TY  - JOUR
T1  - ŞUURUN ÜSTÜNDEKİ ŞAİR: AKİF VE KONUSU KENDİ İÇİNDE OLAN UYGARLIK
AU  - Şamlıoğlu, Kemal
PY  - 2020
DA  - May
Y2  - 2020
JF  - Akademi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - ASBİDER
PB  - Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2667-4866
SP  - 175
EP  - 184
VL  - 7
IS  - 20
LA  - tr
AB  - Mehmet Akif Ersoy, dönemin şartları sebebiyle sanat anlayışındatoplum faydasını esas alır. Söz konusu fayda, Akif’in sanatındaşuur öncelikli bir temel prensip üzerinden hareket eder.Şuur, Akif’in hareket ve aksiyon öncelikli sanatkâr mizacınınvazgeçilmez parçasıdır. Şuurun üstünde olan şair, bu şuurutoplumun emrine vermeye hazırdır. Cemiyeti tüm yönleriyle eserlerinetaşıyan Akif’in şiiri yanlışlıkları, problemleri ve çözümönerilerini barındırır. Çünkü Akif, yaşadığı devrin Osmanlı siyasetibakımından devirler öncesinden çıkıp gelen sorunlarıylabaş başa kalır. Onun yaşadığı dönem tam da çoğu değerinsilinmeye başladığı bir sürece denk gelir. Akif kendi medeniyetdeğerlerinin doğru İslâm inancıyla manevî yönden gelişeceğineinanır, maddî kalkınma için ise Batı’nın tekniğini ithal etmeyiönerir. Batı’yı çok iyi bilen bir aydın olarak onun ilerleme olgusunailişkin kanaatleri, hazır, sistemsiz ve suni bir batılılaşmaprogramından farklıdır. Bu durum, modernleşme serüvenimizintartışma konusu olmakla beraber bir zihniyet problemininİslâm toplumu adına kaybolmak üzere olan kıymetleriyle deyakından ilgilidir. Bu bağlamda Mehmet Akif’in şuur üzerindetutmaya çalıştığı şiir anlayışı da doğrudan toplumu sağaltmakisteyen bir anlayışın takip etmesi gereken zihniyet ve medeniyetkoridorundan sapmadan tutarlı yürüyüşe denk gelişidir.Buna karşın Batı’nın sosyal yönden yıkım içerisinde olduğunugörerek kültürünü de Doğu toplumuna taşımak isteyen aydınlarıeleştirmekten geri durmaz. Haliyle Akif, kendi toprağınınsesidir. Bu ses Batı kıymetleri karşısında kendini İslâm uygarlığındaprobleme dönüştürür. Başka bir deyişle Akif’in eleştiriodağındaki problemler kendi medeniyet çizgisinin sınırlarındatartışmaya açıktır. Batı düşüncesi uzantılı yıkıcılık, onun birsanatkâr olarak içinde yer almadığı bir aydın bilincidir. İçindeyaşadığı cemiyetin geri kalmışlığını, yanlış İslâm anlayışına vetembelliğe bağlayan Akif çalışmayı ve birlik beraberlik içerisindeolmayı eserlerinde çözüm olarak sunar. Bu çalışmada;şiir ve nesirlerinden istifade ile Akif’in Müslüman zihin faaliyetininmeseleler karşısındaki reaksiyonu mevzu edilmeyeçalışılacaktır. İslâm uygarlığının tam duymaya ihtiyacı olduğubir zaman diliminde Akif’in sesiyle yerinden sarsılması, sadeceedebiyatın bir konusu değil; siyasî, sosyolojik ve kültürelaçıdan tarihsel dünyamıza çarpan bir şuur şairinin feryadı veyankısı durumundadır. Bu bağlamda mesajları da modern zamanlardaaynı problem alanına çekilen İslâm dünyasının ortakbir bilinci, kurucu bir hareket enerjisini Akif’le yeniden bulgulamanınümitleriyle doludur.
KW  - Mehmet Akif Ersoy
KW  - Batı
KW  - Medeniyet
KW  - Müslüman Düşünce
CR  - Bodur, Hüsnü Ezber (1997) Akif’e Dini Sosyolojik Bir Bakış. Erzurum: Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. S. 13.
Demirci, Mehmet (1993). Yahya Kemal ve Mehmet Akif’te Tasavvuf. İzmir: Akademi Kitabevi.
Doğan, Cem (2011). II. Meşrutiyet’te Tartışılan Fikir Akımları ve M. Akif Ersoy’un İslamcılığa İlişkin Görüşleri Üzerine Genel
Bir Değerlendirme. Uluslararası M. Akif Milli Birlik ve Bütünlük Sempozyumu. İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi
Yayınları.
Düzdağ, M. Ertuğlul ve Okay, Orhan (2003). Mehmed Âkif Ersoy. C. 28. Ankara: TDV İslâm Ansiklopedisi.
Eliot, Thomas Stearns. Gelenek ve Şair. Çev. Sevim Kantarcıoğlu. http://www.mehmeteminturkyilmaz.com.tr/i/1635/gelenek-vesair--/-
ts-eliot/.
Ersoy, Mehmet Akif (2016). Safahat. İstanbul: Acar Basım.
Eski, Mustafa (1983). Millî Mücadelede Mehmet Akif Kastamonu’da. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
Kaplan, Mehmet (1978). Şiir Tahlilleri I. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kara, İsmail (2017). Türkiye’de İslâmcılık Düşüncesi Metinler/Kişiler 1. İstanbul: Dergah Yayınları.
Karakoç, Sezai (2014). Edebiyat Yazıları II Dişimizin Zarı. İstanbul: Diriliş Yayınları.
Kuntay, Mitat Cemal (2011). Mehmed Akif. İstanbul: Timaş Yayınları.
Özbay, Adem (2013). İstiklal Marşı Bir Milletin Destansı Hikâyesidir. http://ademozbay.com.
Şengüler, İsmail Hakkı (2013). Açıklamalı Mehmed Âkif Külliyatı. (Hzl.) İsmail Hakkı. C. XI. İstanbul: Kitap Rengi.
Yetiş, Kâzım (1992). Mehmet Âkif’in Sanat-Edebiyat ve Fikir Dünyasından Çizgiler. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
Volume/Cilt 7, Number/Sayı 20, 2020
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/asbider/issue//737856
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1105000
ER  -