TY  - JOUR
T1  - İslam Edebiyatında İlmin Adabına Dair Bir Değerlendirme
TT  - An Evaluation on Adab of Science in Islamic Literature
AU  - Arslan, Adnan
AU  - Ataman, Murat
PY  - 2020
DA  - June
Y2  - 2020
DO  - 10.35415/sirnakifd.711548
JF  - Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
JO  - Şırnak İlahiyat Dergisi
PB  - Şırnak Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-4901
SP  - 346
EP  - 367
VL  - 11
IS  - 24
LA  - tr
AB  - Doğru davranışın ancak doğru bilgiden kaynaklanabileceğigerçeğinden hareketle, doğru davranışları hedefleyen İslam dininde, ilmintahsiline son derece önem verilmiştir. Bu önem, İslam edebiyatında “ilim”konulu sayılamayacak nicelikte eserin vücuda gelmesinde kendini göstermektedir.Yine bu öneme binaen hadis ve Arap edebiyatı kaynaklarına baktığımızda ilimtahsilinde bulunacak öğrencilerin takınması gereken özel bir “ilim âdâbı”alanının oluştuğu görülmektedir. Aslına bakılırsa ilim öğrenmek her Müslüman’afarzdır. Ancak bu tür “ilim âdâbı” eserlerinde birinci derecede hedef kitle,hayatının bir kısmını ilme tahsis etmiş “talebe” kesimidir. İlim taliplisininbir ömür boyu sürecek tahsil yolculuğunda kritik eşikler, savrulmaya müsaitdönemeçler ve ilmin istismara uğrayabileceği riskli alanlara dair pek çok ikazve işaretler bu eserlerde bulunmaktadır. Zira kimi zaman ilmi bir yanlış amelipek çok doğruya mal olabilmektedir. Bu çalışmada, ülkemizde İslami ilimlertahsili ile meşgul olan önemli sayıda bir kesime ve bu kesim içerisinde deözellikle “yeni başlayanlara” yönelik hadis ve Arap edebiyatı kaynaklarındanderlenmiş prensipler ele alınmıştır. Çalışma ağırlıklı olarak sunum vedeğerlendirmeye dayalı olacağı için konu çerçevesinde -rehberlik amaçlı- seçilenliteral malzeme arz edilerek günümüz -İslami ilimler öğrencilerine- göreyorumlanmıştır.
KW  - Arap Dili ve Belâgatı
KW  - Hadis
KW  - İlim
KW  - Adap
KW  - İslamî İlimler
N2  - Considering the fact that the right behavior can onlyarise from the right information, the education of science has been givenutmost importance in the Islamic religion aiming at the right behaviors. Thisimportance manifests itself in the inclusion of an unquestionable quantity of”science” in the Islamic literature. When we look at the hadith and the sourcesof Arabic literature due to this importance, it is seen that there is a specialfield of scholars of science that should be attached to the students who willstudy science. In fact, it is obligatory for every Muslim to learn science.However, the first-degree target audience in this kind of ”science adab” worksis the ebe demand ”segment that has devoted part of his life to science.Critical thresholds, bendable bends and risky areas where science can beexploited are found in these works. Because sometimes a scientific mistake cancost many truths. In this study, the principles compiled from the sources ofhadith and Arabic literature for a significant number of people engaged in thecollection of Islamic sciences in our country and especially for the"beginners" were compiled. Since the study will be mainly based onpresentation and evaluation, the selected material will be presented within theframework of the subject - for guidance purposes - and will be interpreted accordingto the present - Islamic sciences students
CR  - Ahmed b. Hanbel. Müsnedü’l-İmam Ahmed b. Hanbel. thk. Şu‘ayb el-Arnâût. 50 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
CR  - Alî el-Kārî, Ebü’l-Hasen Nûrüddîn b. Sultân Muhammed el-Herevî. Mirkâtu’l-mefâtîh şerhu mişkâti’l-mesâbîh. Beyrut: Dâru’l-fikr, 2002.
CR  - Aydeniz, Nurullah. Şair Nâbî’den Öğütler. (Hayriyye Üzerine Bir Değerlendirme). İstanbul: Hiperlink Yayınları, 2018.
CR  - Bağdâdî, Hatîb. el-Câmi’ liahlâki’r-râvî ve âdâbi’s-sâmi’. thk. Mahmûd ed-Tahhân. 2 Cilt. Riyâd: Mektebetu’l-maârif, 1983.
CR  - Bilgegil, M. Kaya. Edebiyat Bilgi ve Teorileri. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi, 2015.
CR  - Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâil. Sahîhu’l-Buhârî. thk. Muhammed Zuheyr b. Nâsirinnâsir. 9 Cilt. Dârü’tavki’n-necât. 1422/2001.
CR  - Câhiz, Ebû Osman ‘Amr b. Bahr. er-Resâilü’l-edebiyye. Beyrut: Mektebetü’l-hilâl, 2004.
CR  - Câhiz, Ebû Osman ‘Amr b. Bahr. Kitâbü’l-mehâsin ve’l-azdâd. Beyrut: Mektebetü’l-Hilâl, 2004.
CR  - Câhiz, Ebû Osmân Amr b. Bahr b. Mahbûb. Raseil’ul-Câhız. thk. Abdüsselâm Muhammed Hârûn. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-cîl, ts.
CR  - Cürcânî, Ali b. Muhammed Seyyid Şerîf. Kitâbü’t-Taʻrîfât. thk. Heyet. Beyrut: Dârü’l-kütübi’l-‘ilmiyye, 1983.
CR  - Dârimî, Ebû Muhammed. Kitâbu’l-müsnedi’l-câmi’. thk. Nebîl Burhân. Mekke: Dârul’l-beşâiri’l-İslâmiyye, 2013.
CR  - Hattâbî, EbûSüleymânHamd (Ahmed) b. Muhammed b. İbrâhîm b. Hattâb. Meâlimu’s-sünen. thk. Muhammed RâgibDabbâh. Halep: Matbaatu’l-ilmiyye, 1934.
CR  - İbn ‘Abdirabbih, Ebû Ömer Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Abdirabbih b. Habîb. el-‘Ikdü’l-ferîd. thk. Müfîd Muhammed Kumeyha. 8 Cilt.Beyrut:Dârü’l-kütübi’l-ilmiyye, 1983.
CR  - İbn Ebü’d-Dünyâ, Ebû Bekr Abdullah b. Muhammed b. Ubeyd. Kitâbu’s-samt ve âdâbu’l-lisân. thk. Ebû İshâk el-Huveyni. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, 1990.
CR  - İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullâh b. Müslim. ‘Uyûnu’l-ahbâr. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1997.
CR  - İbnu Abdi’lberr, Ebû Ömer CemâlüddînYûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî, Câmiu beyâni’l-ilmi ve fadlihî. thk. Ebu’l-Eşbâl ez-Zuheyrî. 2 Cilt. Riyâd: Dâruİbni’l-Cevzî, 1994.
CR  - Kâdî Beydâvî. Tuhfetu’l-ebrâr şerhu mesâbihi’s-Sünne. thk. NureddînTâlib. 3 Cilt. Kuveyt: Vizâratu’l-evkâf, 2012.
CR  - Kâdî İyâz. İkmâlu’l-muallim bifevâid-i Muslim. thk. Yahyâİsmâîl. el-Mansûra. 8 Cilt. Mısır: Dâru’l-vefâ, 1998.
CR  - Koç, Emel. “Bir Umut Metafiziği Olarak Gabriel Marcel Felsefesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 18 (Aralık 2008), 171-194.
CR  - Kubeş, Ahmed. Mecmau’l-hikem ve’l-emsâl fi’ş-şi’ri’l-Arabî. Dimeşk: Dâru’n-neşr, 1985.
CR  - Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Sahîh-i Muslim bişerhi’n-Nevevî. 18 Cilt. Mısır: el-Matbaatu’l-Mısriyye bi’l-Ezher, 1930.
CR  - Râgıp el-İsfehânî, Ebü’l-KāsımHüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal. el-Müfredât fî garîbi’l-Ku’rân. thk. Saffân Adnân ed-Dâvûdî. Dimeşk: Dârü’l-kalem, 1991.
CR  - Râgıp el-İsfehânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal. Muhâdarâtü’l-üdebâ. 2 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Erkam b. Ebi’l-Erkam,1999.
CR  - Se‘âlibî, Ebû Mansûr. eş-Şekvâ ve’l-‘itâb ve mavakaʻabeyne’l-hillân ve’l-eshâb. thk. İlhâmAbdülfettah el-Müftî. Kuveyt: el-Meclisü’l-vatanî li’s-sekâfe ve’l-fünûn, 2000.
CR  - Şâfiî, Muhammed b. İdrîs. Dîvânu’l-İmâmi’ş-Şâfiî. nşr. Muhammed İbrâhîm Selîm. Kahire: Mektebetu İbn Sînâ, ts.
CR  - Şeniyy el-A’var. Dîvân. thk.Seyyid Ziyâuddin el-Hayderî. Beyrut: Dâru’l-mevâhib, 1999.
CR  - Tebrîzî, Abdülhatîb. Şerhu mişkâti’l-misbâh. thk. Cemâl Aytânî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye, 2001.
CR  - Tevhîdî, EbûHayyân el-Endelusî. el-Basâirve'z-zehâir. thk. Vedâd el-Kâdî. 10 Cilt.Beyrut: DârüSâdir, 1988.
CR  - Tîbî, Şerefuddîn. el-Kâşif an hakâiki’s-Sünen. thk. Abdülhamîd Hindâvi. 13 Cilt. Mekke: MektebetuNizâr Mustafa el-Bâz, 1998.
CR  - Veşşâ, Ebü’t-Tayyib Muhammed b. Ahmed b. İshâk b. Yahyâ. ez-Zarf ve’z-zurafâ. thk. Kemâl Mustafâ. Mısır: Mektebetu’l-Hâncî, 1953.
CR  - Zemahşerî,  Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf an hakâiki ğavâmidi’t-tenzil. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-arabî, 1987.
CR  - Zeydâni, Muzhiruddîn. el-Mefâtîh fî şerhi’l-mesâbîh. thk. Nureddîn Tâlib. 6 Cilt. Kuveyt: İdâratu’s-sekâfeti’l-İslâmiyye, 2012.
UR  - https://doi.org/10.35415/sirnakifd.711548
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1148684
ER  -