TY  - JOUR
T1  - NIRXANDINA ÇANDA QUBEDEYÊN DIYARBEKIRÊ LI GOR QALIBA EŞQIYAYÊN CIVAKÎ YA ERIC HOBSBAWM
TT  - NIRXANDINA ÇANDA QUBEDEYÊN DIYARBEKIRÊ LI GOR QALIBA EŞQIYAYÊN CIVAKÎ YA ERIC HOBSBAWM
AU  - Tanrıkulu, Veysel
PY  - 2020
DA  - April
JF  - Kurdiname
JO  - Kurdiname
PB  - Osman ASLANOĞLU
WT  - DergiPark
SN  - 2687-5438
SP  - 110
EP  - 119
IS  - 2
LA  - ku
AB  - Yek ji hemanên çanda jiyana bajêr a Diyarbekirê “qubede” ne. Qubedeyên Diyarbekirê di nav civaka bajêr de ji ber gelek taybetiyên xwe hatine hez kirin. Em jî di vê xebata xwe de tîpa qubedeya Diyarbekirê li gor qaliba Eric Hobsbawm ya “eşqiyayên civakî” binirxînin. Eric Hobsbawm pirtûka xwe ya Eşkiyayan de li ser têgeha eşqiyatiyê disekine û piştî lêkolînên xwe wek pakrewanekê qalibek bi navê “eşqiyayên civakî” derdixe hole. Taybetiyên eşqiyayên civakî bi neh xalan de rêz dike. Qaliba ku Eric Hobsbawm ji bo kesayeta eşqiyayan derxistiye em ê biresînin çanda qubedetiya Diyarbekirê.  Ji neh xalên eşqiyayên civakî heşt heb çanda qubedeyên Diyarbekirê de jî bêdîtin. Ji ber vê yekê em dikarin bibêjin ku qubedeyên Diyarbekirê dikare tevlî sinifandina eşqiyayên civakî bibe.
KW  - Diyarbekir
KW  - Qubede
KW  - Eric Hobsbawm
KW  - Eşqiyayên Civakî
N2  - Diyarbakır’ın renkli yaşam kültür öğelerinden biri de kabadayılarıdır. Diyarbakır kabadayıları birçok özelliği ile şehir sakinleri tarafından sevilmiş ve saygı duyulmuştur. Bizler de bu çalışmamızda Diyarbakır kabadayı tipini Eric Hobsbawm’ın sosyal eşkıya kalıbına göre inceleyeceğiz. Eric Hobsbawm Eşkıyalar isimli kitabında Eşkıya kavramını birçok yönüyle ele alarak sosyal eşkıya tipini ortaya çıkarmıştır. Eric Hobsbawm bir halk kahramanı olarak gördüğü sosyal eşkıyanın özelliklerini dokuz maddede sıralamaktadır. Bizler de Eric Habsbawm’ın eşkıyalar için ürettiği sosyal eşkıya kavramını Diyarbakır kabadyılarına evireceğiz. Ve sıraladığı dokuz maddeye göre Diyarbakır kabadayılarını inceleyeceğiz. Yaptığımız çalışma sonucunda Eric Hobsbawm’ın sıralamış olduğu sosyal eşkıyalığın dokuz temel özelliklerinden sekizinin Diyarbakır kabadayılarının yaşam kültürü ve davranışlarında benzer olduğunu tespit ettik. Buna dayanarak Diyarbakır kabadayılarını da sosyal eşkıya kalıbının içerisinde değerlendirilebileceği sonucuna vardık.
CR  - Cîhanî, P. (2013). Şîroveya Mem û Zina Ehmedê Xanî. İstanbul: Weşanên Nûbihar. (2. Baskı)
CR  - Çelebi, E. (2010). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Bağdat, Basra, Bitlis, Diyarbakır, Isfahan, Malatya, Mardin, Musul, Tebriz, Van, C.1 4. Kitap. Amedakar: Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı. İstanbul: YKY.
CR  - Diken, Ş. (2017). Seyda’nın Qırıxları. https://www.kulturservisi.com/p/seydanin-qirixlari/ Dîroka Lênerînê: 18.03.2020
CR  - Emirî A. (2015). Osmanlı Doğu Vilayetleri. Amadekar: Prof. Dr. Abdulkadir Yuvalı û Doç. Dr. Ahmet Halaçoğlu. İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı. 2. Baskı.
CR  - Farqînî, Z. (2007). Ferhanga Kurdî-Tirkî. İstanbul: Weşanên Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
CR  - Gazi, M. (2006). Diyarbakır Türkçesi. İstanbul: Do Yayınları.
CR  - Gazi, M. (2009). Diyarbekir Kabadayıları Delileri Pişo Meheme. İstanbul: Do Yayınları.
CR  - Gazi, M. (2012). Diyarbakır’ın En Meşhur Kabadayısı Kürdo Meheme. http://politikart1.blogspot.com/2012/12/mustafa-gazi-diyarbakrn-en-meshur.html        Dîroka  Lênerînê: 18.03.2020
CR  - Güzel, D. (1997). Qirix. İstanbul: Weşanên Avesta.
 
Güzel, D. (2019). Qirix Kûto, Qirix Keko. Kovara Zrîng. Hejmar: 2: 3,32.
CR  - Hobsbawm, E. J. (2011). Eşkıyalar. İstanbul: Agora Kitaplığı
CR  - Îzolî, D. (1991). Ferheng Kurdî-Tirkî. Stockhlom: Weşanên Deng.
CR  - Okumuş, E. (2012). “Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde Diyarbakır”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Sayı:VII: 14-51.
CR  - Yaşar, H. (2016). “Mondoros Mütareke’sinden Yunan İşgaline Batı Anadolu’da Eşkıyalık ve Asayişi Sağlama Çabaları”. Humanitas Uluslararası Sosya Bilimler Dergisi. 4 (8): 367-386.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/kurdiname/issue//707427
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1078903
ER  -