TY  - JOUR
T1  - Ökse Otu (Viscum album L.)’nun Yem Kalitesinin Belirlenmesi
TT  - Determination on Forage Quality of Mistletoe (Viscum album L.)
AU  - Gülümser, Erdem
AU  - Öztürk, Yasin Emre
AU  - Mut, Hanife
AU  - Çopur Doğrusöz, Medine
AU  - Başaran, Uğur
PY  - 2020
DA  - June
DO  - 10.19159/tutad.731121
JF  - Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi
JO  - TÜTAD
PB  - Siirt Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2148-2306
SP  - 201
EP  - 206
VL  - 7
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Ökse otu (Viscum album L.) farklı ağaç ve çalı türlerinin besin maddelerini ve özsuyunu emerek yaşayan asalak bir bitkidir. Bitki Türkiye’de geniş bir alanda yayılım göstermekte ve ruminant hayvanlar için alternatif bir kaba yem kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada; yabani armut ve kavak ağaçlarından Temmuz, Ağustos, Aralık ve Ocak aylarında toplanan ökse otunda bazı yem kalite özelliklerinin [ham protein (HP), ham kül (HK), asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF), nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF), potasyum (K), fosfor (P), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg) ve Ca/P oranları] belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonucuna göre en yüksek HP oranı Temmuz ayında armut ağacında (% 19.45), en düşük ise Ocak ayında yabani armut ağacından (% 13.28) toplanan ökse otundan elde edilmiştir. Çalışmada ökse otunun HK oranı % 9.69 (yabani armut + Ocak)-12.90 (yabani armut + Temmuz) arasında değişmiştir. En yüksek ADF ve NDF oranı Aralık ayında armut ağacından toplanan ökse otunda (sırasıyla, % 31.32, % 44.40), en düşük ise Temmuz ayında armut ağacından toplanan ökse otundan (sırasıyla, % 24.10, % 37.38) elde edilmiştir. Ökse otunun K, P, Ca ve Mg içerikleri sırasıyla % 2.685-3.857, % 0.505-0.560, % 0.968-1.382 ve % 0.381-580 arasında değişmiştir. Sonuç olarak, Temmuz ayında ve yabani armut ağacından toplanan ökse otunun yem kalitesi açısından daha iyi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, ökse otunun kalite özellikleri bakımından zengin, dolayısıyla da alternatif kaba yem kaynağı olarak değerlendirilebilmesinin uygun olduğu görülmüştür.
KW  - Ökse otu
KW  - yabani armut
KW  - kavak
KW  - kaba yem
KW  - ham protein
KW  - mineral madde
N2  - Mistletoe (Viscum album L.) is a parasitic plant that lives by absorbing nutrients and sap of various tree and shrub species. The plant has spread over a large area in Turkey, and is an alternative roughage source for ruminant animals. In this study, it was aimed to determine some forage quality traits [crude protein (CP), crude ash (CA), acid detergent fiber (ADF), neutral detergent fiber (NDF), potassium (K), phosphorus (P), calcium (Ca), magnesium (Mg), and Ca/P ratios] of mistletoe collected from wild pear and poplar trees in July, August, December, and January. The highest crude protein ratio content was determined from the pear tree in July (19.45%) and the lowest was from wild pear tree (13.28%) in January. In the study, the crude ash ratio of mistletoe ranged from 9.69% (wild pear + January) to 12.90 (wild pear + July). The highest ADF and NDF ratio was determined in the mistletoe collected from the pear tree in December (31.32-44.40%, respectively), while the lowest was the mistletoe collected from the pear tree in July (24.10-37.38%, respectively). K, P, Ca and Mg ratios of mistletoe ranged between 2.685-3.857%, 0.505-0.560%, 0.968-1.382%, and 0.381-580%, respectively. As a result, in the study, it was determined that mistletoe collected in July and from the wild pear tree was better in terms of forage quality. Besides, it was concluded that the mistletoe is rich in terms of forage quality, and therefore it can be evaluated as an alternative source of roughage.
CR  - Acar, Z., Tan, M., Ayan, İ., Önal Aşçı, Ö., Mut, H., Başaran, U., Gülümser, E., Can, M., Kaymak, G., 2020. Türkiye’de yem bitkileri tarımının durumu ve geliştirme  olanakları.  Türkiye  Ziraat  Mühendisleri IX. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı, 13-17 Ocak, Ankara, s. 529-553.
CR  - Açıkgöz, E., 2001. Yem Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları, Genel Yayın No: 182, Bursa.
CR  - Ahmad, S., Mir, N.H., Sultan, S.M., 2018. White-berry mistletoe (Viscum album L.): A hemiparasitic plant: Occurrence and ethnobotanical use in Kashmir. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 7(1): 1831-1833.
CR  - Alçiçek, A., Kılıç, A., Ayhan, V., Özdoğan, M., 2010. Türkiye’de kaba yem üretimi ve sorunları. Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı, 11-15 Ocak, Ankara, s. 1071-1080.
CR  - Ateş, E., 2012. The mineral, amino acid and fiber contents and forage yield of pea (Pisum arvense L.), fiddleneck (Phacelie tanacetifolia Benth.) and their mixtures under dry land conditions in the Western Turkey. Romanian Agricultural Research, (29): 237-244.
CR  - Balabanlı, C., Karadoğan, T., 2009. Ökse otunun hayvan yemi olarak değerlendirme imkanları. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13: 101-106.
CR  - Başbağ, M., Çaçan, E., Sayar, M.S., 2011. Güneydoğu Anadolu Bölgesi doğal alanlarından toplanan bazı fiğ türlerinin ot kalitesi özelliklerinin belirlenmesi. Uluslararası Katılımlı I. Ali Numan Kıraç Tarım Kongresi ve Fuarı, Bildiriler Kitabı, 27-30 Nisan, Eskişehir, s. 143-151.
CR  - Boğa, M., Yaman, S., Canoğlu, D., Burğut, A., 2018. Niğde bölgesinde bulunan ökse otunun yem değerinin in vitro gaz üretim yöntemi ile belirlenmesi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(8): 1051- 1057.
CR  - Çanakçıoğlu, H., 1993. Orman Koruma. İstanbul Üniversitesi, Orman Fakültesi Yayınları, Genel Yayın. No: 411, İstanbul.
CR  - Dua, K., Care, A.D., 1999. The role of phosphate on the rates of mineral absorbtion from the forestomatch of sheep. The Veterinary Journal, 157: 51-55.
CR  - Ergun, F., Deliorman, D., 1995. Farklı konakçılardaki Vìscum album L. örneklerinin etken maddeleri yönünden incelenmesi. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 24(2): 127-139.
CR  - Fidan, H., 2006. Sığırların serumlarındaki bazı element düzeyleri üzerine mevsimsel değişimlerin etkisi. Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
CR  - Gülşen, N., Umucalılar, H.D., 2007. Toros Göknarı ökse otunun besleyici değerinin “in sütu” ve “in vitro” yöntemlerle tespiti. Hayvancılık Araştırma Dergisi, 17(1): 6-13.
CR  - Gürsoy, E., Macit, E., 2017. Erzurum ili çayır ve meralarında doğal olarak yetişen bazı baklagil ve buğdaygil yem bitkilerinin mineral madde kompozisyonlarının belirlenmesi. Alınteri Journal of Agricultural Sciences, 32(1): 1-9.
CR  - Kacar, B., 1972. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri, II.  Bitki  Analizleri.  Atatürk  Üniversitesi,  Ziraat Fakültesi Yayınları, Erzurum.
CR  - Kidambi, S.P., Matches, A.G., Gricgs, T.C., 1989. Variability for Ca, Mg, K, Cu, Zn and K/(Ca+Mg) ratio among 3 wheat grasses  and sainfoin  on the southern high plains. Journal of Range Management, 42: 316-322.
CR  - Madibela, O., 2009. Chemical composition and in vitro dry matter digestibilt of four parasitic plants (Tapinanthus lugardii, Erianthenum ngamicum, Viscum rotindifolium,  Viscum verrucosum)  in Botswana. Animal Feed Science and Technology, 84(1): 97-106.
CR  - Özyazıcı, M.A., Açıkbaş, S., 2019. Kaba yemlerin fosfor, potasyum, kalsiyum ve magnezyum içeriği ve hayvan beslemedeki önemleri. ISPEC-International Conference on Agriculture, Animal Science and Rural Development-III, December 20-22, Van, Turkey, pp. 553-568.
CR  - Sarıçiçek, Z, Fatma, A., 2013. Farklı konakçılara ait ökse otları (Viscum album L.)’nın silaj kalitesinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. 8. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Bildiriler Kitabı, 5-7 Eylül, Çanakkale.
CR  - Straks, P.J., Samuel, W.C., William, A.P., 2004. Determination of forage chemical composition using remote sensing. Journal of Range Management, 57: 635-640.
CR  - Tuncer, S.D., 1997. Sığır Besleme. Medisan Yayın Serisi, No: 31, Ankara.
CR  - Umucalılar, H.D., Gülşen, N., Coşkun, B., Hayirli, A., Dural, H., 2007. Nutrient composition of mistletoe (Viscum album) and its nutritive value for ruminant animals. Agroforestry Systems, 71: 77-87.
UR  - https://doi.org/10.19159/tutad.731121
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1194716
ER  -