81-88 CR - Q’Reilly C, Keane, M (2002) Plant Quality: What You See is Not Always What You Get. Coford Connects Reproductive Material No:6, 4 p CR - Ritchie GA (1984) Assessing Seedling Quality. In: Duryea ML, Landis TD (eds) Forestry Nursery Manual Production of Bareroot Seedlings. Forest Research Laboratory, Oregon State University, Corvallis, pp 243-260 CR - Ritchie GA (1985) Root Growth Potential: Principles, Procedures and Predictive Ability. In: Duryea ML (ed) Proceedings: Evaluating Seedling Quality: Principles, procedures, and predictive abilities of major tests. Forest Research Laboratory, Oregon State University, Corvallis, pp 93-105 CR - Rose R, Carlson WC, Morgan P (1990) The Target Seedling Concept, Target Seedling Symposium: Proceedings, Combined Meeting of the Western Forest Nursery Associations, August 13-17, 1990, Reseburg, Oregon, (rose, R., Campbell, S.J., Landis, T.D., eds), USDA Forest Serv. General Technical Report RM:200, p 1-8 CR - Saatçioğlu F (1976) Fidanlık Tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No: 223, İstanbul CR - Schultz RC, Thompson JR (1997) Effect of Density Control and Undercutting on Root Morphology of 1+0 Bareroot Hardwood Seedlings: Five-year Field Performance of Root-graded Stock in the Central USA. New Forests 13:301-314 CR - Semerci A, Güner T, Çömez A et al. (2008) Yetiştirme Sıklığının Yalancı Akasya Fidanlarının Bazı Morfolojik ve Fizyolojik Özellikleri ile Dikim Başarısına Etkileri: Eskişehir örneği. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 285, 2 CR - Şimşek Y (1994) Kaliteli Kayın (Fagus orientalis Lipsky.) Fidanı Yetiştirme Tekniği Araştırma Sonuçları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Rapor Serisi No:56,7-30 CR - Tetik M (1995) Sarıkamış Fidanlığında Ekim Sıklığının Sarıçam (Pinus sylvestris L.) Fidanlarının Kalitesine ve Dikimdeki Başarısına Etkisi. Orm. Arş. Ents. Yayınları, Teknik Bülten Serisi No:244, Ankara, 28 s CR - Thompson EB (1985) Seedling Morphological Evaluation- What you can tell by looking. Ed: Duryea, M.L. Proceedings: Evaluating Seedling Quality: Principles, procedures, and predictive abilities of major tests. Forest Research Laboratory, Oregon State University, Corvallis CR - Tolay U (1987) Yapraklı Tür Orman Ağaçları Fidanlık Tekniği. Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten, İzmit CR - Tosun S, Özbay Z, Tetik M (1993) Sarıçam (Pinus sylvestris L.) Fidanlarının Kalite Sınıflarının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Orm. Arş. Enst. Yayınları, Teknik Bülten No:238-241, Ankara, pp 37-79 CR - Tosun S, Özbay Z, Serin M, Karatepe H (2002) Doğu kayını (Fagus orientalis Lispky.) ve meşe (Quercus petraea (Matt.) Lieb, Q. hartwissiana Stev.) türlerinde boylu fidan üretimi ve plantasyon tekniğinin araştırılması. Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Teknik Bülten No:6 CR - Üçler AÖ, Turna İ (2003) Ağaçlandırma Tekniği Ders Notları. KTÜ Orman Fakültesi, Yayın No:69, Trabzon CR - Wang Y (1998) Low Temperature Effects on Physiologieal Characteristics of Dormant White Spruce (Picea glauca) Bareroot Seedlings. Doctor thesis, Edmonton, Alberta, 129 p CR - Yahyaoğlu Z, Genç M (2007) Fidan Standardizasyonu, Standart Fidan Yetiştirmenin Biyolojik ve Teknik Esasları. SDÜ Orman Fakültesi Yayın No:75, Isparta, 555 s UR - https://doi.org/10.17474/artvinofd.696079 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1278208 ER -