TY - JOUR T1 - Düşünme Eğitimi Dersinin Değerler Eğitimi ve Sosyal Bilgiler Becerileri Açısından İncelenmesi AU - Tokmak, Ahmet AU - Şeker, Mustafa AU - Yılmaz, Ali PY - 2020 DA - October Y2 - 2020 JF - Journal of Social Sciences And Education JO - JOSSE PB - Bilgiçağı Eğitim Danışmanlık ve Yayıncılık Sanayi Ticaret Limited Şirketi WT - DergiPark SN - 2651-3935 SP - 412 EP - 431 VL - 3 IS - 2 LA - tr AB - Çağımızın değişen gereklilikleri farklı alanlarda dönüşümü gerekli kılmıştır. Değişim eğitim alanında da kendisini göstermiş, öğretim programlarında yeni derslerin yer almasını sağlamıştır. Bu derslerden biri olan Düşünme Eğitimi dersi ile öğrencilere farklı düşünme becerileri ve değerlerin kazandırılması hedeflenmektedir. Düşünme eğitimi dersinin 2016 yılında değişen öğretim programı ile birlikte kazandırılması hedeflenen beceri ve değerleri farklılaşmıştır. Bununla birlikte güncel öğretim programına uygun bir etkinlik ve kılavuz kitabı bulunmamaktadır. Sosyal bilimler kapsamında seçmeli ders olarak kabul edilen Düşünme Eğitimi dersinin güncellenen Sosyal bilgiler öğretim programı değer ve becerileriyle de uyumlu olması beklenmektedir. Bu çalışmada Düşünme Eğitimi Öğretmen Kılavuz kitabının ve 2016 yılında yayınlanan Düşünme Eğitimi öğretim programının değer ve beceriler açısından güncelliği, aynı zamanda Sosyal Bilgiler Öğretim programında açıklanan değer ve beceri setleri bağlamında değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışma sonunda Düşünme eğitimi öğretim programı ile güncellenen Sosyal Bilgiler öğretim programında duyarlılık, sorumluluk, çalışkanlık, sevgi ve saygı değerleri olmak üzere 5 ortak değer; araştırma, eleştirel düşünme, kanıt kullanma, problem çözme, Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma olmak üzere 5 ortak beceri tespit edilmiştir. Diğer 13 değer ve 22 beceri ile ortalık bulunamamıştır. Kılavuz kitap ile Sosyal bilgiler öğretim programı arasında özgünlük, saygılı olma ve sorumluluk olmak üzere 3 ortak değer, Düşünme Eğitimi öğretim programı ile arasında özen gösterme, özgünlük, sabırlılık, saygılı olma, sorumluluk olmak üzere ortak 5 değer tespit edilmiştir. Beceri anlamında kılavuz kitabın Sosyal Bilgiler öğretim programı ile 2 ortak becerisi tespit edilmiştir. Çalışma sonunda bulgulara dayanarak Düşünme Eğitimi dersine yönelik çeşitli önerilerde bulunulmuştur. KW - Düşünme Eğitimi KW - Değer KW - Beceri KW - Sosyal Bilgiler CR - Akbaba A., Kaya B. (2015), Okul Öncesi Öğrencilerinin Düşünme Becerilerinin Gelişmesine Yönelik Öğretmen Görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 148- 160. DOI: 10.17755/esosder.41522 CR - Akbaş, O. (2008). Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (16), 9-27 CR - Arklan, Ü., Taşdemir, E. 2008, Bilgi Toplumu ve İletişim: Bilginin Yayılması Sürecinde Kitle İletişim Araçları ve İnternet, Selçuk İletişim, 5 (3), 67-80 CR - Çelebi G.Ö. (2018) Tarih Öncesi Dönemlerde İletişim, Etkileşim, ss.142-156, 2018 (Hakemli Üniversite Dergisi), Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/usuifade/issue/45044/562244 CR - Çi̇mşi̇r, S, Baysal, Z. (2019). “Marmara Üç Aşamalı Bilişsel Karar Verme Becerilerini Geliştirme Modeli”nin Akademik Başarısı Düşük İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözme Becerisine Etkisi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5 (3), 337-351. CR - Çomaklı, K. (2015). Mevlana’nın mesnevi adlı eserinde yer alan hikâyelerin sosyal bilgiler dersi öğretim programındaki değerlerin öğretiminde kullanımının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi., Çanakkale Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. CR - Deniz, K., & Karagöl, E. (2018). Değerler eğitimi açısından ortaokul Türkçe ders kitapları. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2). CR - Doğanay, A. (2006). Değerler eğitimi. C. Öztürk (Ed.). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi “yapılandırmacı bir yaklaşım”. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. CR - Dombaycı, M. A., Ülger, M., Gürbüz, H., & Arıboyun, A. (2011). İlköğretim Düşünme Eğitimi Öğretmen Kılavuz Kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. CR - Egan, K. Akt: Yaylacı, A. F. (2016) Değerler eğitimi ve bir fabrika olarak modern okul, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 (2).153-172 CR - Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96. CR - Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi, Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı yayınları CR - Ilgaroğlu, M. C., Turan M., (2018), Düşünce İnşasında Kavramsallaştırmanın Önemi: Paul Tillich’in Kullandığı Temel Kavramların Felsefî Analizi, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 29, Oca 2018, 670- 702 CR - İlhan, G.O. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde çizgi romanların kullanımı. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği CR - İnam, A. (2013). Ahmet İnam ile Mülakat: “Değerler” Üzerine Bir Sohbet: Mana Tarihi ve Gönül Felsefesi. Muhafazakar Düşünce Dergisi, Sayı: 3 Gelenekten Geleceğe:Değerlerimiz/ 1. Baskı, Yayın Tarihi: 12.08.2013 CR - Kaşkaya, A, Duran, T. (2017). İlkokul Türkçe Ders Kitaplarının Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (2), 417-441 CR - Kızıler,H. ve Canikli, İ. (2015). Değerler eğitimi. Karabük: Deneme Yayıncılık. CR - Kodaz, A.F. (2016), İyimserlik, Geleceğe Yönelik Tutum, Akademik İçsel Motivasyon ve Akademik Doyum Arasındaki İlişkilerin Yapısal Eşitlik Modellemesi ile İncelenmesi, (Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi CR - Kurnaz A. (2019). Eleştirel Düşünme Öğretimi Etkinlikleri, Eğitim Yayınevi, Konya CR - MEB (2007). İlköğretim düşünme eğitimi dersi (6, 7 ve 8. sınıf) öğretim programı. CR - Meb, T. T. (2016). Düşünce Eğitimi Dersi Öğretim Programı. Ankara: MEB. CR - Meydan, H. (2014). Okulda Değerler Eğitiminin Yeri ve Değerler Eğitimi Yaklaşımları Üzerine Bir Değerlendirme. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 1(1), 93-108. CR - Meydan, H. (2012). İlköğretim okullarında değerler ve karakter eğitimi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya CR - Milli Eğitim Bakanlığı, (2018). Sosyal bilgiler dersi programı. Ankara: MEB. CR - Özdemir, B. (2019). Ortaokul Öğrencilerinin Problem Çözme Becerilerinde Otomatik Düşüncelerinin ve Karar Verme Stillerinin Rolü, (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi CR - Özyaprak, M. (2016). Yaratıcı Düşünme Eğitimi: SCAMPER Örneği. Journal of Gifted Education and Creativity, 3 (1), 67-81. CR - Sağdıç, M. (2019). Türkiye’de Sosyal Bilgiler Eğitiminde Disiplinlerarası Öğretim Yaklaşımının Tarihsel Gelişimi. Journal of History Culture and Art Research, 8(2), 390-403. http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v8i2.2121 CR - Şahi̇n, V. (2020). Refik Erduran’ın Romanlarında Sosyo-Kültürel Yozlaşma ve Yabancılaşma. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 6(3), 541-566 DOI: 10.20322/littera.747201 CR - Şenşekerci, E., Bilgin A., 2008, Eleştirel Düşünme ve Öğretimi, U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi yıl: 9, sayı: 14, 2008/1 CR - Şentürk, R. (2010). Tüketim ve Değerler. İstanbul: İTO Yayınları. CR - Şimşek, H. (2018), Osmanlıdan Cumhuriyete Değerler Eğitimi, Cumhuriyet Dönemi Milli Düşünce Sistematiğinde Erol Güngör Sempozyumu, 59-77 Kırşehir CR - Taşdelen, V. (2019). “Necmettin Tozlu’nun Eserlerinde Düşünce, Değer ve Otantisite”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(3): 2967-2978. DOI: 10.33206/mjss.518148 CR - Tükenmez, A.; Güler, C.; Hocaoğlu, M. & Şahin S. (2019). “Genç Bireylerin Sosyal Medya Tutumlarının İncelenmesi”, Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 5(20): 942-947 http://dx.doi.org/10.31589/JOSHAS.179 CR - Yaylacı, A. F. ve Beldağ, A. (2018). Değerler Eğitimi ve Güncel Tartışmalar: Gazete Haberlerine İlişkin Bir Eleştirel Söylem Analizi. Sakarya University Journal of Education, 8(1), 139-155. Doi: 10.19126/suje.382369 CR - Yıldırım, A., Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. CR - Zafer, K. U. Ş., Merey, Z., & Karatekin, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 183-214. UR - http://dergipark.org.tr/tr/pub/josse/issue//797200 L1 - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1299117 ER -