TY - JOUR T1 - “DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ ÖĞRETİMİ DERSİ”NDE ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK UYGULAMALARININ ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ DOĞRULTUSUNDA DEĞERLENDİRİLMESİ TT - EVALUATION OF AUGMENTED REALITY APPLICATIONS ACCORDING TO STUDENT VIEWS IN RELIGIOUS CULTURE AND MORAL KNOWLEDGE TEACHING AU - Demir, Rıdvan PY - 2020 DA - June DO - 10.30627/cuilah.728433 JF - Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) PB - Çukurova Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2564-6427 SP - 201 EP - 219 VL - 20 IS - 1 LA - tr AB - İnternetin yaygınlaştığı,akıllı telefon ve tablet gibi mobil cihaz teknolojilerinin çok hızlı geliştiğigünümüzde bilimin ve teknolojik yeniliklerin her alanda kendini göstermesi vebazı kolaylıklar sağlaması, eğitimde de yeni teknolojilerin uygulanabileceğidüşüncesini akla getirmektedir. Eğitimde kullanılabileceği öngörülen vekullanılan birçok uygulama bulunmaktadır. Bunlardan biri de son zamanlarda eğitimortamlarında gittikçe daha fazla yer almaya başlayan ve çok boyutlu bir içeriğesahip olan sanal veya artırılmış gerçeklik uygulamalarıdır. Artırılmışgerçeklik teknolojisi hem eğitim‐öğretimortamlarını zenginleştirmekte hem de öğrenmeyidaha zevkli ve kalıcı hale getirmektedir. Literatüre bakıldığında artırılmışgerçeklik teknolojisinin farklı disiplinler açısından eğitim-öğretim materyaliolarak kullanımı ile ilgili birçok çalışmaya rastlanırken din eğitimi alanındabu konuda bir araştırma tespit edilememiştir. Bu çalışma artırılmış gerçeklikuygulamaları ile işlenen Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi dersininöğrencilerin bu derse olan tutumlarına etkisini incelemeyi amaçlamıştır. Butemel amaç doğrultusunda nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin beraber kullanıldığıkarma yöntem tercih edilmiştir. Çalışmanın nicel bölümünde deneme öncesidesenlerden tek gruplu öntest – sontest model kullanılmıştır. Bu desençerçevesinde artırılmış gerçeklik teknolojisi kullanılarak işlenen Din Kültürüve Ahlak Bilgisi Öğretimi dersinin öğrencilerin bu derse yönelik tutumlarındakideğişimi incelemek amacıyla Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim FakültesiSınıf Öğretmenliği Lisans Programında 4.sınıfta öğrenim gören 49 öğrencibelirlenmiştir. Gönüllülük esasına göre rastgele seçilen katılımcılaraartırılmış gerçeklik uygulamalarından önce “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ÖğretimiDersi Tutum Anketi” ön-test olarak uygulanmıştır. Katılımcılara Din Kültürü veAhlak Bilgisi Öğretimi Dersinde 4 saat süresince “İslam Dininde İbadetler veKutsal Mekânlar” konusu artırılmış gerçeklik uygulamaları kullanılarakişlenmiştir. Uygulama öncesinde katılımcılara ön-test olarak uygulanan tutum anketietkinlik sonrasında son-test olarak tekrardan uygulanmış ve her iki anketsonucunda elde edilen puanlar arasında bir fark olup olmadığı incelenmiştir.Çalışmanın nitel bölümünde ise öğrencilerle uygulama sonunda yarıyapılandırılmış görüşme soruları ile görüşmeler yapılarak nitel veriler eldeedilmiştir. Çalışma sonucunda araştırmaya katılan öğrencilerin tamamınınartırılmış gerçeklik uygulamalarıyla işlenen dersten keyif aldığıbelirlenmiştir. Öğrencilerin büyük çoğunluğunun artırılmış gerçeklikuygulamaları kullanıldığında bu derse daha istekli geldikleri, derstensıkılmadıkları, dikkatlerini derse daha iyi verebildikleri, bu uygulamalarınderse karşı tutum ve motivasyonlarını olumlu olarak etkilediği, diğer derslerdede artırılmış gerçeklik uygulamalarının kullanılmasını istedikleri tespitedilmiştir. Son olarak artırılmış gerçeklik uygulamalarının öğrencilertarafından kullanımında bazı teknik aksaklıkların yaşanmasının yanı sıra en sıkdile getirilen problemin Türkçe dil desteğine sahip yeteri kadar aplikasyonbulunmaması olduğu ifade edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Artırılmış Gerçeklik, Din Öğretimi, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi, Tutum,Teknoloji. KW - Artırılmış Gerçeklik KW - Din Öğretimi KW - Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi KW - Tutum KW - Teknoloji N2 - In today's world where the Internet is becomingwidespread and mobile device technologies such as smartphones and tablets aredeveloping very rapidly, science and technological innovations show themselvesin every field, provide some convenience and it brings to mind to apply newtechnologies in education. There are many applications that are predicted to beused and used in education. Recently, one of them which is increasingly startedtaking place in educational environments and have a multidimensional content,are virtual or augmented reality applications. Augmented reality technologymakes learning more enjoyable and permanent while enriching education andtraining environments. Considering the literature, while there are many studieson the use of augmented reality technology as a teaching and learning materialin terms of different disciplines, it is noteworthy that it has not confirmedany research on this subject in the field of religious education. This studyhas aimed to analyze the effects of student attitudes to lesson of ReligiousCulture and Moral Knowledge Teaching (RCMKT) which is taught with augmentedreality applications for this basic purpose, the mixed method has preferred, inwhich qualitative and quantitative research methods are used together. In thequantitative part of the research, pre-experimental pre-test - post-test modelwith single group has been used. Within the framework of this pattern, 49students in the 4th grade who study in Hatay Mustafa Kemal University educationfaculty classroom teaching education program have been determined to examinethe change on the attitude towards the lesson of the students of RCMKT coursetaught with the using augmented reality technology. “Religion Culture and MoralKnowledge Attitude Survey” has been applied as a pre-test before the augmentedreality applications for participants who has been selected randomly on avoluntary basis. The “Worship and Sacred Places in Islamic Religion” subjecthas been taught to the participants by using augmented reality applications for4 hours in the RCMKT course. The Survey, which has been applied to theparticipants as a pre-test before the application, has been applied again as apost-test after the activity and it has been examined whether there was adifference between the scores obtained from both measurements. In thequalitative part of the study, qualitative data’s has been obtained byconducting interviews with the semi-structured interview questions at the endof the application. As a outcome of the study, it has been determined that allof the students participating in the study enjoyed the course which has beenprocessed with augmented reality applications. It has been determined that when the augmented reality applications areused, the majority of students are more keen on RCMKT, they do not get bored from the lesson,they can focus their attention better on the lesson, and they want to use theaugmented reality applications in other lessons. Lastly, in addition to thefact that there are some technical problems in the use of augmented realityapplications by students, it is stated that the most frequently mentionedproblem is that there are not enough applications with Turkish languagesupport. CR - Atasoy, B., Tosik-Gün, E., ve Kocaman-Karaoğlu, A. (2016). İlköğretim Öğrencilerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Karşı Tutumlarının ve Güdülenme Durumlarının Belirlenmesi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 435–448. CR - Azuma, R. T (1997). A survey of virtual reality. Presence: Teleoperators and Virtual Environments, 6(4), 355-385. https://doi.org/10.1162/pres.1997.6.4.355 Bacca, J., Baldiris, S., Fabregat, R., Graf, S., ve Kinshuk. (2014). Augmented Reality Trends in Education: A Systematic Review of Research and Applications. Educational Technology & Society, 17 (4), 133–149. CR - Baki, A ve Gökçek, T. (2012). Karma Yöntem Araştırmalarına Genel Bir Bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 1–21. Retrieved from http://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6156/82721 CR - Baltacı, A. (2018). İslam Eğitim Tarihinde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Kullanımı: Tarihsel Bir Analiz, 12, 75–98. Retrieved from https://media.dem.org.tr/dir/dem/dem/yayin/goruntuleme/20181227161253_0.pdf CR - Baştürk, R. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed.) içinde, Deneme Modelleri (ss. 29-54). Ankara: Anı Yayıncılık. CR - Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. CR - Çakır, R., Solak, E., & Tan, S. S. (2016). Artırılmış Gerçeklik Teknolojisi İle İngilizce Kelime Öğretiminin Öğrenci Performansına Etkisi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 45–58. http://gazipublishing.com/gazipub/index.php/GEBD/article/download/7/4 CR - Demir, R. (2017). Beyin Temelli Öğrenme Yaklaşımına Dayalı Din Öğretimi. Adana: Karahan Kitabevi. CR - Demir, R. (2019). “Sanal Gerçeklik Gözlüğüne Dayalı Din Öğretimine Yönelik Öğretmen Adaylarının Tutumu”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (Ek Sayı 1): 847-861. https://doi.org/10.33206/mjss.498303. CR - Demir, Rıdvan. (2020). “Din Öğretiminde Mobil Teknoloji Uygulamaları”, Uluslararası 5 Ocak Sosyal ve Beşeri Bilimler Kongresi Tam Metin Kitabı, Ed. Hasan Çiftçi, Merve Kıdıryüz, 140-152, Adana: İksad Yayınları. CR - Doğan, R., ve Tosun, C. (2003). İlköğretim 4. ve 5. Sınıflar İçin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi Özel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegam A Yayıncılık CR - Durak, A., ve Karaoğlan Yılmaz, F. G. (2019). Artırılmış Gerçekliğin Eğitsel Uygulamaları Üzerine Ortaokul Öğrencilerinin Görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 468–481. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.46660-425148 CR - Ergin, A., ve Karataş, H. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Başarı Odaklı Motivasyon Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 868-887. doi: 10.16986/HUJE.2018036646 CR - Farias, L., Dantas, R., ve Burlamaqui, A. (2011, September). Educ-AR: A tool for assist the creation of augmented reality content for education. In Virtual Environments Human-Computer Interfaces and Measurement Systems (VECIMS), 2011 IEEE International Conference on (pp. 1-5). IEEE. CR - Gümbür, Y. (2019). Sosyal Bilgiler Dersinde Artırılmış Gerçeklik Uygulaması Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarısına, Tutumuna ve Motivasyonuna Etkisi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla. CR - Gün, E. (2014). Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Öğrencilerin Uzamsal Yeteneklerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. CR - Güneş, A (2017). Din Öğretimi Materyalleri. İstanbul: Dem Yayınları. CR - Kapucu, M. S. ve Yıldırım, İ. (2019). Türkiye'de Sanal ve Artırılmış Gerçeklik Üzerine Eğitimde Yapılan Çalışmalara İlişkin Metodolojik Bir İnceleme. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi. (73), 26–46. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/785524 CR - Korkmaz, M. (2017). Din Dersi Öğretmenlerinin Bir Öğretim Materyali Olarak Filmleri Kullanma Durumları. Bilimname, 35–66. https://doi.org/10.28949/bilimname.345561 CR - Korkmaz, Mehmet. (2014) Din Öğretimi Teknolojisi ve Materyal Geliştirme, Kayseri, Tezmer yay. CR - Kutlu, M. O., Uğuz, S. Günay, S., Etiz, B. ve Cihan, E. (2019). Yol Gösterici Bir Öğretim Tasarımı Kuramı: C.M. Reıgeluth’un “Öğretimi Ayrıntılı Düzenleme Kuramı (The Elaboratıon Theory Of Instructıon)” - Bir Örnek Uygulama-, 2(1), 67–82. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/898218 CR - Küçük, S., Yılmaz, R., Baydaş, Ö., & Göktaş, Y. (2014). Ortaokullarda Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176). doi:http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3590 CR - MEB. (2018). Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programı (Ortaöğretim 9,10,11,12 Sınıflar), Ankara. CR - Önal, N. (2017). Artırılmış Gerçeklik Eğitim Uygulaması İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Akademik Motivasyonlarını Etkiler Mi? İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 2847–2857. https://doi.org/10.15869/itobiad.347510 CR - Parlak, B. (2017). Dijital Çağda Eğitim: Olanaklar ve Uygulamalar Üzerine Bir Analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. C.22, Kayfor15 Özel Sayısı, s.1741–1759. CR - Schreglmann, S. (2018). Developing Academic Motivation Scale for Learning Information Technology (AMSLIT): A Study of Validity and Reliability. Journal of Education and Learning; Vol. 7, No. 4, 145-153. DOI: https://doi.org/10.5539/jel.v7n4p145 CR - Sırakaya, M., ve Sırakaya, D. A. (2018). Artırılmış Gerçekliğin Fen Eğitiminde Kullanımının Tutum ve Motivasyona Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(3), 887–905. https://doi.org/10.24106/kefdergi.415705 CR - Sırakaya, S., ve Kılıç-Çakmak, E. (2016). Ortaokul Öğrencilerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Karşı Olan Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi, 10. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, 16-18 Mayıs 2016, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Rize. CR - Soylu, M. S. (2019). Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Yönelik Eğitim Programının Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Tutum ve Görüşlerine Etkisi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. CR - Şahin, S. (2019). Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının İlkokul 2. Sınıf Öğrencilerinin Deyimleri Öğrenme Düzeylerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. CR - Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık. CR - Yılmaz, Z. A., ve Batdı, V. (2016). A Meta-Analytic and Thematic Comparative Analysis of the Integration of Augmented Reality Applications into Education. Eğitim ve Bilim, 41(188). https://doi.org/10.15390/EB.2016.6707 CR - Zandavi, S.M., Hu, Z., Chung, Y.Y., & Anaissi, A. (2019). Augmented Reality Vision Improving Educational Learning. Aust. J. Intell. Inf. Process. Syst., 15, 49-58. UR - https://doi.org/10.30627/cuilah.728433 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1174123 ER -