TY  - JOUR
T1  - HAVZALARDA BAZI HİDROLOJİK KARAKTERİSTİKLERİN ARCHDYRO YAZILIMI KULLANILARAK BELİRLENMESİ
TT  - DETERMINATION OF SOME HYDROLOGIC CHARACTERISTICS IN THE WATERSHED OF BERTIZ STREAM, KAHRAMANMARAŞ BY USING ARCHDYRO SOFTWARE
AU  - Reis, Ahmet
AU  - Dindaroğlu, Turgay
PY  - 2020
DA  - April
DO  - 10.32328/turkjforsci.706568
JF  - Turkish Journal of Forest Science
JO  - Turk J For Sci
PB  - Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2618-6616
SP  - 146
EP  - 159
VL  - 4
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Su kaynaklarının doğal sınırları içerisinde hareketineolanak sağlayan havzalar, sürdürülebilirsu yönetiminde de aktif rol oynarlar. Mevcut su potansiyelinin etkin kullanımıhavza özelliklerinin belirlenmesine ve planlanmasına bağlıdır. Coğrafi BilgiSistemleri (CBS) ve bağlantılı yazılımlar (ArcHydro) birçok alanda olduğu gibihavzaların planlanmasında da etkin bir şekilde kullanılmaktadır. Bu çalışma,Doğu Akdeniz bölgesinde yer alan Kahramanmaraş ili Bertiz Çayı Yağış HavzasındaCBS programlarından biri olan ArcGIS ile entegre olarak çalışan ArcHydro yazılımıkullanılarak havzadaki bazı hidrolojik özelliklerinin (su akış yönleri, birikimliakış ağları, drenaj ağları ve alt havza sınırları) belirlenmesi amacıylayürütülmüştür. Araştırma bulgularına göre, havzada 8 farklı akış yönübelirlenmiş ve birikimli akışlar doğu-batı hattında akan ana akış yoluna doğruolduğu belirlenmiştir. Araştırma alanının alt havza sınırları oluşturulmuş vetoplamda 57 adet alt mikro havza tespit edilmiştir. 1/25000 ölçekli memleketharitaların sayısallaştırılması ile havzada 1484 tane drenaj ağ kolu ve toplam784.39 km drenaj ağ uzunluğu tespit edilmiştir. Archydro kullanılarakoluşturulan modelde ise elde edilen potansiyel drenaj ağları 1586 adet veuzunluğu ise 647.04 km olarak bulunmuştur. Drenaj ağlarının mekânsal dağılımıüzerinde yapılan validasyon işlemi sonucunda doğruluk oranı % 92 olarakbelirlenmiştir. Sonuç olarak GIS yazılımları gerçeğe yakın hidrolojikmodellemelerle hız, doğruluk ve maliyet açısından önemli kazanımlar sağlamapotansiyeline sahiptir.
KW  - Akış ağı
KW  - Hidrolojik özellikler
KW  - ArcHydro
KW  - Havza
KW  - Havza
KW  - Akış ağı
KW  - GIS
KW  - Kahramanmaraş
N2  - Watersheds that allow the movementof water resources within their natural borders also play an active role insustainable water management. The effective use of existing water potentialdepends on determining and planning the watershed characteristics. GeographicInformation Systems (GIS and related software (Archydro) are used effectively inthe planning of watersheds as well as in many other fields. This study wascarried out to determine some hydrological characteristics (water flowdirections, flow accumulation networks, stream networks and sub-watershedboundaries) in the watershed by using the ArcHydro module, which integrateswith the ArcGIS program in the Kahramanmaras Bertiz Stream Watershed in theEastern Mediterranean region. According to the results, 8 different flowdirections were determined in the watershed and the accumulated flows weredetermined to be towards the main flow road flowing in the east-west line. Sub-watershed boundaries of the research areawere created and a total of 57 sub-micro watersheds were identified. Using thedigitized 1/25000 scale topographic maps, 1484 drainage networks and 784.39 kmdrainage network lengths were determined in the watershed. In the model createdusing Archydro, the potential stream networks were 1586 and the total streamnetwork length was 647.04 km. As a result of the validation process on thespatial distribution of drainage networks, the accuracy rate was determined as92 %. As a result, GIS software has the potential to achieve faster, moreaccurate and low cost gains with realistic hydrological models.
CR  - Anonim (2003) ArcGIS Spatial Analysis yazılımı, Kurs Notları, İşlem Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Eğitim Ltd. Sti., Ankara.
CR  - Anonymous (2009) Arc Hydro Tools Version 1.3-Tutorial, ESRI, New York, USA.
CR  - Ayhan, N.G., Seyrek, K., & Sargın, A.H., (2012) Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Hidroloji Uygulamaları, Kurs Notları, İşlem Cografi Bilgi Sistemleri ve Eğitim Ltd. Sti., Ankara.
CR  - Berekatoğlu, K., & Bahçeci, İ., (2005) Harran Ovası’nda drenaj kanal sularının sulamada kullanılma olanakları, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(3), 43-52.
CR  - Cüce, H., & Bakan, G., (2009) Sürdürülebilir su kaynaklar yönetimi açısından Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinin önemi, TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, 02-06 Kasım, İzmir.
CR  - Dindaroğlu T., (2011) “Kuzgun Baraj Gölü ve Çevresinde Doğal Kaynak Envanterinin Tespiti ile Toprak ve Su Kalitesi Yönünden Sürdürülebilirliğinin Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Bilimi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum.
CR  - Djokic D., (2008) Comprehensive Terrain Preprocessing Using Arc Hydro Tools. ESRI, New York, USA.
CR  - DMİ (2010) Devlet Meteoroloji İşleri Gn. Md., K.Maraş Meteoroloji İl Müdürlüğü, K.Maraş Meteoroloji İstasyonu Verileri, 1975-2010, Kahramanmaraş.
CR  - ESRI, & Burns, C., (2010) GIS Supports Complex Mining Workflow, GIS Mine Post.
CR  - ESRI (2011) Arc Hydro Tools - Tutorial, Version 2.0, 35-37.
CR  - Garbrecht, J., & Martz, L.W., (1999) Digital Elavetion Model Issues In Water Resources Modelling. 19th ESRI International User Conference, Environmental Systems Research Institute, July 26-30, San Diego, California.
CR  - Güreşçi, G.G., Seyrek, K., & Sargın A.H., (2012) Coğrafi Bilgi Sistemleri ile hidroloji uygulamaları. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, CBS Şube Müdürlüğü, Ankara.
CR  - Jenson, S.K., & Domingue, J.O., (1988) Extracting topographic structure from digital elevation data for geographical information system analysis. Photogrametric Engng Remote Sensing 54, 15931600.
CR  - Karadağ A.A., (2012) Kovada Gölü alt havza sınırlarının belirlenmesi. Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 8(1), 58-76.
CR  - Maidment, D.R., Morehouse S., & Grise S., (2002) Arc Hydro framework. In: Arc Hydro.
CR  - Mervade V., (2011) Watershed and Stream Network Delination. School of Civil Engineering,                 Purdue University. www.web.ics.purdue.edu/merwade/education/terrain processing.pdf
CR  - Mostaghimi, S., Park, S.W., Cooke R.A., & Wang S.Y., (1997) Assesment of management alternatives on a small agricultural watershed. Journal of Water Resources, 31(8), 1867-1997.
CR  - Li Z., (2014) Watershed modeling using archydro based on DEMs: a case study in Jackpine watershed, Environmental Systems Research, 3(11), 1-12.
CR  - O'Callaghan, J.F., & Mark, D.M., (1984) The extraction of drainage networks from digital elevation data, Computer Vision, Graphics And Image Processing, 28, 328-344.
CR  - Smemoe C.M., (1997) Linking Gis Data To Hydrologic Models.Http://emrl.byu.edu/chris/documents/watergis.pdf
CR  - Tarboton D.G., (1997) A New method for the determination of flow directions and contributing areas in grid digital elevation models, Water Resources Research, 33(2), 309-319.
CR  - Trıbe A., (1992) Automated recognition of valley lines and drainage networks from grid digital elevation models: a review and a new method. J. Hydrol. 139, 263-293.
CR  - Turcotte, R., Fotın, J.P., Rousseau, A.N., Massıcotte, M., & Vıllenueve, J.P., (2001) Determination of the drainage structure of a watershed using a digital elevation model and a digital river and lake network. Journal of Hydrology. 240, 225-242.
CR  - Usta Ö, (2011) Kahramanmaraş’ta Coğrafi Konum. http://www.k-maras.com/a_dos/c_konum.htm
CR  - Venkatachalam, P., Mohan, B.K., Kotwal, A., Mıshra, V., Muthuramakrıshnan, V., & Pandya M., (2001) Automatic Delineation of Watersheds for Hydrological Applications, 22nd Asian Conference on Remote Sensing, 5-9 November, Singapore. Vol: 2, pp: 1096-1101.
CR  - Yazıcı, N., Babalık, A.A., & Dursun, İ., (2019) Havza Yönetiminde CBS ve Uzaktan Algılamanın Önemi. International Marmara Sciences Congress, Tam Metin Kitabı (Natural and Applied Sciences) (ISBN: 978-605-69509-6-4), 01-03 Kasım, 256-261, Kocaeli.
UR  - https://doi.org/10.32328/turkjforsci.706568
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1080479
ER  -